🔅 جنگ تراشه‌ها: مواجهه ایالات متحده و چین در صنایع نیمه‌هادی #اقتصاد_سیاسی 🔹دولت‌ها در اکثر اقتصادهای عمده جهان میلیاردها دلار برای حمایت و پشتیبانی از صنایع نیمه‌هادی هزینه می‌کنند و این صنایع در مرکز تلاش‌ها برای توسعه فناوری‌های مدرن قرار گرفته اند. همزمان، رقابت میان قدرت‌های بزرگ بالاخص چین و ایالات متحده برای تسلط بر این عرصه قوت گرفته است و به ظهور مواجهه‌ای چندوجهی انجامیده که از سوی کریس میلر «جنگ تراشه‌ها» خوانده شده است. 🔸در سال‌های ابتدایی کشف و توسعه آی‌سی، مشتریان اصلی این محصول فناورانه صنایع دفاعی و فضایی بودند و از همین رو، دولت‌ها مهم‌ترین پشتیبان تحقیق و توسعه در این عرصه به شمار می‌رفتند. با این‌حال، استفاده غیرنظامی از نیمه‌هادی‌ها در دهه‌های اخیر تا آن اندازه گسترش یافته که گفته می‌شود 98 درصد نیمه‌هادی‌های تولید شده در بازار 500 میلیارد دلاری تراشه، برای مصارف غیرنظامی استفاده می‌شوند. 🔹علیرغم رواج هر چه بیشتر مصارف غیرنظامی، از رقابت دولت‌ها برای تسلط بر این حوزه کاسته نشده است که علت این مسئله را بیش از هر چیز باید در اهمیت اقتصادی صنایع نیمه‌هادی و همزمان، تمرکز بالنسبه بالای زنجیره‌های تامین و تولید در این صنایع دانست. تولیدکنندگان تراشه محدودند و منابع معدنی مورد استفاده در آن نیز کمیابی قابل‌توجهی دارند. این در حالی است که امروزه بسیاری از محصولات از جمله خودرو، تلفن همراه و دستگاه‌های الکترونیکی از هزاران گونه تراشه مختلف بهره می‌برند و گسست در زنجیره تامین این تراشه‌ها، زیان اقتصادی قابل‌توجهی را متوجه اقتصادهای پیشرفته خواهد نمود. به عنوان مثال، برآورد می‌شود که در دوره پاندمی و متاثر از کمبود تراشه، صنعت خودروسازی به تنهایی متحمل عدم النفع صدها میلیارد دلاری گردید. 🔸ایالات متحده از سرعت پیشرفت چین در این فناوری نگران است و به منظور تضمین برتری خود در این عرصه، از سال 2018 دست به اعمال محدودیت علیه چین در حوزه نیمه‌هادی زده است. دولت بایدن نیز در دوره استقرار خود تحریم‌هایی را علیه دسترسی شرکت‌های مهم چینی مانند هوواوی، یانگ‌تزه و چانگ‌زین به تراشه‌های پیشرفته اعمال نمود. استدلال محوری دولت آمریکا این است که پیشرفت‌های چین در صنایع نیمه‌هادی به گسترش مصارف نظامی و امنیتی این فناوری‌ها خواهد انجامید و تهدیدی برای امنیت رقبای چین، یعنی ایالات متحده و متحدان‌اش، مبدل خواهد شد. برآوردها نشان می‌دهد که با استقرار دونالد ترامپ اقدامات محدودکننده آمریکا علیه چین در صنایع نیمه‌هادی شدت خواهد یافت. 🔹اتحادیه‌های صنعتی چین در ماه‌های اخیر رویه جدیدی را مبنی بر کاهش اتکا و جداسازی کامل زنجیره خود از تراشه‌های آمریکایی اتخاذ نموده اند و به دنبال خودکفایی بیشتر هستند. همزمان، چین نیز برای مقابله با این اقدامات، دست به اعمال محدودیت‌هایی در حوزه صادرات منابع معدنی حیاتی همچون گالیوم، جرمانیوم و آنتیمونی زده است که با توجه به کمیابی این منابع واجد اهمیت است؛ چرا که چین در تولید برخی از این منابع همچون گالیوم سهمی 98 درصدی دارد و این انحصار به مثابه اهرمی مهم در حفظ برتری چین عمل خواهند کرد. پیش‌بینی می‌شود که پاسخ احتمالی چین به وضع محدودیت بیشتر در دوره ترامپ، دسترسی شرکا و متحدان ایالات متحده به مواد معدنی کمیاب را هدف قرار دهد؛ چرا که این شرکا، در تامین مواد معدنی کمیاب خود به مراتب اتکای بیشتری بر چین در مقایسه با آمریکا دارند. 🔸از همین روست که در ماه‌های گذشته بسیاری از شرکت‌های سرشناس سئول و توکیو درباره تشدید جنگ تراشه‌ها ابراز نگرانی کرده اند. به عنوان مثال، شرکت تویوتا به صورت غیررسمی از احتمال قطع دسترسی خود به منابع معدنی وارداتی از چین ابراز نگرانی کرده و همین مسئله درباره سامسونگ و ال‌جی نیز صدق می‌کند. روبین ماک در یادداشت دیروز خود در رویترز به درستی بر این نکته تاکید نموده است که تهدید چین مبنی بر اعمال محدودیت بر صادرات مواد معدنی کمیاب برای بازیگرانی چون کره جنوبی و ژاپن کافی است تا درباره همراهی با ایالات متحده در جنگ تراشه‌ها تجدیدنظر کنند. 🔹با این حساب، جنگ تراشه‌ها میان ایالات متحده و جمهوری خلق چین را می‌توان یکی از عیان‌ترین عرصه‌های رقابت بین‌المللی برای تسلط از مسیر فناوری دانست و آثار ژئوپولتیکی آن در چشم‌انداز آتی فراتر از روابط دو کشور خواهد بود. با پیشرفت سریع هوش مصنوعی، بر اهمیت این جنگ در چهارگوشه جهان افزوده شده است و به طور قطع، پیروزی و شکست طرفین در این جنگ بر آینده رهبری جهانی تاثیر مستقیم دارد. @GovernanceStudies