🔅بادهای مخالف و تهدید رشد اقتصادی جهان در سال 2025 (بخش اول) #اقتصاد_سیاسی 🔹در حالی که تولید ناخالص جهانی به ۱۱۰ تریلیون دلار افزایش یافته، پیش‌بینی می‌شود که اقتصادهای جی ۷ جملگی در سال‌های آتی نرخ رشدی کمتر از ۳ درصد را تجربه کنند. همزمان، اقتصادهای نوظهور همچون آرژانتین، برزیل و آفریقای جنوبی نیز دستکم در یک دهه آتی با کندی رشد مواجه خواهند بود. «موبو» در این یادداشت هشت ریسک کلیدی را برای رشد تولید ناخالص داخلی جهانی مشهود می‌داند که در این بخش به سه مورد ابتدایی آن اشاره می‌شود و در بهش بعدی سایر موارد آن نقل خواهد شد. شکاف‌های ژئوپولتیکی 🔸اولین تهدید برای رشد جهانی را باید تشدید تنش‌های ژئوپولتیک بالاخص میان ایالات متحده، روسیه و چین –و ایران و کره شمالی- دانست و در چشم انداز کوتاه مدت این نگرانی وجود دارد که زورآزمایی این دو طرف، به مواجهه‌ای کامل در سطح نظامی بدل شود. 🔹در ۵۰ سال گذشته، اقتصاد جهانی از یک بازی با حاصل جمع مثبت به بازی حاصل جمع منفی مبدل شده است. دوره حاصل جمع مثبت، با سقوط دیوار برلین در ۱۹۸۹ و پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ به کمال رسید. اما با بحران مالی ۲۰۰۸، دوره حاصل جمع منفی آغاز شد و با نزولی شدن رشد، شدت‌یابی رقابت و افزایش تنش‌های بین‌المللی در سایه بحران کووید و جنگ‌های غزه و اوکراین اوج گرفته است. 🔸تعمیف شکاف‌های ژئوپولتیک منجر به آسیپ‌پذیری عمیق اقتصاد گردیده است. علیرغم اینکه چین با در اختیار داشتن قریب به ۷۷۰ میلیارد دلار اسناد خزانه‌ اهرم فشاری برابر غرب ایجاد نموده اما رقابت میان غرب و چین برای سلطه بر حوزه‌های فناوری همچون هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و نیمه‌هادی‌ها به انقطاع در اقتصاد دیجیتال و به ظهور شبکه‌های بالکانیزه و تحت کنترل در حوزه مجازی انجامیده است. 🔹اتحادهای اقتصادی بین‌کشوری، نظم بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و نهادهای برتون وودزی همچون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی را تضعیف کرده اند. بلوک توسعه‌یافته بریکس مهم‌ترین نمونه این اتحادهاست که اکنون بیش از ۴۰ درصد جمعیت و ۳۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را دربرمی‌گیرد. 🔸در همین حال، دولت‌های چرخشی همچون ترکیه، عربستان و سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در حال متحول ساختن مسیرهای تجاری جهانی، بازتنظیم زنجیره‌های تامین، باز هدایت جریان‌های سرمایه‌گذاری هستند که این مسئله روند توزیع و قیمت‌گذاری محصولات کلیدی همچون مواد غذایی و منابع معدنی کلیدی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. پوپولیسم و سیاست‌های داخلی 🔹بسیاری از اقتصادهای پیشرفته در حال دست و پنجه نرم کردن با فضای سیاسی دوقطبی شده در سیاست داخلی هستند. بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در آمریکا –همانند انتخاب وی برای اولین بار در سال 2016 و تحولاتی مانند برگزیت- نمایانگر دوره‌ای از عدم اطمینان گسترده و تحولات سیاسی بنیادین خواهد بود. 🔸علاوه بر این، فشار هزینه‌های رفاهی بیشتر شده و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ قریب به ۳.۳ تریلیون دلار معادل ۴۰ درصد مخارج دولتی خود را صرف حمایت‌های اجتماعی نموده است. تقاضای فزاینده بودجه‌ای و وضع وخیم توازن مالی دولت در بسیاری از موارد منجر به ناتوانی در تامین کالاهای اساسی عمومی همچون بهداشت، آموزش و زیرساخت گردیده و همین مسئله به دو قطبی‌تر شدن وضعیت سیاسی دامن می‌زند. هوش مصنوعی و گسست فناورانه 🔹پیش‌بینی‌های خوشبینانه بسیاری درباره تاثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد جهانی وجود دارد. به عنوان مثال مطالعه «پی‌دابلیوسی» نشان داده که هوش مصنوعی احتمالا تا پایان سال ۲۰۳۰ رقمی نزدیک بر ۱۶ تریلیون دلار به تولید ناخالص جهانی خواهد افزود و مطالعه‌ای دیگر بر اثر ۱۴ درصدی آن در تولید کارگران به صورت متوسط تاکید داشته است. از این منظر، هوش مصنوعی به یکی از پیشران‌های رشد اقتصادی تبدیل خواهد شد. 🔸همزمان، گفته می‌شود که بازار کار از ناحیه هوش مصنوعی متاثر خواهد شد. به عنوان مثال پژوهش گلدمن ساکس در سال ۲۰۲۳ از احتمال حذف بیش از ۳۰۰ میلیون شغل تمام وقت سخن گفته و مجمع جهانی اقتصاد هم در برآورد خود، احتمال حذف حداقل ۱۴ میلیون شغل تمام وقت بر این اساس را مطرح نموده است. عدم وجود برآورد دقیق از تقاضای انرژی این بخش اقتصادی نیز یکی از ملاحظات موجود است. 🔹همچنین، رونق سریع هوش مصنوعی ممکن است منجر به اضافه سرمایه‌گذاری در این بخش و توزیع نامتقارن سرمایه در اقتصاد گردد. به عنوان مثال در سال ۲۰۲۳، هفت شرکت برتر فناوری در آمریکا مجموعا رقمی نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار به تحقیق و توسعه تخصیص دادند که این رقم معادل نیمی از کل هزینه‌های تحقیق و توسعه بخش خصوصی، عمومی و غیرانتقاعی در اروپاست. مضاف بر اینها باید به ملاحظه برگشت سرمایه و درآمدزایی هوش‌های مصنوعی نیز پرداخت. @GovernanceStudies