🔅نقش چین در گذار به انرژی‌های پاک #اقتصاد_سیاسی 🔹شماره جدید «اکونومیست» در یادداشتی ضمن بررسی نقش چین در فناوری‌های پاک و کربن‌زدایی به بررسی ادعای غرب مبنی بر عدم پرداخت سهم متناسب توسط چین و نقش کلیدی این کشور در گذار به انرژی‌های پاک می‌پردازد. 🔸مقامات چینی دو پاسخ به ادعای غرب دارند. چین در زمره کشورهای در حال توسعه به شمار می‌رود و به طور تاریخی، سهم کمتری در تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای نسبت به اروپا و آمریکا داشته است. پاسخ مهم‌تر این که چین بیشتر از هر کشور دیگری در جهان در انتقال به انرژی پاک سرمایه‌گذاری نموده است. در واقع، پیشگامی چین موجب شده پیشرفت‌ها در این انتقال به سطحی برسد که تا یک دهه قبل قابل تصور نبود. 🔹چین در همه سطوح زنجیره تامین انرژی‌های پاک سرمایه‌گذاری دارد و قریب به ۹۰ درصد از سرمایه‌گذاری جهانی در واحدهای فرآوری مواد خام و کارخانه تولیدی را در بازه ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ انجام داده است؛ به اندازه کل تقاضای جهانی باتری لیتیوم-یون برای خودروهای برقی تولید می‌کنند؛ هشت پنل از هر ده پنل خورشیدی جهان در چین تولید می‌شود و باتکای اقتصاد معیار، قیمت چین بسیار رقابتی است. 🔸چین علاوه بر عرضه، پیشتاز تقاضا در این فناوری‌ها نیز هست. علیرغم تامین نیمی از برق خود با ذغال سنگ، این کشور در ۲۰۲۳ نزدیک به ۳۰۰ گیگاوات ظرفیت جدید خورشیدی و بادی به شبکه خود افزوده که معادل دو سوم ظرفیت اتصال یافته در جهان است؛ بزرگترین مزرعه خورشیدی جهان در غرب چین به تازگی افتتاح شده و در مقایسه با سایر کشورها، چین بیشترین نیروگاه اتمی در دست ساخت را داراست. از مجموع مخارج جهانی ۱.۸ تریلیون دلاری برای بکارگیری فناوری پاک در سال ۲۰۲۳ معادل ۳۸ درصد آن در چین انجام پذیرفته است. 🔹در این خصوص، چین دو مزیت مهم نسبت به سایرین دارد. با توجه به نرخ بالای پس‌انداز، قادر است در رشد اقتصادی بیش از مصرف بر سرمایه‌گذاری تکیه نماید. همچنین، دولت در چین قادر به هدایت سرمایه‌گذاری به سمت بخش‌های مطلوب خود است و در یک دهه گذشته نیز، به شکلی فزاینده بر انرژی‌های پاک تمرکز نموده است. 🔸چین، همچون ژاپن و آلمان، خرید برق تجدیدپذیر را در قیمتی بالاتر از بازار تضمین نموده است و همزمان، به شرکت‌ها اجازه انتشار اوراق قرضه سبز برای تامین مالی داده و بزرگترین بازار این اوراق به شمار می‌رود. نقش گسترده‌تر دولت در سایر رویکردها مشاهده می‌شود. به عنوان مثال، «صندوق‌های هدایت سرمایه دولتی» به خرید سهم در واحدهای تحقیق و توسعه می‌پردازند و بانک‌های دولتی وام‌های کم‌بهره و دولت‌های محلی امتیازاتی مانند زمین ارزان و مالیات کمتر فراهم می‌کنند. به عنوان نمونه، خودروسازی برقی در فاصله سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۳ بیش از ۲۳۱ میلیارد دلار یارانه دریافت نموده است. 🔹با این‌حال، چین با موانعی نیز در این حوزه مواجه است. دولت‌های محلی در ایجاد واحدهای مشابه از یکدیگر سبقت می‌گیرند که این مسئله منجر به ظهور مازاد ظرفیت تولید و افزایش بدهی دولت محلی گردیده است. مزیت قیمتی و تسلط چین بر این بازار منجر به مصنوعی شمردن قیمت پایین محصولات و وضع تعرفه علیه چین و حمایت از تولیدکنندگان داخلی در اروپا و آمریکا شده است. 🔸این در حالی است که برتری چین ناشی از مولفه‌های متعددی است. تقاضای چین برای برق در حال افزایش است و بازاری مطمئن برای افزایش ظرفیت وجود دارد؛ چین به عنوان مرکز صنایع تولیدی جهان ظرفیت نیروی انسانی کافی در حوزه فنی و مهندسی تربیت کرده است. پیشگامی و نوآوری شرکت‌های بزرگی همچون CATL –بزرگترین تولیدکننده باتری - و BYD – پیشتاز خودروسازی برقی- نیز اثبات شده است. 🔹سیاست‌های چین در حوزه انرژی‌های پاک در حال تحول است و با بلوغ صنایع مرتبط، دولت حمایت خود را کاهش داده است. همگام با رقابت‌پذیر شدن قیمت در مقایسه با سوخت فسیلی، خرید تضمینی برق تجدیدپذیر از سال ۲۰۲۱ متوقف گردید و طرح‌های یارانه‌ای برای خرید خودروی برقی کاهش یافته اند. 🔸حتی اگر چین برای انتشار خالص صفر گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۶۰ هدف‌گذاری نکرده بود، صرفه قیمتی انرژی تجدیدپذیر منجر به رواج و توسعه آن می‌شد. بعلاوه، رهبران چین به موجب نگرانی از وابستگی به واردات نفت و گاز، به دنبال افزایش تنوع در ترکیب انرژی خود هستند. از این روست که قریب به ۴۰ درصد از رشد اقتصادی چین، ناشی از سرمایه‌گذاری در این حوزه بوده است. ✅ براساس جمع‌بندی نگارنده «اکونومیست»، شی‌ جین‌پینگ انرژی پاک را یکی از نیروهای جدید تولید یا فناوری‌های پیشتاز ضروری برای چین دانسته و به تعبیری، موفقیت انرژی‌های پاک اکنون با موفقیت شی پیوند خورده است. از این روست که اگر دنیا بگذارد، چین به تسهیل و تسریع گذار به انرژی‌های پاک ادامه خواهد داد. @GovernanceStudies