به بهانه روز معلم و تکریم زحمتکشان عرصه تعلیم و تربیت سلسله، از سری متون الشتر شناسی، شماره ۷۸،
✅دستور دکتر محمد مصدق برای تاسیس دبیرستان در الشتر
قسمت اول
⚪️ادارهی فرهنگ الشتر - آموزش و پرورش- که پس از ادارهی انتظامات، دومین نهاد نوین تاسیس شده در این منطقه است با کارنامهای درخشان، از مرز نودسالی هم گذشت.
نخستین دبستان دولتی الشتر، ثمرهی تلاش
#عزیز_خان_صادقی《سردارجنگ》 حاکم وقت الشتر و جمعی از خوانین همفکر او بود. بزرگزادهای فرهنگ دوست که در روزگاری پرالتهاب، افق نگاهش را به سمت ارزشهایی فراتر ازمسائل محلی و قومی، متمرکز نمود.
⚪️سرتیپ «شاهبختی» فرمانده لشکر غرب در حاشیهی درخواست عزیزخان سردار جنگ، که خواهان تاسیس مدرسه دولتی در الشتر بودند چنین نوشت:
«دلخوشی من این است که، طوایف دیگر هم به تبعیت از شماها، روزی ازحکومت مدرسه و معلم بخواهند!
نه این که در کوه و بیابان پناه بگیرند و مترصد باشند سرباز وطن غفلت کند تا خونش بریزند و تفنگش ببرند!!
⚪️«مدرسهی امینه»ی بروجرد در سال ۱۲۷۹خورشیدی تاسیس شد. این مدرسه مخصوص شاهزادگان مقیم بروجرد، فرزندان خوانین، اعیان و روحانیون سرشناس و ثروتمند این شهر بود. قریب به ۲۴سال بعد - سال ۱۳۰۳ خورشیدی- به دستور سپهبد امیراحمدی، «مدرسه سپه» در خرمآباد گشایش یافت.
چهارسال بعد، به زعم کارشناسان نظامی، امنیت کامل در الشتر برقرار شد و اعتماد دو طرفهی مردم و دولت قوت گرفت و در راستای خدمات دولتی، مردم حاضر به همکاری و حتی همیاری شدند.
سال ۱۳۰۶خورشیدی، مدرسهای دولتی الشتر، در محل
#قلعه_ی_امیرمنظم، تاسیس شد. بنا بر اسناد موجود، حمایت مالی عزیز خان سردار جنگ و
#حسین_خان_سردار_اکرم و ۱۵ خانواری که فرزندانشان را در آن مدرسه پذیرفته بودند، در تاسیس آن مدرسه موثر بود. کمکهایی که تا چند سال ادامه داشت و از آن پس، برابر با بخشنامه متحدالمال وزارت فرهنگ، دریافت هرگونه کمک نقدی و جنسی غیردولتی ممنوع گردید!
⚪️هفدهسال پس از تاسیس دبستان هدایت،
«
#اسفندیار_خان_منظمی» به عنوان ریاست فرهنگ سلسله و دلفان، انتخاب شد. در این ایام، الشتر دارای
#۴_باب مدرسه بود که دو باب در مرکز بخش، یک باب در سراب
#هنام و دیگری هم در روستای
#گل_زرد واقع شده بود.
اسفندیار خان منظمی در اقدامی هوشمندانه با کمک تعدادی از جوانان دارای مدرک تحصیلی کلاس ششم ابتدایی و همکاری و همیاری کدخدایانی فهیم و فرهنگ دوست، طی چندین سال تلاش توانست،تعداد
#۲۰_باب مدرسهی ابتدایی را در روستاهای دیگر الشتر تاسیس نمایند.
⚪️اکنون تعداد دانشآموزان-پسر و دختر - به بیش از
#۵۰۰_تن و شمار مدارس ابتدایی الشتر به
#۲۴_باب رسیده بود! این آمار با تعداد مدارس در دیگر مناطق
لرستان و حتی استانهای هم جوار، هم قابل قیاس نبود.
در تایید و ستایش این اقدام بیسابقهی فرهنگی، همان بس که وزیر فرهنگ وقت، تلاش و همت عالی «اسفندیار منظمی» را ستود و به پاس این افتخار و شایستگی
#نشان_عالی «فرهنگ» به وی اهدا نمودند.
⚪️در سال تحصيل۱۳۳۱- ۱۳۳۰سالنامهای رسمی از وزارت فرهنگ منتشر شد و از وضعیت مدارس ابتدایی
لرستان، آماری منتشر نمود که قابل اعتنا و تامل برانگیز بود!
به استناد همان منبع، آمار مدارس در حوزههای نمایندگی فرهنگ
لرستان به شرح زیر بود:
#بخش_الشتر دارای ۲۴ باب مدرسه
بخش ويسيان داری ۸ باب مدرسه
بخش زاغه داری ۵ باب مدرسه
بخش نورآباد دارای ۴ باب مدرسه
بخش ملاوي دارای ۴ باب مدرسه
بخش چگني دارای۴ باب مدرسه
بخش مازو دارای۴ باب مدرسه
بخش کوهدشت دارای۳ باب مدرسه
بخش پاپی داری۳ باب مدرسه
بخش چغلوندی دارای۲ باب مدرسه
در آن سال، تعداد ۲۰۰ تن از دانشآموزان روستایی موفق به دریافت گواهینامهی ششم ابتدایی شدهاند.
آمار قابل توجه مدارس ابتدایی و تعداد دانشآموزانی که موفق به پایان تحصیلات دورهی ششسالهی ابتدایی شده بودند در آن روزها چنان چشمگیر و قابل اعتنا بود که بسیاری از کنشگران اجتماعی و اهالی فرهنگ دوست الشتری را بر آن داشت تا با ارسال طومار و تلگرافهای متعدد به دفتر نخستوزیر و وزارت فرهنگ، مصرانه خواهان تاسیس دبیرستان سیکل اول در الشتر باشند.
(سیکل اول شامل کلاس هفتم، هشتم و نهم بود)
#حاج_کاظم_خان_نورمحمدی از خوانین برجسته و سرشناس
#ایل_کولیوند بودند که در روستای «بتکی» سکونت داشت. ایشان نیز در شمار کنشگرانی بود که توسط فرزند ادیب و فاضلاش اسماعیلخان نورمحمدی تلگرافی به دفتر نخستوزیر وقت – دکترمحمدمصدق – ارسال نمودند و ضمن توصیف اوضاع فرهنگی و تاریخی منطقه و ارائهی آمار گفته شده به عنوان یکی از سران ایل کولیوند خواستار تاسیس دبیرستان در الشتر شده و اعلام نمود که خود و مردم طایفهاش، در این راستا حاضر به کمک
#مالی هم خواهندبود.
#قم_لرستانکانال قلعه مظفری ق
@Galemozafarii