اهمیت تمایز برای شرکتهای E&P
در سایت گروه مشاوران بوستون (Boston Consulting Group)، یکی از مشهورترین شرکتهای مشاوره مدیریت، جملهای درباره استراتژی نقل شده که بسیار ساده و در عین حال اساسی است: «برای موفقیت در بازار انرژی چالشبرانگیز امروز، شرکتهای بالادستی باید تصمیمهای استراتژیک روشنی در این باره بگیرند که چگونه خود را متمایز خواهند کرد.»
اهمیت جمله یادشده، در مفهوم تمایز (differentiate) است که میتوان آن را در مقابل اجماع (Consensus) قرار داد. اگر روزگاری تصور میشد همه شرکتها باید به سراغ یکپارچگی عمودی زنجیره ارزش حرکت کنند، یا به فعالیت همزمان در بخش اکتشاف و تولید و خدمات حفاری با دیده تردید نگریسته میشد، امروزه نه تنها نمونههای موفقی از عدم پیروی از اجماع و موفقیت وجود دارد؛ بلکه این موضوع در مدل کسبوکار شرکتهای E&P به یک ضرورت تبدیل شده است.
پاول استیونس، پژوهشگر ارشد چتم هاوس (Chatham House)، پیروی از اجماع را پیش از دهه 1990، یکی از ریشههای مشکلات شرکتهای بینالمللی نفت (IOCها) دانسته و در مقالهای نوشته است: «این شرکتها مدت زیادی تمایل داشتند از استراتژیهای مشابه پیروی کنند و تصمیمهای مشابه بگیرند... مثالهایی وجود دارد که IOCها مسیر دیگری را در پیش گرفتند و در نتیجه «مزیت نفر اول» را به دست آوردند. مثال خوبی از این مقوله، زمانی بود که با سبقت از سقوط قیمت نفت در سال 1998، بیپی، آموکو را خرید. این حرکت موجی از ادغامهای عظیم را بین اگزون و موبیل در 1999 و شورون و تگزاکو در 2001 به راه انداخت. خرید آموکو، بخشی از استراتژی بیپی برای تقویت جایگاه خود در گاز با توجه به آینده درخشان این منبع انرژی بود.»
استیونس، مثالهای متعددی نیز درباره نمونههای ناموفق پیروی از اجماع مطرح میکند؛ از جمله باوری که در دهه 1980 درباره رسیدن صنعت نفت به بلوغ و لزوم حضور در صنایع دیگر شکل گرفت. در نتیجه این اجماع، ابتدا ادغام با شرکتهای فعال در صنعت گاز، زغالسنگ و هستهای شکل گرفت، سپس شرکتها به سراغ بخش معدن رفتند و در نهایت حتی سوپرمارکت و هتل را به عنوان مرکز سرمایهگذاری انتخاب کردند. نادرستی این اجماع در اوایل دهه 1990 محرز شد و IOCها به کسبوکار اصلی خود بازگشتند.
نکته مهم این است که تمایز، باید مبتنی بر اصول و تعاریف پذیرفتهشده علمی باشد؛ از جمله مزیت رقابتی (Competetive Advantage)، شایستگی محوری (Core Comptency)، هزینه فرصت (Opportunity Cost) و دیگر موارد از این دست. تمایز درباره مصادیق است، نه درباره مفاهیم اساسی.
🔴 منبع:
@EconomicsandOil#Note #ChathamHouse #BCG #Management #Strategy #Economics #EandP #BP #Company #IOC