اپوزیسیون شوروی: دل بستن به هیتلر برای رهایی میهن از استالین
گروهی از مهاجران در تبعید روس با وجود احساسات ناسیونالیستی غلیظ، از تهاجم آلمان نازی به کشورشان استقبال کردند و آنرا فرصتی برای براندازی رژیم شوروی دانستند. آنها منتظر دعوت نازیها بودند تا در پیشروی بهسوی روسیه همراهشان شوند؛ اما نازیها در ابتدا نه تنها آنها را پس زدند بلکه حتی برخی را هم دستگیر کردند.
🔸اولگ بیدا که اکنون مدرس تاریخ در دانشگاه ملبورن است، پایاننامهی دکترای خود را راجع به بخشی از اپوزیسیون در تبعید شوروی نوشته: رهبران و مبارزان سابق ارتش روسهای سفید که پس از سالها دوری از وطن از حملهی هیتلر به کشورشان استقبال کردند. روسهای سفید از قضا به شدت ناسیونالیست بودند اما از تهاجم نظامی به عنوان فرصتی برای براندازی رژیم شوروی حمایت کردند.
🔸بیدا میگوید بهرغم اینکه این مهاجران در خصوص جنگیدن حتی در کنار اشغالگر خارجی مصمم بودند، اما طی بیست سالی که در تبعید زندگی کردند به هیچ طرح سیاسی روشن و واحدی برای فردای روسیهای که میخواستند آزادش کنند نرسیدند. بهقول بیدا آنها فقط گذشته و تجربهی نظامیشان را داشتند، و فکر میکردند باقی قضایا در عمل حل میشود.
🔸وقتی نازیها در آلمان قدرت گرفتند بسیاری از روسهای سفید ایدئولوژی ناسیونال سوسیالیسم را تأیید کردند و حتی آن را «راه حلی درست برای مشکل روسیه» خواندند و ابراز امیدواری کردند که بتوانند همکاری مفیدی با حزب نازی در پیش بگیرند. حزب نازی البته ترجیح میداد بر این مهاجران مسلط باشد نه اینکه با آنها همکاری کند. جالب این که این مهاجران در تبعید روس به خوبی از نظرات نژادپرستانهی نازیها نسبت به روسها آگاه بودند، میدانستند که از نظر هیتلر آنها «مادون انسان» محسوب میشوند و قرار است سرزمینشان «فضای زندگی» آلمانیها شود. با این حال دل به هیتلر بستند.
🔸وقتی نازیها در آلمان قدرت گرفتند بسیاری از اعضای سازمان در تبعید «اتحادیهی نظامی همگانی روسها» ایدئولوژی ناسیونال سوسیالیسم را تأیید کردند و حتی آن را «راه حلی درست برای مشکل روسیه» خواندند و ابراز امیدواری کردند که بتوانند همکاری مفیدی با حزب نازی در پیش بگیرند. حزب نازی البته ترجیح میداد بر این مهاجران مسلط باشد نه اینکه با آنها همکاری کند. جالب این که این مهاجران در تبعید روس به خوبی از نظرات نژادپرستانهی نازیها نسبت به روسها آگاه بودند، میدانستند که از نظر هیتلر آنها «مادون انسان» محسوب میشوند و قرار است سرزمینشان «فضای زندگی» آلمانیها شود. با این حال دل به هیتلر بستند.
🔸بیدا میگوید مهاجران نظامی فقط درگیر جنگی ایدئولوژیک نبودند، بلکه مرتباً در نوستالژی گذشته سیر میکردند. آنها به گذشتهشان مینگریستند و خود را همزمان در چهار واقعیت مییافتند: در امپراتوری قدیمی روسیه که دورهی رفاهشان بود، در جنگ داخلی اول علیه استقرار بلشویسم، بیست سال تبعید که دورهی انتظار و آمادگی بود و جنگ آلمان علیه اتحاد جماهیر شوروی که همان واقعیت موجود بود.
🔸این واقعیت که این نظامیان مهاجر در عمل هیچ ایدئولوژیای جز نفی هر آنچه بلشویکی بود نداشتند، باعث شده بود با وجود بهت ناشی از مشاهدهی قساوت آلمانیها در زمان اشغال سرزمینهای شوروی باز هم به هیچ تجدید نظر کلی راجع به همکاری با آلمانیها نرسند. چون اگر به خود اجازه میدادند نتیجه بگیرند که آلمانیها هم شرورند، دیگر برای این سؤال که «پس چه کس دیگری میتواند روسیه را آزاد کند؟» جوابی نداشتند.
🔸دیدگاه رسمی تاریخنگاری شوروی که در غرب هم غالباً پذیرفته شده تاکنون این بوده است که مردم این کشور در طول جنگ به حکومت شوروی وفادار ماندند. اما تحقیقات جدید و بررسی اسناد بهجا مانده نشان میدهد که وضع بسیار پیچیدهتر از اینها بوده است.
در مقالهی
دانشکده (لینک زیر) چکیدهای از سه پژوهش مهم تازه را میخوانید که به رفتار اپوزیسیون در تبعید شوروی، روستاییان مناطق روسی تحت اشغال آلمان و همچنین تسلیم گستردهی سربازان ارتش سرخ در دوران جنگ میپردازند:
https://daneshkadeh.org/global/13098/
@Daneshkadeh_org