📛 پیش به سوی
#عصر_پیشامدرن: به سوی
#زندگی_بدوی؛ به سوی
#نابودی_زیست_حیات✍🏻علی هاشمی زمستان
هر تغییر و تحولی در وضعیت کلان اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یک کشور علاوه بر پیامدهای مبرهن و مشخص خود-(که اصولا از اهداف ایجاد تغییر و تحول میباشند)- پیامدهای دیگری را در بخشهای مختلف جامعه به همراه خواهد داشت که تنها با نگاه فراگیر و همهشمول میتوان آنها را دریافت. این پیامدها را میتوان «آن سوی ناپیدای شیوه مدیریت کلان جامعه» دانست.
این پیامدها ماهیتا پیامدهای خُرد هستند که به تعدد و کمیت بسیار و در سطح وسیع در سراسر جامعه رخ میدهند و میتوانند بحرانآفرین و حتی سبب هرج و مرج، ناامنی گسترده، و در نهایت فروریزش اجتماعی شوند. پیشبینی و درک این پیامدهای جنبی از جمله وظایف و بایدهای هر طراح و برنامهریز کلان-محور و کلان-نگر است. به این معنا که سیاستمداران یا تصمیمگیران اصلی هرجامعه در هنگام طرح و پیادهسازی هر برنامهای، با نگاهی همهشمول پیامدهای این برنامه را در مناطق مختلف و اقشار و سطوح مختلف جامعه پیشبینی کرده و برای مواجهه با آن آمادگی داشته باشند. این پیامدهای جانبی و پنهان در مناطق مختلف میتواند اشکال و شیوههای متفاوتی داشته باشد.
بحرانهای اقتصادی بیش از یک دهه است که بر بدنه اجتماعی، سیاسی، و شهروندی کشور تحمیل شده و نتایج آن در قالب گرانی و تورم و نارضایتی قاطبه مردم حتی مسئولان میتوان مشاهده کرد. با این حال یکی از نتایج و پیامدهای ناپیدا و کمتر مورد توجه قرار گرفته وضعیت اقتصادی نابسامان و تورم و گرانی ناشی از آن در استان ایلام، گرایش مردم بهویژه افراد با پیشینه عشایری (که بخش اعظم جمعیت استان را شامل میشود) به زندگی به شیوه دامداری سنتی و در واقع «نوعی بازگشت مردم به عصر پیشامدرن» است. فشار گرانی و تورم و دشواری تأمین معیشت بخش زیادی از مردم را وادار کرده است تا به زندگی به سبک و سیاق پیشینیان خود بازگردند. سازمانهای مربوطه و نهادهای تصمیمگیرنده استانی نه تنها تاکنون به این مسأله نپرداختهاند بلکه بعضا برخی از نهادهای رسمی نیز با اعطای وام به متقاضیان- این شیوه معیشت را تقویت نمودهاند.
این بازگشت از زندگی مدرن به زندگی پیشامدرن آن هم در عصر پستمدرنیته، به ظاهر فاقد مشکل به نظر میرسد اما کافی است نگاهی به برخی آمار غیررسمی گردآوری شده و برخی مشاهدات از سطح مراتع و جنگلهای استان انداخته و دریابیم با چه بحران فزاینده و افزایشی و بسیار خطرآفرینی در سطح استان مواجه هستیم.
مشاهات از سطح استان نشان میدهد که مراتع و جنگلهای استان در نتیجه گسترش دامداری سنتی و چرای بیرویه دام با تخریب در سطح بحرانی مواجه شده و
نابودی پوشش گیاهی و فرسایش خاک شدت گرفته، امری که بدلیل خشکسالیهای پیاپی شدتی بیشتر نیز یافته است. تصویر تبدیل مراتع غنی به تلی از خاک قهوهای و سیاه زیر سم دامها تصویر تکراری این روزهای طبیعت استان ایلام است.
مطابق آمار غیرسمی و برآوردی، در بازه زمانی 6 ماهه اول سال 1400 در سطح استان بیش از 3 هزار مورد مجادله و درگیری بر سر مراتع رخ داده که از این تعداد دست کم 1000 مورد آن با برخورد فیزیکی و زخمی شدن خفیف یا شدید طرفین همراه بوده است. در برخی مناطق استان 30 درصد از کسانی که قبلا زندگی عشایری را کنار گذاشته بودند به شیوه سابق زندگی خود بازگشتهاند که غالب این افراد کسبه بازاری بودهاند. همچنین برخی کارمندان اداری نیز به این شیوه زندگی متمایل شدهاند. در برخی مناطق تعداد دامداران سنتی چنان افزایش یافته که کنترل و مدیریت آن عملا از توان سازمانهایی چون منابع طبیعی و محیط
زیست خارج است.
علاوه براین باتوجه به تداوم بحران و فشار گرانی و تورم بر دوش مردم، به زودی بخشهای دیگری از شهروندان استان به این شیوه معیشت روی خواهند آورد و شاهد تشدید
#جنگ_مراتع، تقابلات و
#جنگهای_طایفهای و ایلی،
#تخریب_محیط_زیست، و
#نابودی_زیست_حیات خواهیم بود و خشکسالیها نیز این روند را تشدید خواهد کرد.
از لحاظ علمی این روند را میتوان تحت عنوان «شکست نوسازی و بازگشت به معیشت عشایری در عصر پسامدرنیته» معناسازی و تفسیر نمود که در نظرگاه توسعه؛ به منزله شکست اقتصادی و فروریختن ساختار اقتصادی یک جامعه است. امری که با مسائل امنیتی و اجتماعی غیرقابل پیشگیری و غیرقابل کنترل همراه خواهد بود.
ارسالی: موسسه فرهنگیهنری پیمایشگستر ایلام
✍ @CEYMARIAN┈••✾•
🌿🌺🌿•✾