تاریخ و فرهنگ دره شهر

#منظومه‌ی_سکه‌سان

#رشید_آزادبخش


✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

#شعرخوانی_مجازی
انجمن ادبی یوژان

با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دره شهر
به مناسبت ۲۷ شهریور، بزرگداشت استاد شهریار و #روز_شعر_و_ادب_فارسی

شاعران:
#محمود_عزیزنژاد
#بیت‌الله_نوریان
#رشید_آزادبخش
-------------------------------
🌹کانال مردمی"تاریخ وفرهنگ صیمره"👇
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾

به نام آنکه هستی نام ازو یافت
فلک جنبش زمین آرام ازو یافت

گزارش نشست مشترک ادبی #انجمن‌های_یوژان_و_نون
با توکل بر خداوند متعال بار دیگر شاهد نشست ادبی مشترکی توسط دو انجمن بسیار فعال شهرستان به نام های یوژان «اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی» و نون «اداره کتابخانه عمومی» بودیم.
در این نشست جمعی از علاقمندان، پیشکسوتان، شاعران، نویسندگان و مدیران محترم اداره ارشاد و اداره کتابخانه عمومی حضور داشتند، در ابتدای جلسه ضمن خیر مقدم توسط مسئولین انجمن، از فعالان، شاعران و نویسندگان انجمن یوژان که در #جشنواره_منطقه‌ای_سردار_دلها صاحب مقام شده بودند، توسط مدیران مذکور تجلیل شد:
✓محمود عزیزنژاد از دره شهر
✓محمد رحمی زاد از دره شهر
✓روح الامین قاسمی از دره شهر
ا✓میرحسین بهرامی از دره شهر
✓علی نظری از دره شهر
✓آرش میرزاپور از دره شهر
✓ملک نیاز سلاحورزی از دره شهر
✓یارعلی یاری از دره شهر
✓زینب فرضی از دهلران
✓بیت اله نوریان از ایلام
در ادامه جلسه مطالب ذیل مطرح و برنامه‌های هفته آینده نیز یادآوری شد:
جناب آقای #عطا_رشیدی‌فر:
بررسی ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا کنون به شرح زیر:
الف. دوره‌ی قبل از مشروطیت(دوران قاجاریه)
ب. دوره‌ی مشروطیت (اواخر قاجاریه)
ج. عصر رضا شاهی (۱۳۲۰-۱۲۹۹)
چ. از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲
ح. از کودتای ۱۳۳۲ تا حدود ۱۳۴۰
خ. از حدود ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹
د. از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ (سقوط سلطنت، پیروزی انقلاب اسلامی)
ذ. شعر انقلاب دهه‌ی ۶۰ ، ۷۰ ، ۸۰ ، ۹۰
در مطالعه‌ی هر دوره با توجه به این عوامل به آن دور می نگریم :
۱. چهره ها
۲. مسائل اصلی (تم ها، درون مایه ها)
۳. خصایص تکنیکی
۴. عوامل تغییر (فرهنگی، اجتماعی، سیاسی)
جلسه ی آینده شعر دوره‌ی قبل از مشروطیت، (دوره ی قاجاریه) با معرفی چهره ها و بررسی درون مایه ها و خصایص تکنیکی و عوامل تغییر (فرهنگی، اجتماعی و سیاسی) بررسی خواهد شد.
جناب آقای #محمد_رحمی‌زاد مطالب زیر را مطرح نمودند؛
باتوجه به پیشینه‌ی تاریخی و ویژگی های اقلیمی و صد البته فرهنگ و رسوم سیمره از دیرباز تا معاصر مسئله ی رویاویی با دشمن و هشت سال جنگ، سؤال بزرگی که ایجاد می شود این است که چرا ما نویسنده نداریم؟! چرا در روایت ها از زبان و ساختار ادبی خالی است؟! و هزار چرای دیگر که ادبیات و تحصیل چند ساله ی ادیبان این دیار را زیر سؤال برده است. انگار به تمام روایات، قصه ها و نگفته های یک ادبیات ناب بدهکاریم...
پس باید کمی تأمل کرد و بعد از سالها چاره ای جست. چاره ای جز در انداختن طرحی نو نیست! تا شاید این امر محال و غیر ممکن را با مطالعه آثار بزرگان و نویسندگانی که شمال تا جنوب این وطن را به بهترین زبان روایت کرده اند، ممکن سازیم. مثل #کلیدر_دولت‌آبادی و #همسایه‌های_احمد_محمود و راویان و نویسندگانی از این دست. چه مثالی بهتر از #بیژن_نجدی خالقی بدعت گذار که زبان انحصاری خودش را دارد و گویا پیش از او نبوده و بعد از او هیچ کس نمی تواند او را حتی در نوشتن تقلید کند.
بیژن نجدی نویسنده‌ای که عناصر شاعرانه در داستان‌هایش به حدی است که داستان‌های او را می‌توان داستان‌ شاعرانه دانست و چه سنجیده است. نویسنده ای بافرم روایی و آدمهای داستانش هر یک به نوعی بومی و درست در هیبت و شمایل تاریخ سرزمینش. گاهی انسان قصه اش اسب قالان خان می‌شود. نجدی میان بیان، تلفیق به وجود آورده که در حال شاعرانگی است. لحن و بیان و مؤلفه های روایت را دقیق رعایت می کند.
#نویسنده‌ای_شاعر یا #شاعری_نویسنده که علم و سیاست، عشق و رنگ و تمام مفاهیم را رنگ و بو و لعاب بومی می بخشد و انسان قصه هایش را با تشبیه و گاه زبان و کنایه چنان به خوبی مطرح کرده است، که مخاطب تنها با خواندن یکی از آثارش به هنر منحصر بفرد نجدی پی می برد.
مجموعه ی معروف بیژن نجدی
#یوزپلگنانی_با_من_دویده‌اند! می‌باشد.
این اثر نجدی دارای ده داستان است که در این میان، ۶ داستان #استخری_پر_از_کابوس،
#روز_اسب‌ریزی،
#شب_سهراب‌کشان، #چشم‌های_دکمه‌ای‌_من، #مرا_بفرستید_به_تونل و #گیاهی_در_قرنطینه،
در آینده با کمک دوستان و عزیزان انجمن خوانش و بحث و بررسی خواهند شد.
سپس جناب آقای #رشید_آزادبخش عناوین ذیل را در جلسه مطرح نمودند؛
ارزش و اهمیت سخن از دیدگاه حکیم نظامی و موضوع چشم زخم و همچنین پیوستن جز به کل در مثنوی مولانا.
ادامه مطالب 👇

یادش بخیر...
بی کلاسی چقدر زیبا بود

🔹 یادش بخیر قدیما که بی کلاس بودیم و خبری از تلفن و موبایل و ماشین شخصی نبود خیلی بیشتر در کنار هم بودیم و بیشتر به هم سرکشی می کردیم

🔹 اون موقع که بی کلاس بودیم و با دست راحت تر از قاشق و چنگال غذا می خوردیم و خبری از میز و صندلی آشپزخانه نبود به همسایه ها هم غذا ( کاسمسا) می دادیم

🔹 در روزگار بی کلاسی اگه کسی گوسفندی را ذبح می کرد سهم صاحب گوسفند هم گاهی مانند بقیه بود
این روزها، هستند کسانی که اگر گاوی را هم ذبح کنند کامل اونو تو فریزر جاسازی می کنند

🔹 در اوج بی کلاسی اگه حیوان کسی در گِل می ماند خیلی ها برای کمک و نجات اون حیوان گِلی می شدند

🔹 بی کلاس که بودیم خانه هایمان حیاط نداشتند شاید باورش برای نسل امروز قدری دشوار باشد

🔹 در حیرتم که این کلاس چگونه حس تکبر و خود بزرگ بینی را به ما داده که خود و دیگران را فراموش کرده ایم در بی کلاسی علاوه بر همدیگر ، گاو ، گوسفند و حتی مرغ دیگران را هم می شناختیم

🔹 لعنت به این کلاس که بین ما اینقدر فاصله انداخت . . . .

#رشید_آزادبخش

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

بوشنه عه دار بی ولگه منی ولگم رزیا چوی تو
هامَه وَر وشت وارونا هر ای واره تا فرد صو
ترجمه :
به آن درخت بی برگ برسانید که من هم همانند تو برگم ریخته شد
از غروب تاصبح از باد و باران جور و بی مهری می بینم

#رشید_آزادبخش

✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

پاکسازی بخشی از رودخانه فصلی روستای گرم آباد ماژین از زباله های پلاستیکی با همکاری #دانش_آموزان در راستای ترویج و انتقال فرهنگ زیست محیطی توسط #رشید_آزادبخش فرهنگی و از یاوران محیط زیست
✍ @CEYMARIAN
┈••✾•🌿🌺🌿•✾••

#کفاش_پیر_شهر_ما

#عابدین_نریمانی اولین کفاش دره شهر دکان کسب کار خود را سالها قبل از انقلاب در قلعه گل گشود و تا آخر عمر در همین جا زندگی نمود او اصالتا اهل خرم آباد بود که بعدها خاک دامن گیر مهرگان وی را در اینجا ماندگار نمود وی فردی اهل مطالعه بود و کتابهای متعددی برای خواندن داشت و جز معدود افراد روزنامه خوان در آن سالهای دور بود دانش و آگاهی وی باعث شده بود که خیلی از جوانان آن زمان به پندها و نصیحت هایش گوش جان بسپارند هرچند بعضی ها از این نصیحتها بعنوان مزاح یاد می کردند طبیعی است که طنز و مزاح چاشنی کلام خرم آبادی های اصیل بوده و هست و ایشان هم از این قاعده مستثنی نبود

عابدین نریمانی علاوه بر این ، از صدای دلنشین و گیرایی هم برخوردار بود و مقام علیدوستی را استادانه اجر می نمود . شاید بعضی از همشهریان صدای آواز او را داشته باشند

مهمترین حامی وی در دره شهر #حاج_نوراله_پوراشرف بودند که مغازه خود را رایگان تا آخر عمر در اختیارش قرار داد و پس از مرگش هم مراسم ختمی برایش برگزار نمود بسیاری از مردم در بعد از ظهر پنجشنبه پس از بازگشت از گلزار شهدا در آن مراسم شرکت نمودند .
چند روز قبل از مرگش برادرش رمضان به اینجا آمدند و وی را به خرم آباد برد رمضان نقل می کرد که آنها خاندانی درویش مسلک هستند و به مال دنیا تعلق خاصی ندارند رفتار چندین دهه ی عابدین هم همین را تصدیق می کرد . اکنون عابدین نریمانی با سخنان جذاب ، با دقت بی نظیر و ظرافت در کار و شغل خود با صدای زیبا و ماندگارش بخشی از دفتر خاطرات مردم این دیار را به خود اختصاص داده خوب به یاد دارم در آن آخرین روزها قبل از رفتن به خرم آباد این بیت را باصدای زیبایش سر داد :

اسب چوی بیارید بکیت سوارم
ای سفر گه ها روم برگشت نی د کارم

روحش شاد - یادش گرامی

#رشید_آزادبخش

https://t.me/joinchat/AAAAAD4zXAUV4wBRYrDOxw

خطاب به کَوَر کوه
#رشید_آزادبخش
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

فولکلور (فرهنگ عامیانه )

در گذشته گاهی بعضی افراد که قهر می کردند شنیده می شد که می گفتند : ( میا اخگه بچم گه کووَم کال بو )
یا اینکه بعضی که زیاد اصرار می کردند و بر نمی گشت می گفتند : ( هونه بچو کووَت کال بو )

معنی و شرح بسیاری از ضرب المثلها و عبارتهای عامیانه بستگی به شخصی که آنها را ابداع کرده و یا کسانی که در گفتمان خود آنها را بکار می برند دارد
در خصوص عبارت فوق برداشت بنده این است که کووَه در گویش محلی ما به معنی بره و آسمان آبی و چارپایان سفید رنگ کاربرد دارد و عبارت کال هم چند معنی مختلف دارد از جمله : نارس ، تیره و قهوه ای

با توجه به شرح بالا و این که کاربرد این جمله هنگامی بود که شخص قصد برگشتن نداشت و یا نوعی نفرین بود که به کسی می گفتند که قانع نمی شد می توان گفت کووَه به معنی آسمان آبی و کال به معنی تیره است همانطور که گوسفند تیره رنگ را کال می گویند و معمولا پشم این نوع گوسفندان خریدار چندانی ندارد زیرا قابل رنگرزی نیست

بنابراین عبارت فوق به معنی تیره شدن آسمان و کنایه از محو شدن و ناپدید شدن است زیرا در آسمان تیره و تاریک پیدا کردن اشیا گمشده تقریبا محال و دشوار است

#رشید_آزادبخش
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

هر چی لاف و تاف کوان کُل واری
تو جم مت نه هوارد نچین وه خاری
مر مهندسل کل بان بنیشتن
وینت بسازن پُل دیاری
ترجمه :
هر آنچه باران و سیلاب کوهها برتو وارد شد
تو تکان نخوردی و خار نشدی
شاید مهندسان جمله جمع شوند
پلی همانند تو را از نو بسازند
#رشید_آزادبخش
@CEYMARIAN

دژ شیخ مکان
سازه: دوره ساسانی

این دژ در ابتدای ورودی دره بالاتر از روستای شیخ مکان در فرو رفتگی سنگی، با سنگ و ملات گچ ساخته شده واز شاهکارهای دوره ساسانی است محفوظ ماندن از باد و باران از ویژگی های آنست.
برخی این دژ را مکان اختفای نوادگان خسروپرویز دانسته اند ...

#رشید_آزادبخش
عضویت در تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://t.me/joinchat/AAAAAD4zXAUV4wBRYrDOxw

🌈🌈 چرا فرهنگ بومی ؟
@ceymarian
فرهنگ به مجموعه ای از آداب ، رسوم ، بازبها ، شعر ، ادبیات ، باورها و اعتقادات گفته می شود که افراد یک جامعه با آن پرورش یافته و به آن خو گرفته اند

در جاجای هر کشوری فرهنگ ویژه ی آن دیار حاکم است که به آن خرده فرهنگ می گویند . برخی به زعم خود خرده فرهنگ (فرهنگ بومی ) را در تضاد با پیشرفت و ترقی و یا بازگشت به گذشته می پندارند و گاه پا را فراتر نهاده و به آن می تازند واقعیت آن است که حفظ فرهنگ بومی هیچ تضادی با مدرنیته نداشته و ندارد همانطور که کشور پیشرفته ی ژاپن در اوج ترقی به فرهنگ خود پایبند بوده و بسیاری دیگر از کشورها مدرن جهان حتی سبک لباس پوشیدن و معماری و ساختمان سازی خود را نیز حفظ کرده اند .
و اما فرهنگ بومی دیار خودمان ، اگر کمی به گذشته برگردیم و گوشه هایی از آن را برشماریم خواهیم دید که جلوه های معرفت و نوع دوستی در آن به حدی غنی است که حفظ و حراست از آن را بر خود لازم می بینیم حال جهت آشنایی نسل جوان به ذکر نمونه هایی از این جلوه ها می پردازیم :

۱-🌈 در دیار ما چنانچه کسی بدلایل مختلف بیماری ، مصیبت و یا . ‌. . توان درو و برداشت محصول خود را نداشت با همیاری مردم و همت جمعی آن محصول جمع آوری و برداشت می شد و علاوه بر آن تعاون و همیاری ( کِلمَ ) در تمام مراحل کاشت داشت برداشت و امور دامپروری و ساختمان وجود داشت

۲-🌈 در هنگام بذر پاشیدن سهمی هم اضافه پاشیده می شد برای پرندگان و حیواناتی که ممکن است از آن محصول قبل از برداشت استفاده کنند که این خود رحم ، محبت ، عدل و انصاف را در این فرهنگ بیان می کند

۳-🌈 قصه ها و متل های محلی بی حساب و کتاب نبوده و علاوه بر سرگرمی نکات آموزنده و دیدگاههای اجتماعی و روانشناسی در آنها به خوبی لحاظ گردیده و همچنین بازیهای محلی برای کودکان نوعی مهارت آموزی در آینده و پرورش جسم و روحیه زیست در شرایط سخت بود

۴- 🌈هدیه و تحفه دادن به خویشان و همسایگان چه بعنوان (کاسمسا) که عبارت بود از بردن ظرفی از غذا برای همسایه که باعث افزایش مهر و محبت بین همسایگان می شد و چه زمانی که دامی ذبح می شد که بین همه ی همسایگان توزیع می شد و گاه صاحب دام خود نیز سهمش به اندازه همسایگان می شد

اینها نمونه های کوچکی بود از فرهنگ بومی دیارمان که ذکر گردید فرهنگی که دهها و صدهها مورد دیگری از زیبایی های آن را می توان نام برد

بقلم؛ #رشید_آزادبخش
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

دره شهر نامی به بلندای تاریخ

عرض سلام خدمت همشهریان خوب و اعضای محترم کانال تاریخ و فرهنگ دره شهر تعصب آنگاه که با حقیقت مواجه شود ناکارآمد است هر اندازه که در اوج توان و قدرت هم باشد
اگر ما بعنوان ساکنین دره شهر و دره ی زیبای مهرگان شهیر این دیار را ارج می نهیم نه بخاطر کمند تعصب و تعلق بدان است چرا که هر گوشه ای از این دیار نمایانگر تاریخ کهن و زیبایی ویژه ی خود است

چند فاکتور در جغرافیا بسیار مهمند : کوهستان و جنگل ، دشت و زمینهای حاصلخیز ، رودها و رودخانه ها و آنطور که می بینید دره شهر زیبا هر سه این موارد را با هم در خود دارد که این موارد در کمتر جاهایی اینگونه با هم جمع می آیند و افزون بر آن تاریخی کهن و مردمی بزرگ است که حسن آن را دو چندان کرده اند

آری عشق به این دیار در عمق جان ما نهادینه است و با ذره ذره ی خاک آن عجین گشته و تا بود چنین بوده تا هست چنان خواهد بود .

( سرافراز باش مهرگان کُهن )

#رشید_آزادبخش
@CEYMARIAN

قلعه سکه سان
📸 #رشید_آزادبخش
اسپانسر، موبایل فروشی محمدزاده
عضویت در تاریخ و فرهنگ دره شهر
https://t.me/joinchat/AAAAAD4zXAUV4wBRYrDOxw

سکه سون بالات بَرز و رنگینه
وه مهرت بازار دلم گرتینه
شرط بو عَه روژه قفس خالی کم
لیز ای تو بارم لیزگم تو بینه
#رشید_آزادبخش
@CEYMARIAN

ای دره شهر بادِ دورُن وه تو هَرده

آو پاکت داری و درمون درده

#رشید_آزادبخش
@CEYMARIAN

شیوه ی صحیح کاشت بلوط در طبیعت
#رشید_آزادبخش
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

شیوه ی صحیح کاشت بلوط در طبیعت
#رشید_آزادبخش
تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN

1_ مشت دارینه
2_ پیا یار
3_ شمشیره
4 _ کُره
5 _ گِیلا
6_ تیره دار که هم به کره و پیایار و شمشیره اتصال دارد
7_هویه یا یوغ که این هویه مخصوص گاو و هویه قاطر شبیه نردبان است
8_ سیمکه
9_ سیمکه بِین
10_ گاوه نار جهت اتصال هویه و تیره دار

#رشید_آزادبخش
این واژه ها ریشه در هویت زبانی زاگرس نشینان دارند
@CEYMARIAN

ملک دیرینم مهرگان کده
#رشید_آزادبخش
تاریخ و فرهنگ دره شهر
http://telegram.me/ceymarian