تاریخ و فرهنگ دره شهر

کبیرکوه، زمین لغزش، خاطره نیاکان

#نورتقی_میرزایی
@CEYMARIAN
کبیرکوه، نام این رشته کوه عربی شده است
در اساس کاو کوه که ازدور آبی مانند دیده میشود یا کور کوه.. این کوه دو قسمت است یک بخش اصلی
وبخش دوم که دراصطلاح جغرافیای نظامی ورزرین یا در اصطلاح محلی ورزرده خوانده می شود
در طی #دوران_سوم_زمین شناسی
دراثر حرکت پلیت یا ورقه با صحفه
عربستان به سمت ایران دچار تاخوردگی با چین خوردگی می شود
واصطلاحا کوهزایی شده است جنس ومواد تشکیل دهنده رشته کوه کبیرکوه
از رسوبات بستردریای بوده است که شاید خلیج فارس بازمانده ان باشد
شواهد فسیل وسنگواره موجودات دریازی برای هر گردشگری در بسیاری ازجاهای کبیرکوه اشکاراست
پیش ازاین پدیده مکان کنونی دره شهر و.. یک دریاچه گرم وکم ژرفا وشاید نسبتا شور بوده است
در برآیند این پدیده کوهزای رشته کوه زاگرس وکبیرکوه که یکی ازرشته کوههای زاگرس است بوجود امده است کبیرکوه
در اغاز بسیاربلند بوده است
اما در پیامد بارش باران زیاد ووجود لایه های رسی درمیان توده های رسوبی
کبیرکوه دچار زمین لغزه می شود
که از خاور دره شهر درجنوب بخش ماژین اغاز وتا نزدیکی ایلام ادامه داشته است هرجا درپایین کبیرکوه کوهای گچی که رسوبات تبخیری می گویند
وجود داشته است مانع از پرتاب ان همه توده های سنگی شده است مانند جنوب دره شهر وجنوب روستاهای پایکوهی دره شهر کوه باختر ارمو توده ای بزرگ ازکبیرکوه است و در بدره تا بخش چشمه شیرین شدت پرتاب بحدی بوده که کل بستر شهر کنونی بدره و پیرامون رادر برکرفته است چون در نواحی بدره وپیرامون ان ژرفای دریاچه کم بوده است
تپه های رسوبات تبخیری زیاد واین تپه های گچی به رشته کوه نخستین کبیرکوه نزدیک بوده است شهربدره در دهها متر در زیر ان رسوبات تبخبری گچی وجود دارد حفرهرنوع چاه اب دراین نواحی شور مانند خواهد بود اما درناحیه روستای مرادآباد خاور شهرستان دره شهر تا ماژین تپه های گچی کم ارتفاع واندک بوده است در برایند ان منطقه شاخ با چل در جاده دره شهر وپلدختر بوجود اورده است و همانند سدی جلوی اب رودخانه سیمره گرفته وتشکیل بزرگترین دریاچه آب شیرین فلات ایران در دوران سوم زمین شناسی دوره #ترسیز با #ترشیاری می دهد وتشکیل بزرگترین زمین لغزه روی کره زمین داده است در برخی دانشگاهای جهان چند واحد ازاین پدیده زمین شناس تدریس می شود
این رشته کوه از دم شاه درخاور استان
ایلام و شهرستان دره شهر و بخش ماژین اغار می شود تا جنوب شهرایلام ادامه دارد( در بخش شمالی کبیرکوه درجنوب دره شهر) سرچشمه رودخانه سراب دره دره شهر ودرباختر دره شهر سرچشمه رودخانه های سیکان کلم واب سد ایلام است
کبیرکوه کوهی مقدس است ازیک سو شاهزاده احمد در آن است و از سوی خاطره تمام نیاکمان رادردل دارد منبع آب اشامیدنی تمام استان ایلام است این کوه نقش مهمی در فولکور و تاریخ لرستان دارد و الهام بخش شعر شاعران بوده است، بگونه ای بین کبیرکوه وکوه گرین الشتر یک قرابت تاریخی دارد زیرا بیشتر ساکنان پیشین وحتی اکنون دره شهر وحتا بدره از الشتر وسلسله بوده است
چمه سر گرین کوئیر دیاربی
نشونه کوئیر لیت انار بی
و حتی چهل سرود لکی هم ابیاتی ازان نام کبیرکوه دیده می شود

کوئیر گن گن بای بوینه هماری
ولا دوس مچم وسرسواری

اربلنگی کوئیر وژم کردمه گل
ارا تو دت گلونی عه مل

تاریخ و فرهنگ دره شهر
@CEYMARIAN