نامگذاری(وجه تسمیه) روستاهای دره شهر
#ارموتبارشناسی اماکن و واژه های بومی به ویژه پس از نام گذاری گمراه کننده آنها به زبان فارسی کاربسیار دشواری است.
اگرچه این موضوعی کاملا تاریخی است و دلایلی همچون ازبین رفتن یا تحلیل(حل شدن)زبانهای بومی با دیگر زبانها و خاصه زبان عربی دراین امر دخیل هستند، اما ترجمه ونامگذاریِ سلیقه ای واژه های بومی به زبان فارسی به طور کامل آنها را از معنای مورد نظر تهی ساخته است...
با پوزش از اهالی فن شاید ناتوانی زبان فارسی از گرته برداری از زبانهای بومی که با شاهنامه آغاز ولی پس ازآن به انجام نرسید والبته جای بحث فراوان دارد بیشترین ماندگاری را در این فاجعه داشته است...
درهرصورت و باعنایت به مقدمه بالابه بررسی بن واژه_ارمو می پردازیم...
١- ارمو شامل ناحیه ای است از بخش مرکزی شهرستان دره شهر که در حد فاصل دوتنگه تاریخی ورودخانه های فصلی منشعب از آنها قرارگرفته است؛ تنگه تاریخی و رودخانه چویینه (چوبینه)درغرب و تنگه ویژودر (یوژاندر) درشرق.
درجای جای این ناحیه آثار و ابنیه تاریخی و از آن جمله بقایای آتشگاه و چارتاقی مربوط به سده های پیش ازاسلام وجود دارد که اگرچه با توسعه امامزاده سیدسیف الدین کاملا تخریب و محو شدند اما همچنان از کارکردی مذهبی برخوردار است.
٢- دریکی ازمتداول ترین معانی واژه ارمو را برگرفته از واژه ارم درمعنای باغ دانسته و گاه با تفکیک دو واژه "ارم" و "مو"ازآن به باغ انگور رسیده اند...
این دقیقا همانجایی است که تحت تاثیرزبان فارسی به ناکجا آباد رسیده ایم...
در زبانهای لری بالاگریوه ای و لکی که گویش اهالی این ناحیه است واژه ارم درمعنای باغ وجود ندارد به عبارتی در واژه شناسی وفقه اللغه زبان لری و لکی اساسا این واژه در معنای باغ به کار نمی رود...
بنابراین چنین فرضیه ای دارای ایرادات اساسی است.
٣-واژه ارم به کسر الف وفتح ر و کسر میم(اِ-رَ-مِ) معانی مختلفی ازآن استنباط می شود...
-اِرَ در معنای اگر وشاید و"مِ" یا "مه" درمعنای می دهد یا میبخشد.
-ایره در معنای اینجا.
درمجموع وآنچه به ذهن وارد می شود تا حدودی معنای جایی که ممکن است محل بخشش یارسیدن به آرزوها باشد.
این نگاه باتوجه به سابقه مذهبی پیش وپس از اسلام در این ناحیه که خودبحثی جداگانه میطلبد میتواند به واقعیت نزدیکتر باشد.
علاوه براینها میتوان سراغ واژه های نزدیک به اِرَ همچون اِنَ به معنای تنفس و واژه "می" به معنای گوسفند رفت که درمجموع نفس میش که کنایه از گرم بودن یا مکان گرم است...
فرجام اینکه همانطورکه گفته شد به دلایل مختلف پراختن به این امر کاربسیار مشکلی است و همه اینها حدس وگمان است.
و الله اعلم
#داریوش_شادیوند@CEYMARIAN