💠 موبدان ساسانی در شاهنامهی فردوسی (2)
↩️ موبدی که پادشاه را از غفلت در امور کشور بازداشته و به کار کشورداری بازمیآورد!💠 بر پایهی شاهنامه، این شاهکار جاودانهی فردوسی بزرگ، هنگامی که شاهنشاه بهرام دوم، پدر خود (شاهنشاه بهرام یکم) را از دست میدهد، بسیار اندوهگین شده و مدت درازی را به سوگواری میپردازد:
«چو بهرام در سوک بهرامشاه
چهل روز ننهاد بر سر کلاه
برفتند گردان بسیار هوش
پر از درد با ناله و با خروش
نشستند با او به سوک و به درد
دو رخ زرد و لبها شده لاژورد»
💠 چنان که از سرودههای بالا برمیآید، این سوگواری تا چهل روز به درازا میکشد. روشن است که این سوگواری میتوانست کار کشور و مردم را نابسامان و آشفته کند. از همین رو، به گفتهی فردوسی، «موبدی پاکرای» به نزد بهرام رفته و از او میخواهد که غم و اندوه را پایان دهد و به کار کشور بازگردد:
«وزان پس بشد موبد پاکرای
که گیرد مگر شاه بر گاه جای
به یک هفته با او بکوشید سخت
همی بود تا بر نشست او به تخت
چو بنشست بهرام بر تخت داد
برسم کیان تاج بر سر نهاد
نخست آفرین کرد بر کردگار
فروزندهٔ گردش روزگار
فزایندهٔ دانش و راستی
گزایندهٔ کژی و کاستی
خداوند کیوان و گردان سپهر
ز بنده نخواهد به جز داد و مهر»
💠 همان سان که پیداست، کوشش این موبد خردمند برای بازداشتن پادشاه از سوگ و بازآوردناش به کار کشورداری، تا یک هفته به درازا میکشد. اما سرانجام کامیاب میشود به هدف خود برسد، بهرام را از غفلت در کار پادشاهی برون آورد و از آشفتگیهای احتمالی در امور کشور پیشگیری کند.
💠 بهرام، پس از آنکه به تخت شاهی نشسته و سررشتهی کارهای کشوری ایرانشهر را بر دوش میگیرد، موبدان را -این جهاندیده و پاکدل بخردان را- این چنین خطاب میکند:
«ازان پس چنین گفت کای بخردان
جهاندیده و پاکدل موبدان
شما هرک دارید دانش بزرگ
مباشید با شهریاران سترگ
به فرهنگ یازد کسی کش خرد
بود روشن و مردمی پرورد»
💠 روشن است که او از این فرزانگان جهاندیده و پاکدل، درخواست میکند تا همچنان او را از دانش و فرهنگ و آموزش خود بهرهمند سازند تا مردمی (انسانیت) پرورند.
💠 گفتنیست از آنجایی که بر پایهی دیگر بنمایههای کهن تاریخی، برجستهترین موبد در روزگار پادشاهی بهرام دوم ساسانی، موبدانموبد کرتیر بوده است، موبدی نیز که فردوسی گرامی از آنها در این سرودهها یاد کرده است، میتواند همو بوده باشد. پس بر روان و فرَوَهَر فردوسی و نیز این موبد پاکرای، پاکدل، جهاندیده و بخرد درود باد.
✍ بهدین تیرداد نیک اندیش
🔥 @AshemVohu2581 🔥