اندیشیدن تنها راه نجات

⁠■ #روشنفکر_کیست؟

خلاصه مشخصه ی روشنفکر این است که از جانب هیچکس رسالتی ندارد و وضع اجتماعی خود را از هیچ مقامی نگرفته است. فی حد ذاته ـ برخلاف پزشکان و آموزگاران که قدرت حاکم با تصمیم قبلی، آنها را به عنوان ماموران خویش ایجاد کرده٬ محصول هیچ تصمیم قبلی نیست، بلکه ثمره عجیب الخلقه جوامع غول‌آسا است..
هیچکس او را نمی‌خواهد و هیچکس او را به رسمیت نمی‌شناسد نه دولت
نه برگزیدگان قدرت حاکم
نه گروه‌های فشار
نه سازمان‌های طبقات استثمار شده و نه توده‌ها

📚 #در_دفاع_از_روشنفکران
👤 #ژان_پل_سارتر


⚛ @AndisheKonim

هر فرد دانشمند و تحصیلکرده ، روشنفکر [Intellectual] محسوب نمی شود و هر جامعه ای هم که دانشگاه و دانشجو زیاد داشته باشد از دوران تاریکی به عصر خرد نقل مکان نکرده است.

#روشنفکر کیست؟

" امانوئل کانت " باور دارد که اگر در جامعه‌ای گزاره غالب این باشد که "فکر نکنید،اطاعت کنید" آن جامعه در دوران تاریکی به سر می برد و اگر در فردی هم این گزاره غالب باشد آن فرد در دوران کودکی به سر می برد.
گزاره ای که یک جامعه را به دوران روشنایی می برد و یک فرد را به بلوغ روانی می رساند این است که "جرات و شهامت آزاد اندیشی داشته باش".

بنابراین از نظر کانت روشنفکر بودن دو ویژگی دارد :
اول : علم و آگاهی.
دوم : شجاعت و شهامت.

" کارل مانهایم " اعتقاد دارد که تمام شناخت‌ها به ساختارهای اجتماعی وابسته هستند. از نظر او این منافع طبقات و گروه‌های اجتماعی است که نحوهٔ اندیشیدن آن‌ها را تعیین می کند. بنابراین کشیش‌ها شبیه هم فکر می کنند، نظامیان شبیه هم و پزشکان شبیه هم. تنها افکار روشنفکران است که وابسته به شرایط و ساختارهای اجتماعی نیست. کارل مانهایم روشنفکران را افرادی بی طبقه می دانست که اندیشه هایشان تحت تاثیر منافع طبقاتی نیست.

" ادوارد سعید " #روشنفکر را کسی می داند که به نقد "قدرت" و "سنت" می پردازد.
روشنفکر این نقد را در انظار عموم انجام می دهد بنابراین همه هستی اش را موکول به یک تشخیص انتقادی برای منافع طبقات مختلف جامعه می کند.

پس می توان برای روشنفکران دو ویژگی قائل شد: ابتدا این‌که تفکر نقاد در آن‌ها فعال است. پس گرفتار تفکر عاطفی- عادتی، جوزدگی و تقلید نیستند، دوم این‌که این نقد‌ها را با شهامت مطرح می کنند و از نگرانی در مورد حاصل عملی کار خویش فاصله گرفته‌اند.


پس ملاحظه می فرمایید که هر فرد دانشمند و تحصیلکرده ، روشنفکر [Intellectual] محسوب نمی شود و هر جامعه ای هم که دانشگاه و دانشجو زیاد داشته باشد از دوران تاریکی به عصر خرد نقل مکان نکرده است.

انتشارات کویر در سال ۱۳۹۳ کتاب ارزشمندی منتشر کرده است به نام "گونه شناسی روشنفکران ایرانی" این کتاب نوشته "دکتر نظام بهرامی کمیل" است.
این یادداشت برداشتی از بخش نخست این‌ نسک است.


⚛ @AndisheKonim