🔶 تبعات آخرین اقدامات سازه‌ای #افغانستان بر #فراه_رود در حوضه آبریز #هیرمند (۱) @WaterDiplomacy 🔴 چکیده: احداث سد #بخش‌آباد روی #فراه_رود درحوضه هیرمندمی‌تواند اثراتی به‌مراتب شدیدتر از سد #کمال_خان بر امنیت آبی، غذایی، زیست‌محیطی و انسانی منطقه پایین‌دست در #سیستان داشته باشد 🔹افغانستان از پنج حوضه آبریز اصلی تشکیل شده است که عبارتند از حوضه آبریز آمودریا، حوضه آبریز شمالی، حوضه آبریز هریرود-مرغاب، حوضه آبریز هیرمند و حوضه آبریز کابل. 🔹از پنج حوضه آبریز #افغانستان، چهار حوضه آمودریا، هریرود-مرغاب، هیرمند و کابل، حوضه‌های آبریز فرامرزی و مشترک با کشورهای همسایه هستند که آب این حوضه‌ها از افغانستان خارج می‌شوند و این کشور در تمامی این حوضه‌ها، از موقعیت بالادستی نسبت به کشورهای همسایه خود برخوردار است. 🔹این شرایط باعث شده است که استفاده از آب به‌عنوان ابزار سیاسی در مواجهه با کشورهای همسایه در دستور کار دولت‌های دولت به‌ویژه دولت اشرف غنی قرار گیرد. 🔹 طبق مطالعات صورت گرفته تاکنون بیش از ۱۹ طرح سازه‌ای و بهره‌برداری شامل سد، بند انحرافی و کانال انتقال آب و .... در حوضه آبریز #هیرمند احداث شده است که در حال بهره‌برداری هستند. برخی از آنها عبارتند از: سد کجکی، سد مخزنی ارغنداب، سد چخانسور، کانال سراج و کانال بغرا. 🔹اخیراً نیز سد کمال‌خان روی رودخانه‌ هیرمند تکمیل و توسط رئیس‌جمهور افغانستان افتتاح شد. برخی از مهم‌ترین سدها و سازه‌های آبی در حال بهره‌برداری و همچنین در حال احداث در حوضه آبریز #هیرمند تصویری که در پی می‌آید، مشخص شده‌اند. 🔹 «رودخانه #فراه‌رود» رودخانه‌ ۵۶۰ کیلومتری فراه‌رود یکی از مهم‌ترین و موثرترین رودخانه‌ها و سرشاخه‌های حوضه آبریز #هیرمند است که نقش مهمی در حیات پایین‌دست حوضه به‌ویژه تالاب‌های بین‌المللی هامون دارد. متوسط آورد سالانه این رودخانه ۱۲۰۰ میلیون مترمکعب در سال برآورد شده است. 🔹رودخانه #فراه‌رود بعد از رودخانه هیرمند، دومین سرشاخه مهم و پر آب حوضه آبریز بین‌المللی هیرمند است. این رودخانه جزء معاهده ۱۳۵۱ نیست و بین دو کشور ایران و افغانستان، قرارداد و معاهده‌ای بر سر بهره‌برداری از این رودخانه و حق‌آبه عرفی و قانونی دو کشور وجود ندارد. 🔹نکته مهم آنکه در حال حاضر دولت افغانستان درحال تکمیل سد #بخش‌آباد روی سرشاخه #فراه‌رود است. از آنجا که این سد روی یکی از مهم‌ترین و دومین سرشاخه‌های هیرمند در حال تکمیل است، بنابراین احداث و تکمیل آن می‌تواند اثرات و تبعات جدی و نگران‌کننده‌ای برای منطقه داشته باشد. 🔹ظرفیت مخزن این سد معادل ۹۸ درصد متوسط جریان سالانه رودخانه (اندازه‌گیری شده در دهه ۱۹۷۰) اعلام شده است. طبق برخی مطالعات صورت گرفته، احداث این سد و توسعه زمین‌های کشاورزی این حوضه می‌توانند میزان آب قابل استحصال رودخانه فراه در پایین‌دست را حداقل ۲۵ تا ۵۱ درصد کاهش دهند. 🔹«افزایش اراضی سطح زیرکشت در افغانستان»: به‌منظور بررسی اثر سازه‌های احداث شده افغانستان در دو دهه گذشته بر افزایش سطح زیرکشت و درنتیجه افزایش مصرف آب در حوضه‌های آبریز این کشور، شدت افزایش سطح زیرکشت افغانستان در حوضه‌های آبریز این کشور از بازه سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ قابل تأمل و بررسی جدی هستند. 🔹نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهدکه سطح زیرکشت اراضی در حوضه‌های آبریز افغانستان به‌ویژه حوضه آبریز #هیرمند در دو دهه گذشته به‌طرز چشمگیری افزایش یافته است. 🔹ازبین زیرحوضه‌های مختلف #هیرمند،حوضه آبریز #فراه‌رود شاهد بیشترین رشد افزایش سطح زیرکشت درسال‌های اخیر نسبت به سایر حوضه‌های هیرمند بوده است. 🔹بدون شک، احداث سد #بخش‌آباد روی رودخانه #فراه_رود در حوضه آبریز بین‌المللی #هیرمند می‌تواند اثراتی به مراتب شدیدتر از سد #کمال_خان بر امنیت آبی، غذایی، زیست‌محیطی و انسانی منطقه پایین‌دست در #سیستان داشته باشد. https://t.center/waterDiplomacyMedia/148 برای مطالعه گزارش تحلیلی کامل کلیک کنید ادامه در پست بعدی 👇👇👇 @WaterDiplomacy