📜برگی از تاریخ...📜 دیدار آیت الله منتظری با اعضای نهضت آزادی ایران و جمعی از دوستان مرحوم مهندس مهدی بازرگان «بخش اول» ۳۰ دی ۱۳۸۴ بسم الله الرحمن الرحیم خداوند ان شاءالله مرحوم مهندس بازرگان درجاتش را عالی کند و با محمد و آل محمد محشور نماید و به همه بازماندگان و علاقه مندان ایشان هم صبر و اجر عنایت کند. آقایان شاید مرا شناخته باشند که آدم صریح اللهجه ای هستم و بسا مطالبی به ذهنم می‎آید که نمی توانم نگویم. از جمله جمعیت هایی که به نظر من در جمهوری اسلامی به آنها ظلم شده جمعیت نهضت آزادی است. چون وقتی که در حکومت سابق هیچ کس هیچ چیز نمی گفت - حالا نمی خواهم تخطئه کنم - اما تقریبا همه ساکت بودند و ساکت نشستند، جمعیت نهضت آزادی و مرحوم مهندس بازرگان و یاران و دوستانش یک حزب اسلامی تشکیل دادند و تاوانش را هم دادند. این همه زندان رفتند، در تبعید برازجان و جاهای دیگر رفتند. و بالاخره هزینه های سنگینی پرداخت کردند به خاطر همین تعهدشان نسبت به حزب نهضت آزادی. بارها شاید از من شنیده اید که اصلا تشکل و تحزب یک امر واجب است، برای این که ما در اصول خوانده ایم مقدمه واجب واجب است. امربه معروف و نهی از منکر یک واجب همگانی است. قرآن مجید می‎فرماید: (والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر) . الف و لام برای استغراق است، یعنی همه مردهای مؤمن و همه زنهای مؤمن نسبت به یکدیگر ولایت دارند، "ولی" به معنای دوست نیست، ولی یعنی صاحب اختیار، یعنی همه مردم نسبت به یکدیگر صاحب اختیارند. خدا این ولایت را برای همه قرار داده که اگر شما امر به معروف کردید یک کسی نگوید به شما ربطی ندارد؛ چون در جواب می‎گویید آن خدائی که خالق و رازق شماست و نظام وجود دست اوست این ولایت را برای من قرار داده است. همه مردها و همه زن های مؤمن، بخصوص زنها را در اینجا خداوند عنایت کرده ذکر فرموده است. در جاهای دیگر آیات نوعا به لفظ مذکر است و ما به عنوان اشتراک در تکلیف می‎گوییم شامل زنها هم می‎شود، اما در اینجا خدا عنایت داشته زنها را هم جدا ذکر کرده است: (والمؤمنون) یعنی همه مردهای مؤمن (والمؤمنات) و همه زنهای مؤمن، بعضشان نسبت به بعض دیگر صاحب اختیارند. منتها ولایت مقول به تشکیک است، دارای مراتب است. این مرتبه از ولایت نسبت به امربه معروف و نهی ازمنکر را خدا برای همه مردهای مؤمن و همه زنهای مؤمن قرار داده؛ یعنی هر زنی حق دارد به من بگوید تو چرا فلان کار را کردی فلان کار را نکردی. بالاخره این وظیفه همگانی است؛ و امر به معروف و نهی از منکر آنجایی که در یک امور جزئی است تحزب نمی خواهد اما یک وقت آمرین به معروف و نهی کنندگان از منکر می‎خواهند نسبت به اصلاح جامعه سخن بگویند و حرف بزنند، در جامعه اگر اشتباهی و کجی هست صحبت کنند و حرف بزنند، در این صورت وقتی مؤثر است که متشکل باشند. یک جمعیت متشکلی باشند و هماهنگ تا نسبت به اصلاح جامعه و جلوگیری از فساد جامعه اقدام کنند و سخن بگویند. بنابراین امربه معروف و نهی ازمنکر در سطح وسیع اگر بخواهد اجرا بشود توقف به تشکل و تحزب دارد و مقدمه واجب واجب است. عشایر در زمان پیغمبراکرم یک نحو تشکلی داشتند، با قبائل بیعت می‎کرد، جوری بود که رئیس قبیله وقتی یک حرفی می‎زد دیگران هم پیروی می‎کردند؛ خودش یک نحو تشکلی بوده است. در زمان ما بایستی به اختیار خودمان تشکیلاتی داشته باشیم که آن تشکیلات هدفش این باشد که نسبت به اصلاح جامعه اقدام بکند و از فساد جلوگیری نماید؛ این همان امر به معروف و نهی از منکر است. و عرض کردم در رژیم سابق که اصلا کسی گوشش به این حرف ها نبود واقعا آقایان نهضت آزادی اقدام کردند، اقدام خداپسندانه ای؛ و جمعیتی بودند که وظیفه شان را انجام دادند و هزینه اش را هم پرداختند. حالا در زمان ما، در جمهوری اسلامی آقایان خیال می‎کنند که حزب و تشکل بایستی تابع دولت باشد. می‎گویند چرا این حزب زیر نظر ما نیست، پیرو ما نیست. در صورتی که دولت بایست تابع افراد و ملت باشد نه این که ملت تابع دولت. در این جهت احزاب سیاسی باید باشند و اینها در تشکیل دولت و در برنامه ها و روش دولت نظر داشته باشند. این که چرا این حزب مطابق میل ما نیست این مثل حزب رستاخیز می‎شود که در زمان شاه بود. من به سهم خودم از برادران نهضت آزادی تشکر می‎کنم که با ثبات و استقامت ایستاده اند. و مرحوم مهندس بازرگان واقعا خدمت بزرگی کرد که بزرگترین خدمتش این که این حزب دینی را تشکیل داد و اهداف بزرگی هم داشت، منتها ما در عالم طبیعت به همه اهدافمان نمی رسیم. عالم طبیعت عالم تزاحم و تصادم است. انسان نباید مأیوس بشود. بالاخره نهضت آزادی از حزب هایی است که به قصد تأمین آزادی و پیاده کردن دستورات اسلام و دفاع از اسلام و جلوگیری از دیکتاتوری و فساد تشکیل شده، امیدواریم آقایان دلسرد نشوند. 🔸فقیه دوراندیش 👇👇👇 @va3moharam