iPhone misolida AQSH savdo defitsiti Spoiler: oversimplified! Globallashuv qaysidir ma'noda savdo balansi nazariyasiga qayta ta'rif berishni taqoza aytmoqda. Masalan, Made in China nomi bilan Xitoydan AQSHga iPhone'lar eksport qilinadi hamda 1000-1200 dollar narx Xitoyga profitsit, AQSHga esa defitsit bo'lib yoziladi. Go'yo bu yerda Xitoy yutmoqda, AQSH esa yutqazmoqda. Aslida esa statisik ma'lumotlarga ko'ra bu summaning atiga 20-25 foizigina Xitoy "cho'ntagi"ga tushadi. Qolganlari global qiymat zanjirining boshqa ishtirokchilariga taqsimlanadi: Janubiy Koreya: OLED displey (Samsung): $110 Xotira chiplar (SK Hynix): $44.45 Yaponiya: Texnik komponentlar (Toshiba): Flash xotira Sony kameralar: iPhone’ning ilg‘or kamera tizimi Tayvan: Chiplar (TSMC): $20-30 – iPhone protsessorlari Yevropa: Bosch (Germaniya): Sensorlar STMicroelectronics (Fransiya-Italiya): Harakat sensorlari. Albatta, eng katta daromadni AQSH (Apple Inc.) qo‘lga kiritadi. Apple dizayn, intellektual mulk va marketing orqali qiymatning $300-$400 qismini o‘zlashtiradi. Bu esa AQSHning joriy hisobida aks etadi, savdo balansida emas. Shunday qilib, savdo balansi o‘zi mustaqil ko‘rsatkich sifatida doimo to‘liq manzara bermaydi. Bu ayniqsa rivojlangan va global qiymat zanjiriga kuchli integratsiya qilingan davlatlar misolida yaqqol namoyon bo‘ladi. AQSH savdo defitsitiga ega bo‘lsa-da, uning kuchli xizmatlar sektori va yuqori samaradorligi global iqtisodiyotda ustun bo‘lishini ta'minlaydi. 2/2