#یادداشت_دانشجویی
#بخش_اول
✍️ زکیه ارشادی ، مهندسی برق ۱۴۰۱
⭕️گفتمان سران قوا / تهدیدی برای جمهوریت
🔻آیا میتوان گفت اتفاقی که در چهارشنبهی جلسهی رای اعتماد دولت چهاردهم در مجلس افتاد، به مسلخ رفتن جمهوریت بود؟
پیش از پاسخ دادن به این سوال خوب است این مسئله مورد بررسی قرار گیرد که اساساً کارکرد مجلس در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ آیا مجلس نقش همراهی و همدلی با دولت را دارد؟ قطعا بله¹.
🔻برای بررسی کارکرد مجلس بیایید از تعریف مجلس شروع کنیم. مجلس که از نمایندگان مردم تشکیل میشود، وظیفه اعمال نظر مردم به صورت غیرمستقیم در تمام مسائل کشور را دارد. شاهد این ادعا را در متن قانون اساسی میتوان یافت. علاوهبر رای اعتماد نمایندگان که برای تشکیل دولت الزامی است و قدرت استیضاح وزرا و حتی رئیس جمهور که از قبل اطلاع داریم، جالب است بدانید طبق متن صریح قانون اساسی: مجلس حق تحقیق و تفحص راجع به تمام مسائل کشور را دارد و هر نمایندهای در برابر همه ملت مسئول است و میتواند راجعبه هر مسئلهی داخلی و خارجی کشور اظهار نظر کند و مصوبات دولت هم حتی باید به اطلاع رئیس مجلس برای بررسی برسد. به وضوح از این بندها میتوان فهمید که مجلس وظیفه دخالت دادن نظرات مردم را به صورت غیر مستقیم در تمام مسائل ریز و درشت کشور دارد. حتی برای انتقال و بررسی شکایت مردم از هر یک از قوا هم، مجلس موظف به پیگیری است. گویا شاهرگ حیات اثر گذاری ملت به حیات خانه ملت گره خورده است! و اساسا جمهوریت مگر معنایی جز این دارد؟
به همین دلیل است که جلسات مجلس، همه باید به صورت علنی باشد مگر اینکه شرایط اضطراری ایجاب کند که جلسه به صورت غیرعلنی برگزار شود که آن هم باید بعد از برطرف شدن شرایط در اطلاع عموم قرار بگیرد.
🔻حال که با کارکرد مجلس آشنا شدیم به ارتباط بین مجلس و دولت میپردازیم. گفته شد که قطعا مجلس نقش همراهی و همدلی با دولت را دارد. اما آیا همراهی و همدلی مجلس با دولت به معنی تصویب کردن هر لایحهای است که از سمت دولت به مجلس روانه شده؟ یا تایید کردن هر شخصی است که به عنوان عضوی از کابینه به مجلس اعلام میشود؟
نباید فراموش کرد که نقش همراهی و همدلی مجلس با دولت با در نظر گرفتن هویت نظارتی این قوه است. همانطور که بیان شد، وظیفهی بسیار مهم مجلس نظارت بر اجرای قوانین است که در راس آن قوه مجریه و سپس هر قوه و نهاد دیگری است؛ آری قطعا وفاق بین دولت و مجلس پیامدهای مثبتی دارد اما حواسمان باشد که وفاق بین دولت و مجلس به معنی از بین رفتن کارکرد اصلی مجلس و نقض هویت نظارتی مجلس بر دولت نیست.
🔻دیده شد که رئیس جمهور محترم در مقام دفاع از وزرای خود در صحن مجلس بنا را بر وحدت و وفاق گذاشتند و دلیل اصلی معرفی این ترکیب را وحدت دانستند و وفاق را مقدم بر هر مسئلهی دیگری از جمله صلاحیتهای تخصصی ذکر کردند، این موضوع زمانی محل سوال میشود که رئیس محترم مجلس هم دلیل رای آوردن همهی اعضای کابینه را وفاق میدانند!
اما آیا اصلا وفاق می تواند دلیل رای آوردن یا نیاوردن اعضای کابینه باشد؟
قطعا اگر اعضای کابینه از نظر تخصصی تایید صلاحیت شده باشند و ایدههای لازم برای حل مشکلات مربوط به وزارتخانه شان را داشته باشند؛ مستلزم دریافت رای اعتماد هستند و اگر نداشته باشند، نباید رای اعتماد بگیرند. پس این مسئله که مجلس از روی وفاق با دولت به همه اعضای کابینه رای اعتماد داده اساسا موضوعیتی ندارد. گویا مجلس تا کنون از روی دشمنی یا دوستی با دولت و اعضای دولت و از روی سلیقه به افراد رای می داده...
🔻آیا این نوع نگاه نقش اصلی مجلس را زیر سوال نخواهد برد؟
این گمانهزنیها و برچسبزنیها به شاهرگ اصلی جمهوریت در کشور چه معنایی دارد؟ پایین کشیدن شان مجلس، به معنی زیر سوال رفتن کارکرد اساسی مجلس و از بین رفتن یکی از نهادهای مهم کشور نیست؟ حیثیت این نهاد که وظیفهی تحقق نقش آفرینی مردم در عرصه سیاسی کشور را به عهده دارد، حیثیت جمهور نیست؟
اگر چنین گفتمانی در کشور باب شود نتیجهای جز از بین رفتن نقش اصلی مجلس در کشور و به تبع آن به مسلخ رفتن جمهوریت نخواهد داشت.
🔻نکته دیگری که حائز اهمیت است برخی از سخنان رئیس جمهور محترم میباشد که به عنوان دفاع از افراد پیشنهاد شده برای کابینه دولت خود در صحن علنی مجلس مطرح شد. این مسئله به قدری حاشیهدار شد که برخی گمان کردند دلیل رای آوردن تمام اعضای کابینه نه به خاطر نظر کمیسیونهای تخصصی مجلس مبنی بر شایستگی تمام اعضای دولت بوده، بلکه به خاطر تایید رهبری و حمایت ایشان از اعضای کابینه این اتفاق افتاده است؛ تا جایی که این ادعا مطرح شد که اگر نمایندهای به اعضای کابینه رای ندهد ولایتمدار نیست.!!!
✅نبض دانشگاه در دستانت!
🆔 @utnabz