🔅 امبرتو اکو در نشانه شناسی معماری به این موضوع مهم میپردازد که یک بنا چگونه وارد سیستم نشانه شناختی ذهن ما میشود. برای پاسخ دادن به این پرسش، اکو رابطه کارکرد بنا و شکل آن را تحلیل میکند. از دیدگاه اکو کارکرد بنا نوعی ارتباط است، به بیان دیگر کارکرد بنا عامل اصلی ایجاد ارتباط میان فرد و بناست. در تحلیل وی، ارتباط میان فرد و بنا (در اولین مواجهه) بر پایۀ یک stimulation یا انگیزشگری شکل میگیرد و سپس با تعامل و درگیر شدن فرد با بنا، این انگیزشگری به ارتباط تبدیل میشود. برای روشن شدن این موضوع، اکو از مثالی درباره اولین مواجهه یک فرد با راه پله استفاده میکند. او در این باره بر ویژگیهای شکلی خاص راهپله تأکید میکند و با تشریح شکل آن توضیح میدهد که فرد پس از مواجه شدن با راه پله درمییابد که تعامل با این ابژه مادی مستلزم نوع خاصی از حرکت فیزیکی است؛ همچنین میآموزد که راه پله او را به جای دیگری هدایت میکند، جایی که در پایین راه پله در دسترس نیست. بدین ترتیب از آن پس، حضور یک راهپله یا تصویر آن شکلی از ارتباط را با فرد برقرار میکند و تداعیگر یک کنش و یک نتیجه خاص است. این یعنی آن بنا یا مکان وارد سیستم نشانه شناختی فرد شده است. بنابراین اکو، برخلاف بسیاری از نشانه شناسان که تنها درصدد تحلیل دلالتهای ضمنی نشانه ها بوده اند، دلالت مستقیم (کارکرد) یک فضا یا مکان را وارد حوزه نشانه شناسی میکند و معنای یک بنا را چنین تعریف میکند: برای زیستن در آن، باید چه کاری انجام داد؟
برداشت و تلخیص: زهره دودانگه
برگرفته از:
Eco, U. (1997). Function and Sign: The semiotics of Architecture. I: Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory (red. Neil Leach). New York/London: Routlegde.