☝️ 👇👇 وضعيت #فلسفه در جهان عرب: به مناسبت نزدیکی #روز_جهانی_فلسفه: این مطلب را به عنوان مقدمه می‌نویسم تا روزهای آینده از فعالیت‌های فلسفی در کشورهای عربی گزارش دهم. جالب است بدانید همین الان که پادشاهی سعودی، به دلیل برگزاری جشنواره #موسم‌الریاض زیر هجمه‌ی انتقادات و حملات تند و همه‌جانبه است؛ اما هیچ کس به رویکردهای دیگر سعودی در حوزه‌های دیگر از جمله زمینه‌‌های همکاری فلسفی با فلاسفه‌ی طراز اول جهان و نشست‌های تخصصی فلسفه در این ایام، اندک اشارتی نمی‌کند، در حدی که می‌توان گفت: در بین شیخ‌نشینان خلیج تا دولت‌های مصر و مراکش و تونس، بیشترین همایش‌های فلسفی طی پنج سال اخیر در ریاض و سایر استان‌های سعودی برگزار شده است.تا جایی که طبق اعلام «صالح سالم»فلسفه‌پژوه دانشگاه ریاض در همین ایام ((۲۳ کنفرانس)) با موضوعات فلسفی در مناطق مختلف پادشاهی برای بزرگداشت #روز_جهانی_فلسفه، در حال برگزاری است که توسط انجمن وطنی فلسفه سازماندهی شده که تلاشی شگفت انگیز برای القای تفکر فلسفی در بین اقشار جامعه‌ی عرب است. «فرج‌فوده» روشنفکر سکولار مصری که پیش‌تر درباره‌ی تکفیر وی توسط الازهر و نحوه‌ی قتل او توسط تندروهای اخوانی نوشته‌ام، جمله‌‌ای داشت که به قیاس وضعیت فکری دو کشور مصر و سعودی پرداخته بود. آن. زمان که فرج‌ فوده این جمله را نوشت، عربستان کشوری از قوزک پا تا به گردن غرق وهابیت و شیوخ سلفیِ تکفیری خود بود و در برابرش مصر، نخستین گام‌های بلند و مؤثر خویش را در خطا و آزمون به سوی قانونی سکولار و آزادی‌های مدنی طی می‌کرد. اما از قضا پیش‌گویی آن زمان فرج فوده در حال رخ دادن است که گفته بود: ((سوف يأتي وقت تتمصر السعودية وتتسعود مصر)) يعني: ديری نپاید که سعودی، مصریزه شود، و مصر، سعودیزه! عبارتی که بیانگر دیدگاه امثال او و انیس منصور نویسنده فقید مصری بود که از میزان نفوذ متقابل دو کشور در زمینه های مختلف حکایت داشت. که هرگاه شاخص‌های فکری، فلسفی و هنری مانند تئاتر و رمان و محافل جمعی چون کنسرت‌ها و گردهمایی روشنفکران در این کشورها شاهد نشانه‌های رشد و نشاط خود بود و تجلیات و کارکردهای خود را بروز می‌داد، افراطیون و دیدگاههای تکفیرطلب در اقلیت به سر می‌بردند اما زمانی که این چرخه‌ی اجتماعی-فرهنگی معکوس می‌شد به اصطلاحِ «فرج‌ فوده» پروژه‌ی سعودیزه شدن شاخص‌های فکری و ایدئولوژیکی در جامعه‌ی مصر شدت می‌گرفت و تقویت می‌شد. دو کشوری که هماره بر سر عنوان و بِرَندِ ((ام‌القرای)) جهان عرب با یکدیگر در رقابت بوده‌اند، امروز مصر به دلیل وضعیت سیاسی و اقتصادی در شاخص‌های رشد فرهنگی دوباره دچار پسرفت و ازخودبیگانگی فرهنگی شده و در عوض سعودی قصد دارد جایگاه نوین خود را در تعامل با قله‌های فکری فلسفی غرب از نو تعریف کند. چنانکه سال گذشته در همین ایام مهمانان #کنفرانس_بین‌المللی_فلسفه ریاض، فیلسوفان سرشناسی نظیر:سیمون کریچلی بودند، فیلسوف انگلیسی که علایقش فلسفه قاره‌ای و اخلاق پسادینی است که درباره‌ی تصوف سخن گفت و همچنین روبرت برناسکونی که با خوانش معروفی از هایدگر و لویناس شناخته شده،آینده و جهش فلسفی را در عربستان امیدبخش خواند و ابراز امیدواری کرد که زبان و میراث بزرگ آن به کمک فلسفه‌ورزی مدرن بیاید. •• باز از گذشته و آینده‌ی فلسفه در جهان عربی همچنین وضعیت فلسفه در مراکش و تونس خواهم نوشت.