نکتهای در مورد سخنان و بحثهای دوست گرامی مصطفی مهرآئین
رحیم محمدی
۱۴ تیر ۱۴۰۳
من هم تعدادی از فایلهای سخنرانی و گفتگوهای دوست گرامی آقای مصطفی مهرآئین را گوش دادهام. بنابراین لازم میدانم نکتهای در مورد عقبگاهِ بحثها و سخنان ایشان عرض کنم.
در واقع ایشان موقعیت و شرایط جامعه ایران و سیاست ایرانی را با آنچه که در کتابهای ترجمهای و انگلیسی خوانده یکی میداند و به سادگی آنها را به اینجا و اوضاع آدمهای اینجا تعمیم میدهد.
اساساً این تعمیم سادهانگاری و خطاست. زیرا استفاده از نظرات و مفاهیم آنها در مورد اینجا و آدمهای اینجا، صد نوع احتیاط اندیشهای و مفهومی نیاز دارد که اگر نباشد، خواننده و گوینده را به گمراهی میبرد.
چنین خطایی یک زمان با سادهانگاری روشنفکران چپ در ایران آغاز شد و گذشت زمان نیز اندکی از خطا بودن آن تعمیمها و انطباقهای ناروا را روشن کرده است.
یکی از پیشنیازها و ضروریات استفادهی درست از نظریات و مفاهیم متفکران اروپایی و کتابها و مقالات ترجمهای در مورد اینجا، این است که خواننده و گوینده، تاریخ ایران را، دست کم تاریخ معاصر ایران را اندیشیده باشد، باز تأکید میکنم "اندیشیده باشد" نه فقط به صورت سطحی خوانده باشد، تا درکی مفهومی از شکستهای تکوین انسان جدید ایرانی و جامعه و سیاست اینجایی پیدا کرده باشد، همینطور درکی از وجوه خاص بودگی جامعه ایرانی و این انسانی که در "اینجا و اکنون" زندگی میکند پیدا کرده باشد تا بتواند با احتیاط و با ایجاد تغییراتی در مفاهیم و نظریات آنها، از آنها برای توضیح جامعه ایرانی و انسان ایرانی بهرهای ببرد.
در غیر اینصورت استفادهی خام و بدون تغییر از آنها خود شخص را به گمراهی شناختی و نظری میبرد و خیال میکند آنچه فهمیده و میگوید، حقیقت است و چنان با شدّت و غلظت سخن میگوید که گویا به حقیقتی پنهان دست یافته است و دیگران از این مهم بیخبرند.
مقداری روشنتر بگویم؛ جهانِ هانا آرنت و امثال او، نسبتی با جهانِ ایرانی و انسان اینجایی ندارد و تعمیم ناروایِ نتایج و مفاهیم آنها به اینجا نادانی و گمراهی است و مخاطبان و شنوندگان این بحثها را هم گمراه میکند.
#مصطفی_مهرآئینتلگرام جامعه ایرانی:
https://t.center/RahimMohamadiواتساپ جامعه ایرانی:
https://chat.whatsapp.com/IxZpaituwxd9KpX9d8trxi