🔴 آشنایی با موضوعات مورد بحث در چهارمین مدرسه بینالمللی خداباوری شریف
6⃣ بخش ششم: با ایدههای سارا واکر، اختر زیستشناس و فیزیکدان ناسا، سخنران چهارمین مدرسه بینالمللی خداباوری شریف، آشنا شوید.
ایدههای سارا واکر به دنبال ایجاد چارچوب جدیدی برای درک مفهوم حیات و هدفمندی در علم است. او میخواهد نشان دهد که شاید لازم باشد علم خود را گسترش دهیم تا بتوانیم مفاهیمی مانند «هدفمندی» را درک کنیم و بفهمیم که چگونه این مفاهیم از قوانین طبیعی پدید میآیند.
🟠 منشأ حیات و پیچیدگیهای زیستی
سوال از منشأ حیات به این برمیگردد که چگونه موادی چون مولکولهای ساده شیمیایی، توانستند به تدریج به سیستمهای زنده و پیچیده حیات تبدیل شوند. این فرآیند که به آن
آبیوژنز (abiogenesis) گفته میشود، یکی از سوالات بنیادی در علم است.
واکر و دیگر دانشمندان در این حوزه بر این باورند که در محیطهای خاصی، مانند دریاهای اولیه زمین یا منافذ گرمایی زیر آب، شرایطی مهیا شده که مولکولهای ساده توانستند با یکدیگر ترکیب شوند و ساختارهای پیچیدهتری مانند پروتئینها، چربیها و نهایتاً سلولهای اولیه را شکل دهند. سارا واکر در این زمینه به دنبال یافتن قوانین یا اصولی است که بتواند توضیح دهد چگونه این ترکیبات شیمیایی به سیستمهایی خودتکاملی و خودسازماندهنده تبدیل شدهاند.
او به این ایده علاقهمند است که درک چگونگی پیدایش حیات میتواند به یافتن الگوهای عمومیتر در طبیعت کمک کند. الگوهایی که نشان میدهند چگونه سیستمهای پیچیده از شرایط سادهتر به وجود میآیند و چگونه این فرآیندها ممکن است در سراسر کیهان اتفاق بیفتند.
🟠 علم و «هدفمندی»
واکر معتقد است که زندگی نشاندهنده نوعی هدفمندی یا «جهتگیری» است که در سیستمهای غیر زنده مشاهده نمیشود. اما برای درک این مفهوم، باید تعریف کنیم که «هدف» در علم به چه معناست.
در زیستشناسی، هدف معمولاً به فعالیتها یا رفتارهایی اشاره دارد که به نظر میرسد به سمت یک نتیجه خاص هدایت شدهاند، مثل بقا، تولید مثل، یا رشد. واکر تلاش میکند بفهمد آیا این هدفمندی میتواند به عنوان یک ویژگی بنیادین در سیستمهای فیزیکی تعریف شود؟
یکی از مفاهیم کلیدی در این حوزه «سامانههای خودسازمانده» (self-organizing systems) است. این سامانهها بدون دخالت مستقیم یا برنامهریزی از بیرون، به شکلی هماهنگ و منظم به وجود میآیند. واکر عقیده دارد که «هدفمندی» یک ویژگی طبیعی است که در این گونه سامانهها ظهور میکند، و او به دنبال کشف قوانینی است که این هدفمندی را توضیح دهد.
🟠 ظهور هدفمندی در حیات
واکر بر این باور است که زندگی به دلیل ماهیت خود، پیچیده و هدفمند است. اما چگونه این هدفمندی از فرآیندهای سادهتر و غیر زنده به وجود آمده است؟ این پرسش به قلب تلاشهای واکر برای تعریف علمی هدفمندی مربوط میشود.
او ممکن است به دنبال پاسخهایی در حوزههای فیزیک، شیمی و نظریه اطلاعات باشد. برای مثال، در فیزیک کلاسیک، هیچ چیزی مانند «هدف» وجود ندارد. قوانین فیزیک، مانند قانون دوم ترمودینامیک (افزایش بینظمی یا آنتروپی)، به طور کلی توضیح میدهند که چگونه سیستمها به مرور زمان به سمت بینظمی بیشتر پیش میروند. اما در حیات، ما سیستمهایی را میبینیم که به نظر میرسد به شکل معکوس عمل میکنند، یعنی به سمت نظم بیشتر حرکت میکنند و ساختارهای پیچیدهتری ایجاد میکنند.
یکی از سوالات کلیدی برای واکر این است که چگونه چنین چیزی ممکن است؟ آیا قوانین فیزیکی خاصی وجود دارند که باعث میشوند سیستمهای زیستی به سمت نظم و پیچیدگی بیشتر پیش بروند؟ یا آیا «هدفمندی» نتیجه برخی شرایط اولیه خاص در تاریخ جهان است که به صورت خاص در محیطهای خاصی (مانند زمین اولیه) رخ دادهاند؟
💢 ادامه دارد ...
#مدرسهبینالمللیخداباوریشریف
#دانشگاهصنعتیشریف
🆔 @theismschool