✍️رقعه:
به معنی نامه و پاره ای از هرچیز است خطی آمیخته و مخلوط است که وضع کنندگان و کامل کنندگان تحت تاثیر خط نسخ و دیوانی بوجود آوردند و در دیار عثمانی رواج دادند و امروزه در ممالک عربی در نوشته های فوری و یادداشت ها و نامه ها به کار می رود به منزله خط شکسته است که در ایران متداول است . از زمان سلطان محمد فاتح پیدا شده است از حیث ارزش و ردیف خطوط یادشده نیست چرا که این اقلام شانی رفیع دارند
✍️نستعلیق:
این خط از دو خط نسخ و تلعیق آمیخته شده و نسختعلیق یا نستعلیق گفته اند تمام اشکال و حرکات خطی با نسخ شباهت دارد و از نظم و تعادل آن پیروی کرده است ولی زیبائی لطافت و حرکات دور در این خط بیشتر است . اصل آن خط نسخ است که شیرازی ها در آن تصرف کرده اند . کاف مسطح را از آن بیرون بردند و با تغییراتی که در سین و لام و نون آوردند آن را خطی دیگر ساختند و نسخ تعیلق نام نهادند مدتی بعد تبریزیان بر آن طریق که شیرازیان و وضع کرده بودند تصرف نمودند و آن را اندک اندک نازک ساختند تا نوبت به خواجه امیر علی تبریزی رسیدو این خط را به کمال رسانید . پس آغازش از شیرازیان بود و بعد تبریزیان در آن کار کردند و خرد خرد آن را به خطی مستقل در آوردند و قابل شد تا آنکه امیر علی تبریزی برای آن قواعد وضع کند پس مخترع آن جمع است نه فرد
✍️شکسته:
دو نوع است یکی شکسته ای که در آن بیشتر از روش و اتصالات و درهمی تعلیق پیروی شده است و آنرا حط ترسل هم گفته اند که سخت خوان و مشکل است و امروزه کمتر پیروی می شود . دیگری شکسته نستعلیق که به روشنی و سادگی خط نستعلیق گرائیده و طرفدار زیادی دارد آمیخته ای از نستعلیق و تعلیق است مبتکران آن به خاطر تند نویسی آن را پدید آورده اند . از قرن یازدهم در ایران برای نوشته های فوری و احکام و نامه های به کار گرفته شده است
تکمیلی:
اسلام با سادگی قدرتمند خود، خط را كه منحصر به اشراف بود از پیله خود درآورد و آن را در میان شیفتگان به یادگیری رواج داد؛ تا آنجا كه همان علاقه مندان به ارادتمندان به قرآن و كتابت آن مبدل گشتند و آثار زیبایی از ظرافت كه برخاسته از ذوق و استعداد هنریشان بود به جای گذاشتند
با گسترش اسلام و رواج زبان و خط عربی به عنوان حامل پیام وحی الهی در سرزمین های مختلف ایران، ماوراءالنهر، بخشهایی از هند، شمال آفریقا و اندلس، و در آمیختن با خطوط دیگر، در اثر نفوذ و توسعه ی مباحث زیبایی و زیبانویسی، این خط از صورت اولیه و ساده خود به نام «کوفی» با صورت ها و اشکال مختلف در سده های بعدی رشد یافت و رفته رفته به کمال رسید و صورت تزیینی و هندسی ویژه در قالب هایی نوین پیدا کرد. درواقع، کلمه و نوشتار خوش، که علاوه بر خواندنی بودن، «هنری بصری» نیز هست، به جای پیکره و نقاشی در تمدن غربی، جای خود را در آثار اسلامی باز کرد و شکوهی مقدّس را برای اماکن مذهبی نظیر محراب و مسجد، قبور، تکایا و… به ارمغان می آورد و با نقشی محوری در هنر، برتری خود را بر سایر هنرها به نمایش می گذارد. این هنر ظریف که با تقدّسی ویژه همراه شده است، موجب تجلّی ذوق زیبایی شناختی هنرمندان مسلمانان و به ویژه ایرانیان شده و می شود.
@tamadone_islami