♻️ مفاهیم فلسفی مانوی بحارالانوار از دیدگاه شادروان دکتر پرویز اذکائی ...پرویز اذکایی معروف به سپیتمان (۱۸ فروردین ۱۳۱۸ – ۲۵ فروردین ۱۴۰۲) پژوهشگر تاریخ، جغرافیا، زبان و فرهنگ همدان بود. وی تحصیلات خود را در همدان و تهران و سپس در دانشگاه منچستر انگلستان گذراند. مطالعات وی به‌طور عمده در تاریخ و فلسفه می‌باشد. در رشته‌های کتابشناسی و رجال‌شناسی و تاریخ علم نیز دارای تألیفات است. بیش از ۵۰۰ عنوان اثر اعم از کتاب، رساله یا مقاله از وی طبع و نشر شده، که عبارت از ۴۰ کتاب و ۷۰ رسالهٔ علمی، و مابقی گفتارهای بلند و کوتاه در دائرةالمعارف‌ها و نشریات معتبر است.
https://www.youtube.com/watch?v=nU8kfMTkiCYدر فروردین سال ۱۳۱۸ خورشیدی در خانوادهای فرهنگی در شهر همدان زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسۀ آلیانس کلیمیان و دورۀ متوسطه را در دبیرستان پهلوی (سابق) گذراند. پس از پایان خدمت نظام در سال ۱۳۳۹ متصدی کتابخانهٔ همان دبیرستان شد و در مدارس ملّی همدان به‌ویژه «دبستان فرهنگ» که پدرش ـ محمدکاظم اذکائی ـ بنیاد کرده‌بود، تدریس نمود.
"استاد پرویز اذکایی از انگشت‌شمار پژوهندگان و محققان زمان ما بود که تحصیلاتش را هم نزد عالمان دین در مدارس حوزوی همدان و هم در دانشگاه‌های سرشناس نظیر دانشگاه تهران و دانشگاه منچستر انگلستان به انجام رسانده بود. در دانشگاه منچستر از محضر پروفسور ج. ا. بویل بهره برده بود. پس از اتمام تحصیلات مدتی سردبیری مجله وحید و کارشناسی متون تاریخی دانشگاه تهران را به عهده داشت. کنگره تحقیقات سالانه دانشگاه ازجمله: کنگره جهانی ابوریحان بیرونی (تهران، ۱۳۵۲) و جشنواره جهان اسلام (لندن، ۱۳۵۴) به ابتکار او شکل گرفت. عضو هیات علمی دایرةالمعارف تشیع و دانشنامه جهان اسلام بود و در نگارش مقالات دایرةالمعارف بزرگ اسلامی نقشی مؤثر داشت. فهرست‌نویسی نسخ خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نیز به او محول شده بود.
آثار استاد اذکایی را می‌توان بنابر دانش گسترده و علائق او به چند دسته تقسیم کرد؛ این آثار تحت عناوین موضوعات تاریخی، کتابشناسی، رجال، انساب، فلسفه و نجوم، تاریخ علم در ایران و تعدادی آثار ترجمه‌ای قابل بررسی است. آثار او در بخش رجال و تاریخ علم سرشار از نکات تازه است. صاحبنظران او را یکی از بیرونی‌شناسان تراز اول دانسته‌اند. کتاب آثار الباقیه بیرونی را همراه با مقدمه‌ای درخشان و یادداشت‌های ارزنده ترجمه کرد. اثر دیگر او در باب محمد زکریای رازی نیز به همان اندازه حاوی نکات فلسفی ارزشمند است. در تاریخ و جغرافیای تاریخی می‌توان از آثاری نظیر کتابشناسی همدان و تاریخ معاصر همدان، تاریخ عراق عجم، فرمانروایان گمنام، تاریخ‌نگاران ایران، خاندان شاهیه خوارزم و تحقیق در الفهرست ابن ندیم نام برد. در انساب بویژه باید به ماتیکان (معادل پهلوی برای "کتاب" که استاد همواره آن را به کار می‌گرفت) فهرست ما قبل الفهرست در ۲ جلد، و تبارشناسی در ایران و معاریف همدان و ماتیکان‌های متعدد دیگر اشاره کرد. | محمود جعفری دهقی"
دکتر پرویز اذکائی بزرگترین بیرونی شناسی ایران است که تحقیقات کاملی در باره شخصیت این دانشمند بزرگ انجام داده است. کتاب آثارالباقیه ابوریحان بیرونی توسط او ترجمه شده و با تعلیقات گسترده‌ای به چاپ رسیده است. مقدمه درخشان این اثر بارها مورد توجه دانشمندان بزرگ به ویژه شرق شناسان قرار گرفته است و پس از آثار او تا کنون بیرونی شناس بزرگی ظهور و بروز نکرده است. سیدحسین نصر درباره تحقیقات اذکائی پیرامون بیرونی گفته است که اذکائی هیچ نگفته‌ای در باب این داشمند شهیر ایرانی باقی نگذاشته است.
پس از نگارش کتب متعدد درباره بیرونی از اذکائی می‌خواهند که درباره استاد بیرونی یعنی محمدبن زکریای رازی نیز بنویسد و او بار دیگر قلم را به دست می‌گیرد تا اثری درخشان از خود باقی بگذارد و این بار نیز با نگاهی نافذ و ذهنی تمام قد تحلیلگر هیچ چیز ناگفته هم درباره رازی از قلم نمی‌اندازد و کتاب حکیم رازی متولد می‌شود. تحلیلگران و دانشمندان کتاب حکیم رازی را تاریخ فلسفه ایران می‌دانند به طوری که اذکائی با نگارش این کتاب تاریخ فلسفه ایران را تشریح می‌کند. کتاب آثار الباقیه تا کنون توسط دو انتشارات مهم نی و علمی به چاپ رسیده است و بارها تجدید چاپ شده است. کتاب حکیم رازی نیز توسط انتشارات طرح نو به چاپ رسیده و همچنان اهالی علم خواهان این کتاب ارزشمند هستند.
📟 به مجموعه "چراغداران" بپیوندید:
📸 دوربین:
@DourbinTarikh🔹 چراغداران:
@chraghdaran🔸گروه چراغداران:
https://t.center/cheraghdaran🔺سخن و سخنوران:
@SokhanoSokhanvaran👈🏿 یوتیوب چراغداران:
youtube.com/@Cheraghdaranیوتیوب تاریخ ایران:
youtube.com/@Irantarixیوتیوب سخنوران:
youtube.com/@sokhanOsokhanvaran
