کانون شعر و ادبیات

می نوش که عمر جاودانی این است «خیام»
موسیقی از فریدون شهبازیان
خواننده: محمدرضا شجریان
دکلمه: احمد شاملو

@sher_nit

شرح بخش چهارم دفتر سوم مثنوی
تقدیم به پیل بچگان پرواز PS752
شرح و تفسیر از :《#محرم》
روزی کاروانیان از دل صحرایی میگذشتند تا به فردی رسیدند. فرد نصیحت کننده که کاروانیان را گرسنه دید به آنها اخطار داد که در این صحرا بچه فیل های زیادی وجود دارد اما شما نباید آنها را شکار کنید زیرا مادرشان در همین نزدیکی هاست و انتقام فرزندش را از شما میگیرد.
مرد ناصح>>>نماد پیامبران الهی
کاروانیان>>>نماد انسانهایی که توانایی آسیب رساندن به دیگران به سبب سود و منفعت خویش را دارند.
بچه فیل>>>نماد مظلومان و ابدال حق و کشتگان بی گناه
فیل>>>نماد خداوند که مانند مادریست برای بندگانش
گفت ناصح بشنوید این پند من

تا دل و جانتان نگردد ممتحن

با گیاه و برگها قانع شوید

در شکار پیل‌بچگان کم روید

من به تبلیغ رسالت آمدم

تا رهانم مر شما را از ندم

هین مبادا که طمع رهتان زند

طمع برگ از بیخهاتان برکند

آن مرد این سخن ها بگفت و برفت.
ناگهان کاروانیان بچه فیلی را دیدند و بدون در نظر گرفتن نصایح آن مرد آن را شکار کرده و خوردند و تنها یکی از همرهان در این کار شرکت نکرد و آنها را از این کار نهی کرد.

ناگهان دیدند سوی جاده‌ای

پور پیلی فربهی نو زاده‌ای

اندر افتادند چون گرگان مست

پاک خوردندش فرو شستند دست

آن یکی همره نخورد و پند داد

که حدیث آن فقیرش بود یاد

سپس همه کاروانیان خوابیدند و فیل از راه رسید و دهان هر کس را سه بار بو کرد(همانند سه سوال نکیر و منکر در قبر) و انتقام فرزندش را از هرکسی که دهانش بوی بچه فیل میداد گرفت.

پس بیفتادند و خفتند آن همه

وان گرسنه چون شبان اندر رمه

دید پیلی سهمناکی می‌رسید

اولاً آمد سوی حارس دوید

بوی می‌کرد آن دهانش را سه بار

هیچ بویی زو نیامد ناگوار

چند باری گرد او گشت و برفت

مر ورا نازرد آن شه‌پیل زفت

مر لب هر خفته‌ای را بوی کرد

بوی می‌آمد ورا زان خفته مرد

از کباب پیل‌زاده خورده بود

بر درانید و بکشتش پیل زود

آری ما بچه پیلان ضعیف هم خداوندی داریم که مانند مادری از راه میرسد و انتقام ما را از آنان که به پند بزرگان اعتنا نکردند و بر ما ستم روا داشتند میگیرد.

ای خورندهٔ خون خلق از راه برد

تا نه آرد خون ایشانت نبرد

مال ایشان خون ایشان دان یقین

زانک مال از زور آید در یمین

مادر آن پیل‌بچگان کین کَشد

پیل بچه‌خواره را کیفر کُشد

پیل‌بچه می‌خوری ای پاره‌خوار

هم بر آرد خصم پیل از تو دمار

بوی رسوا کرد مکر اندیش را

پیل داند بوی طفل خویش را

آنک یابد بوی حق را از یمن

چون نیابد بوی باطل را ز من

مصطفی چون برد بوی از راه دور

چون نیابد از دهان ما بخور

هم بیابد لیک پوشاند ز ما

بوی نیک و بد بر آید بر سما

تو همی‌خسپی و بوی آن حرام

می‌زند بر آسمانِ سبزفام

همره انفاس زشتت می‌شود

تا به بوگیران گردون می‌رود

و در نهایت :

گر خوری سوگند من کی خورده‌ام

از پیاز و سیر تقوی کرده‌ام

بوی کبر و بوی حرص و بوی آز

در سخن گفتن بیاید چون پیاز

📚✍️@Sher_nit

از آن پرنده ها
دیگر هیچ
در ارتفاع تهران نیست.
یک دشت آلاله‌ی واژگون داشتیم،
اگر که کشته‌هایت را
در آسمان خالی‌ات می‌کاشتیم.

#علی_اسدالهی
📚✍️@Sher_nit

ای کاش که این سرو کهن را ثمری بود
این ناله و فریاد و فغان را اثری بود

ما چله نشین شب آزادی خویشیم
ای کاش که یلدای وطن را سحری بود

#بیداد_خراسانی

یلدا یادآور امید همیشگی پیروزی روشنی و خرد بر تاریکی و نادانی است. سرما کم کم کاسته می شود و بهار زیبا از راه می رسد.

توی این شب طولانی، آرزو می‌کنیم دلتون همیشه شاد و تنتون همیشه سالم و عمرتون به‌ بلندای یلدا باشه.🌙❤️

#شب_چله و #شب_یلدا مبارک باد.🍉🎉

📚✍️@Sher_nit

در گذشته که در بسیاری از خانواده ها فرد با سوادی وجود نداشت چگونه فال میگرفتند و برای سرگرمی چگونه شعر و داستان میخواندند؟
در گذشته برای فال گرفتن روشهای ساده تری نیز وجود داشت که یکی از معروفترین مثالها در مازندران فال گردو است که هنوز هم در برخی مناطق رواج دارد به این صورت که بزرگ خانواده تعدادی گردو را در ظرفی ریخته و به دیگران تعارف میکرد یا بالای اتاق زیر شیروانی خانه که محل نگهداری آذوقه ها بوده رفته و از آنجا گردو ها را برای بچه ها به پایین می انداخت و هر فردی گردوی خود را میشکست اگر گردوی او سفید و سالم بود یعنی سال خوبی در پیش دارد و نیات او به نیکی می انجامد و اگر گردو سیاه و خراب بود معنای خوبی نداشت .
همچنین برای گذران زمان در شب نشینی ها خاطره های آمورنده و داستان های محلی که سینه به سینه نقل میشدند را میخواندند و اشعار مازندرانی را به صورت آواز و در قالب مقام های موسیقی مازندرانی اجرا میکردند .

به قلم:محرم
📚✍️@Sher_nit

اندر نکوهش تعبیر و تفسیر شعر حافظ
به قلم : محرم
از نظر من هر موضوعی که جنبه عارفانه به خود میگیرد به دو دلیل باید از تفسیر و تحلیل دور بماند .
نخست اینکه ظرفیت وجود هر انسان با دیگری متفاوت است و شعر انسان بزرگی مانند حافظ و مولانا و عطار عمیق است و اینگونه هم نیست تا ما مانند جام شرابی باشیم که پس از پر شدن سرریز شویم بلکه می توان گفت پس از پر شدن منفجر شده و به خودمان و دیگران آسیب میرسانیم پس باید به اندازه درک و فهممان از شعر آن را بفهمیم .
دوم آنکه  ادبیات عرفانی مانند آثار سعدی یا فردوسی نیست که یک داستان را دنبال کرده و در نهایت به یک یا چند نتیجه برسیم بلکه بیت به بیت و جمله به جمله میتواند دارای پند ها و تلنگر هایی برای اشخاص متفاوت باشد برای همین است که زمانی که یک غزل حافظ را تفسیر میکنیم گاهی حس میکنیم حافظ به چند موضوع متفاوت پرداخته پس مهم نیست که در کل مطلب چه بیان میشود بلکه باید به آن جمله ای که با توجه به اوضاع و احوالتان برایتان خودنمایی میکند دقت کنید
حال یک مثال میزنم که حافظ و بانو مهستی گنجوی که دومین رباعی سرای ایرانی پس از خیام است همینگونه که گفتم از آیه ای از قرآن برداشت کردند که بدین شرح است:

وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ 
فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ
سوره انبیا آیه ۸۹ و ۹۰
این آیات شرح داستان به دنیا آمدن یحیی تعمید دهنده هستند اینگونه که ذکریا نبی در کهنسالی از خداوند می خواهد که لا تذرنی فرا یعنی مرا تنها نگذار (به من فرزندی عطا کن) و خداوند به او و همسرش یحیی را عطا میکند پس عبارت لا تذرنی درقرآن به معنای درخواست وارث و فرزند آمده اما حافظ و مهستی گنجوی بدون در نظر گرفتن معنای کل آیه تنها به معنی همین جمله از آن پرداختند و حال خود را متناسب با همین جمله لا تذرنی فردا دیدند

دوشینه شبم بود شبیه یلدا
آن مونس غم‌گسار نآمد عمدا
شب تا به سحر ز دیده دُر می‌سفتم
می‌گفتم رب لاتذرنی فردا

در اینجا مهستی گنجوی میگوید خدایا مرا تنها نگذار و یارم را به من برسان


 مگر وقتِ وفا پَروَردَن آمد
که فالَم «لا تَذَرْنِی فَرْداً» آمد

یا در این قسمت از مثنوی آهوی وحشی که انگار حافظ فال قرآن میگیرد و برایش این آیه می آید و پیش خودش اینگونه تعبیر میکند

پس اگر خود حافظ می تواند بدون در نظر گرفتن تفسیر و شرایط فقط به یک جمله بپردازد و با شرایط خودش از آن مفهومی برداشت کند چرا ما اینگونه به شعر او ننگریم؟

📚✍️@Sher_nit

چرا حافظ؟
به قلم : محرم
از آنجا که امشب بازار فال و شعر و ترانه داغ است تصمیم گرفتم به موضوعاتی بپردازم که همیشه در ذهن میپروراندم اما هیچگاه برایشان دست به قلم نشده بودم .
پرسش نخست که در ذهن ما ایجاد میشود اینست که چرا فال حافظ؟ میان اینهمه شعرای نامدار و در سرزمینی که مهد شعر و ادبیات در جهان است چرا حافظ را انتخاب میکنیم ؟
از نظر من شعر حافظ به سه بخش عاشقانه، عارفانه و اجتماعی طبقه بندی میشود که این سه موضوع در طول تاریخ تمام دغدغه اندیشه ایرانی را تشکلیل میدهد که مختصرا توضیح میدهم .
بخش عاشقانه :
به قول عرفا: 《از شبنم عشق خاک آدم گل شد》دوستی، محبت و در نهایت عشق یکی از مهمترین و مقدس ترین عواطف بشریست که به زندگی افراد رنگ میدهد و عجیب نیست که عشق و فراق بخش مورد علاقه ایرانیان در دیوان حافظ باشد.

منم که شهره شهرم به عشق ورزیدن
منم که دیده نیالوده ام به بد دیدن

حافظ هر آنکه عشق نورزید و وصل خواست
احرام طوف کعبه دل بی وضو ببست

و هزاران نمونه دیگر که جان و دل هر ایرانی را با خود همراه میکند.
عارفانه:
عرفان ایرانی راهیست برای ایرانی کردن دین و مذهب و مقابله با اعتقادات تند و ضد ملی که حافظ نیز مانند بسیاری از بزرگان تحت تاثیر این عقاید قرار داشت اما از نظر من هیچگاه به جایگاه بالایی در عرفان و تصوف دست نیافت و این بخش از شعر او هم لاف زدن اوست و گاهی هم روشی رندانه برای برقراری ارتباط میان بخش عاشقانه و بخش اجتماعی و گمراه نمودن و تفره رفتن از دست مخاطبینی که مخالف نظر او فکر میکنند

در طریقت هر چه پیش سالک آید خیر اوست
در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست

هر که شد محرم دل در حرم یار بماند
وانکه این کار ندانست در انکار بماند

اجتماعی:
همانطور که میدانیم مردم میهن عزیزمان ایران در طی تاریخ همیشه مورد ظلم و ستم و استبداد بوده و هستند و در بسیاری از این حکومت ها روش تسلط بر جامعه استفاده از دین و مذهب و اعتقادات مردم بوده که باعث فساد اخلاقی و ریاکاری و ... میشود
یکی از این دوران ها زمان زندگی حافظ بوده که چون در جلسلت شعر خوانی بسیار به این موضوع پرداختیم از شرح وقایع آن زمانه خودداری میکنم. تنها باید به این نکته توجه کنیم که در این ابیات حافظ بیشتر به سرزنش ریاکاری میپردازد و شخصیت منفی داستان شیخ و واعظ و مفتی و محتسب و... و شخصیت مثبت رند و نظر باز و باده نوشان و... میشوند .

مِی خور که شیخ و حافظ و مفتی و محتسب
چون نیک بنگری همه تزویر می‌کنند

عاشق و رند و نظربازم و می‌گویم فاش
تا بدانی که به چندین هنر آراسته‌ام

البته اندیشه های دیگری مانند بی وفایی دنیا و گذر عمر و... نیز در اشعار حافظ به چشم میخورند که از موضوعات فرعی هستند .
اما باید توجه داشت که آنچه که حافظ در قرن ها پیش گفته بود هنوز هم دغدغه اصلی اندیشه انسان هاست و همچنین اشعار حافظ در سطوح متفاوت قابل درک و لمس شدن هستند یعنی از افراد کم سواد گرفته تا اساتید بزرگ ادبیات مینوانند به اندازه خودشان حافظ بخوانند و آنرا بفهمند پس برای همین است که ما اینقدر با حافظ مانوسیم .

📚✍️@Sher_nit

واحد کانون‌های فرهنگی هنری، ادبی اجتماعی و مذهبی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه صنعتی نوشیروانی برگزار میکند:

✳️ دوازدهمین جشنواره رویش (مرحله دانشگاهی)

🟦 حوزه رقابتی کانونی:
کانون برگزیده، کارآفرینی و خلاقیت و نوآوری، مسئولیت اجتماعی، فضای مجازی و فعالیت‌های دیجیتال

🟥 حوزه رقابتی ویژه دانشجویان:
🔹 ادبیات: شعر نو و کلاسیک، ترانه، داستان کوتاه، نمایشنامه نویسی، فیلمنامه‌نویسی، متن پادکست
🔹صداپیشگی: گویندگی، دوبله، مجری‌گری
صنایع‌دستی: دست‌سازه‌های رویش، طراحی و دوخت لباس، نقش‌ بافته رویش
🔹فیلم‌سازی: فیلم کوتاه، مستند، نماهنگ
🔹موسیقی: موسیقی سنتی، موسیقی کلاسیک، موسیقی نواحی (مقامی و محلی)، آواز (تک‌خوانی)، سرود و آواز گروهی (گروه کر)
🔹هنرهای تجسمی: خوشنویسی،گرافیک،طراحی،نقاشی،مجسمه سازی  و عکس
🔹هنرهای نمایشی: تئاتر صحنه‌ایی، تئاتر خیابانی، تئاتر آیینی و سنتی، تئاتر عروسکی

✅ "کلیه دانشجویان با عضویت در کانون‌های فرهنگی می‌توانند آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال نمیاند."

📆 مهلت ارسال آثار: تا پایان آذر ماه ۱۴۰۳

❇️ علاقمندان می‌بایست آثار خود را بصورت یک فایل فشرده (ZIP) به همراه نام و نام‌خانوادگی، شماره دانشجویی، شماره همراه و نام بخشی که متقاضی شرکت در آن هستند، در بستر ایتا و تلگرام به آدرس @Rouyesh_1403_nit ارسال نمایند و یا مراجعه حضوری در قالب CD به معاونت فرهنگی و اجتماعی به دبیر جشنواره سرکار خانم نظرپور ارائه نمایند.

❇️ علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی به منظور ارسال آثار شیوه‌نامه اجرایی جشنواره رویش 12 را ملاحظه نمایند.

@FarhangiNoshirvani