🔺 سوریه به کجا می رود؟ به نظر می رسد که الگوی شورشیان اسلام گرای سوری پس از فتح دمشق نه سیرەی پبامبر اسلام پس از فتح مکه، بلکه سنت برخی از انقلابیون مسلمان ایران در فردای 22 بهمن 57 است. سه روز پس از سقوط اسد، بساط چوبه های دار و اعدام های خیابانی در شهرها برقرار شده، مقبرەی حافظ اسد، پدر بشار با خاک یکسان و وابستگان رژیم گذشته، از بیم جان آرام و قرار ندارند. این رخدادها و نمایش های خیابانی شباهتی غریب با اعدام های شتاب زدەی ابتدای انقلاب ایران و تخریب قبر پهلوی اول و پاکسازی های گستردەی دستگاه دولتی دارد. امری بغایت نگران کننده و نافی خوش بینی های اولیەای که گفتار و اطوار رهبر تحریر الشام آفرید. خشونت غیر قضایی ابتدای انقلاب ایران، خالق فضایی شد که از دل آن تندروی های ساختاری زاده و موجب انحراف از آرمان و روح راستین انقلاب ضد سلطنتی گردید. در سوریەای که هم اینک دست دراز ترکیه و اسرائیل را بر سر خود دارد و جنگی داخلی با صدها هزار کشته را پشت سر گذاشته، راه دادن به خشونت از همان ابتدای کار، مانند گشودن درهای دوزخ است. درست است که مردم شام از شر یکی از سرکوب گرترین حکومت های جهان معاصر رها شدەاند و خاطراتی مالامال از سرکوب و کشتار و تبعیض و فساد با خود دارند، اما بیش از هر زمان نیازمند صبوری و فکوریند. از قضا درست به همین دلیل بابد از گذشته دور و به آینده مشغول شوند. همین سوریەی ویران شده در دهەی اول سدەی تازە به لطف برخی اصلاحات بشار جوان، یک رشد اقتصادی شکوفا و بالنده را تجربه می کرد. شاید شگفت انگیز باشد؛ در سال 2011 اندازەی اقتصاد سوریه که هم اکنون یک سوم لبنان مفلوک و کوچک است، بزرگ تر از اسرائیل بود که اکنون یکی از پیشروترین افتصادهای منطقه و جهان بە شمار می رود. اگر بشار اسد هنگام شروع اعتراضات بهار عربی عقلانیت به خرج می داد و به حرف حلقەی امنیتی فاسد و بی رحم اطرافش عمل نمی کرد، امروز در دمشق نشسته و به احتمال، میزبان یک رخداد اقتصادی جهانی بود. آیندەی سوریەی ویران شدە بستگی تام بە ساختن رژیمی دمکراتیک دارد. خیلی سخت است، اما تنها راه برخاستن از هاویەی کنونی دمکراسی است. یک سوریەی دمکراتیک و دارای حاکمیت قانون به آسانی می تواند اسرائیل را تحت فشار قرار دهد و با اشغال غیر قانونی بلندی های جولان مقابله کند. دولت قبلی که بمب های بشکه ای بر سر مردم خود می ریخت و به نیروی هوایی بی رحم روسیه اجازه داده بود مردم غیر نظامی حلب را سلاخی کنند، چطور می توانست از پس تجاوزات هوایی همسایەی قدرتمندتر خود بر بیاید. دمکراسی قطب نمای اخلاقی دولت هاست که اگر آن را از دست دهند، در هرج و مرج نظام جهانی و آشوب های داخلی به آسانی گرفتار می شوند. از این رو باید به دیدەی ترس و تردید به انتقام جویی های این روزها نگریست. این صحنه ها پیش درآمد تاسیس یک دولت متمرکز کثرت گرا نیست. #صلاح‌الدین_خدیو @sharname1