این روزها که زمان اهدا جوایز نوبل است، پرسشهای زیادی به ذهن ما میآید. اینکه چرا ایران تا کنون برنده نوبل ادبی یا نوبل علمی نداشته است، یک پرسش بزرگ است.
نوبل را خیلیها یک جایزه فردی میدانند، هرچند بیشتر جایزهای جمعی است! یک سیستم باید به خوبی کار کند تا فردی بتواند، یک نظریه یا پژوهش بزرگ را پیش ببرد. در پشت سر هر نوبلیست، انبوهی از آزمایشگاهها و پژوهشگران وجود دارند که تنها در یک سیستم میتوانند منجر به موفقیت آن نظریه یا پژوهش شوند.
به این ترتیب نوبل را میتوان نمادی از توسعهیافتگی یک سیستم (کشورها) و نه یک فرد دانست.
سالها پیش این پرسش در ذهن من شکل گرفت: آیا میان نوبل ادبیات و سایر نوبلهای علمی نسبتی برقرار است؟ و در کمال تعجب بررسی آماریام این فرضیه را تقویت کرد.
بررسی آماری میان جایزه #نوبل_ادبیات با #نوبلهای_علمی (فیزیک، شیمی، پزشکی و اقتصاد) نشاندهنده یک پدیده جالب توجه بود:
۱-کشورهایی که نوبلیست علمی داشتهاند، نوبلیست ادبیات نیز داشتهاند!
۲-نکته جالبتر آن است که کشورهایی که در دهههای اخیر نوبلیست علمی داشتهاند، پیش از آن و چند سال قبلتر، ابتدا نوبلیست ادبیات داشتهاند.