🖋️ نقد کتاب در شماره ۲۰۸ نشریه آینه پژوهش مورخ مهر و آبان۱۴۰۳ طی مقاله‌ای یک کتاب تازه و ارزشمند درباره تاریخ چاپ در ایران را بررسی کرده‌ام. عنوان مقاله را «حدود مفروض، حدود ممکن، حدود مقبول» قرارداده و کتاب «نخستینه‌ چاپ‌های ایران: کتاب‌های چاپ سربی دوره اول» را که در سال جاری توسط انتشارات پویانما منتشر شده مرور کرده‌ام. نویسنده کتاب، دوست فاضلم دکتر علی بوذری است که در این کتاب فهرست جامعی از اولین کتاب های چاپ سربی در ایران در پنجاه سال نخست از دوره فتحعلی شاه قاجار تا اوایل دوره ناصری ارایه داده است‌. در بخش نخست مقاله جامعیت و دقت تحسین‌برانگیز این پژوهش را ستوده‌ام. کتاب  فهرستی تقریباً بی‌نقص از کتب فارسی و عربی حدود تعریف خود ارایه داده است. در بخش بعد نکاتی را برای تکمیل کتاب متعرض شده‌ام. ▪️در بحث حدود مفروض کتاب یادآور شده‌ام که متاسفانه این پژوهش کتب آسوری چاپ شده در اطراف ارومیه به همت جاستین پرکینز را از قلم انداخته است‌. ▪️در بحث حدود ممکن پیشنهاد داده‌ام که اگر پژوهشگر فراتر از صنعت چاپ، از منظر صنعت نشر نیز به ثبت اطلاعات کتب بپردازد، به کارآیی فهرست‌نگاری خود خواهد افزود. ▪️در بحث حدود مقبول متعرض شده‌ام که امروز دیگر با توجه به آگاهی ما از کتب و نشریات فارسی، عربی، آسوری و ارمنی منتشر شده در دوره ناصرالدین شاه اساساً باور به گسستگی تاریخی دوره اول و دوم چاپ سربی در ایران جایگاهی ندارد و حالا به روشنی می‌دانیم که چاپ سربی در ایران قاجاری هیچگاه متوقف نشده است‌. 🟢 این مقاله و این شماره از نشریه آینه پژوهش به رایگان در سایت این نشریه در دسترس است. @shahrzadquotes شهرزاد؛ نوشته‌هایی از سیدعلی کاشفی خوانساری