مجله تلگرامی صدای پای آب

🇮🇷: @darvishnameh

🔴بنویسید: سد ایلی سو؛ بخوانید: بمب ساعتی!🔴

یادداشت مهم پیش رو، حاصل همکاری دو نویسنده سوئیسی - Christine Eberlein از سازمان غيرانتفاعي Berne Declration و Nadine Walicki از سازمان IDMC - است که در آوریل ٢٠١٧ منتشر شده:

🔻در این یادداشت می خوانیم که چگونه دولت #اردوغان برای اجرای این سد، حتی قوانین کشور را تغییر داد تا نیازی به اخذ مجوز ارزیابی محیط زیستی برای ساخت #ایلیسو وجود نداشته باشد!

1⃣ سد ايليسو بر رودخانه #دجله در جنوب غربي تركيه، اینک بزرگترين پروژه سد سازي (در حال ساخت) در اروپاست كه براي نخستين بار در سالهاي ١٩٥٠ مطرح شد و سرانجام در اوايل سال ٢٠١٧ پروسه كسب و تخصيص زمين تقريباً كامل و ٨٠٪‏ از اين سد ساخته شده که در اثر آن تاکنون خانواده های پرشماری خانه و کاشانه خود را از دست داده و آواره شده اند.

2⃣ اين سد يكي از مناقشه برانگيزترين پروژه هاي دنياست و شمار كساني كه با عواقب آن روبرو هستند، در حدود ٧٨ هزارنفر تخمين زده مي شود. ديگر نتايج اين پروژه تخريب ميراث فرهنگي باستاني- مانند غرق شدن ٨١ مكان تاريخي در #حسن_كيف - و اكوسيستم منحصر به فرد اين منطقه - از جمله تالابهاي عراق است. ساختن اين سد همچنين از نظر سياسي بسيار حساس است. شرايط اين محدوده ناپايدار است و بيش از همه اقليت كردنشينان را تحت تأثير قرار مي دهد و خطر درگيري هاي مسلحانه را بيشتر مي كند.

3⃣ دسترسي به اين منطقه بسيار محدود است و به همان نسبت داده هاي موجود در ارتباط با مردم جابجا شده. كمكهاي بين المللي هم براي پيشبرد اين پروژه در طول سالها با نوسان فراوان روبرو بوده. كشورهاي آلمان، اتريش و سويس كه در سال ٢٠٠٧ با اين پروژه همراه بودند، بدليل فشار افکار عمومي و نيز ارزيابي هايي كه نشان از تناقض اين پروژه با استانداردهاي موجود بود، از ادامه همكاري خودداري كردند. دولت تركيه از آن پس با كمك بانكهاي ملي و خصوصي به ساخت پروژه ادامه مي دهد.

4⃣ شواهد موجود گواه آن است كه پروسه جابجایی مردم در بالادست ایلی سو، كاملا با موازين بين المللي همخوان نیست. زمينها از جانب دولت مصادره شده اند بدون آنكه با مردم بومي در اين مورد مشاوره اي انجام شده و به آنها آگاهيهاي لازم عرضه شده باشد؛ حتي بدون يافتن مكانهاي جديد براي اسكان دوباره مردم. بسياري از مردم متأثر از اين پروژه با آن مخالفند و به اعتراضات محلي در اين زمينه ملحق شده اند. تركيه هنوز در موقعيتي است كه مي تواند عواقب ضرربخش جابجايي مردم را در نتيجه ساخت ايليسو تغيير دهد و از تأثيرات منفي آن در آينده نيز جلوگيري كند. درسهايي كه از اين راه آموخته مي شوند، مي توانند براي ديگر كشورها با پروژه هاي مشابه سرمشق باشند.

5⃣ پس از عقب نشيني كشورهاي اروپايي و اعلام تقبل هزينه اين پروژه از جانب دولت تركيه، كارهاي ساخت در سال ٢٠١١ آغاز شد، اما چندين بار به تعويق افتاد؛ از جمله به دليل اعتصاب كارگران، تهديدات از جانب حزب كارگران كردستان PKK و حكم تعليق دادگاهي در آنكارا بدليل كمبود ارزيابي مناسب در زمينه عواقب اين پروژه براي محيط زيست. دولت تركيه در مقابل اين رأي دادگاه با تغيير قانون واكنش نشان داد تا بتواند بدون ارزيابي محيط زيستي لازم به ساخت سد ادامه دهد. و مردمان روستايي منطقه نيز همچنان به تظاهرات در برابر اين سد ادامه مي دهند. به رغم لكنتهاي موجود، كارهاي عمراني اين سد در اوايل ٢٠١٧ به پايان رسيده و كارهاي مهندسي الكترومكانيكي آن ادامه دارد. تاريخ تكميل سد تاكنون چندين بار تغيير كرده و آبگيري مخزن احتمالا تا پيش از سال ٢٠١٩ انجام نخواهد شد؛ مخزنی که بی شباهت به یک بمب ساعتی نیست! آیا نباید اینک برای #نجات_میانرودان، #خوزستان، #زاگرس و باختر وطن متحد شویم؟

🔶 برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاهده وضعیت پیشین و کنونی سد ایلی سو، به صفحه اینستاگرامم در نشانی زیر مراجعه فرمایید:
👇
https://instagram.com/p/BXdxGVaBfbQ/

◀️ مرجع:
http://internal-displacement.org/library/publications/2017/idmc-case-study-series-dam-displacement

*⃣*⃣*⃣

.