🌐
🌐 به مناسبت صد و شانزدهمین سالروز #مشروطیت:
🔴 اجرای فرمان مشروطیت
🔹ویژگی مشخص نظام سیاسی ایران در دوره قاجاریه،
#استبداد بود. یعنی شاه به تنهایی قانونگذار، بالاترین مقام قضایی، فرمانده کل نیروهای مسلح بود که دستگاه دولتی را بدون حد و مرز و قید و شرط در اختیار گرفته بود و دستورهای او میبایست بلافاصله اجرا شود. قدرت شاه به اندارهای بود که نه فقط مردم عادی، بلکه حتی صدر اعظم و شاهزادگان نیز رعایای او محسوب میشدند.(۱)؛ با استقرار سلطنت ناصرالدین پشاه، و به دنبال افرایش استبداد داخلی و پریشانی روزافزون اجتماعی، ناتوانی بنیه مالی و عقبماندگی اقتصادی جامعه و به دنبال آن گسترش آشنایی برخی از ایرانیان با جلوههایی از مظاهر پیشرفتهای اقتصادی، علمی و سیاسی غرب و آگاهی برخی از ایرانیان درباره بعضی از مفاهیم و افکار روشنفکرانه و آزادیخواهانه، به نوعی به بیداری و افزایش نسبی آگاهیهای سیاسی در ایران انجامید.(۲).
◀️ انقلاب مشروطه، بزرگترین واقعهای است که در تاریخ ایران روی داده و بالاترین تحول را در شئون سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران بوجود آورده. انقلاب مشروطه نخستین خیزش در تاریخ ایران بود که هم جنبه
#سلبی داشت و هم جنبه
#ایجابی.(۳)؛ جنبه سلبی از این جهت بود که اختیارات شاه را محدود میکرد و در عوض یک سری اختیاراتی را برای مجلس و نمایندگان ملت ایجاب میکرد. بر همین اساس است که میتوان گفت انقلاب مشروطه ایران یکی از مهمترین انقلابهای اجتماعی خاورمیانه است. زیرا "
مشروطیت امتیاز طبقاتی را از میان برد و سد انحصار را ریشهکن کرد و راه را برای نشان دادن استعداد و لیاقت طبیعی و نبوغ افراد ایرانی باز نمود".(۴)
◀️ از آنجا که اساس حکومت و بنیادهای قدرت از ملت و اراده عمومی ناشی میشد و این اراده در مجلس تجلی مییافت، بنابراین
#مجلس نماد واقعی نظام مشروطه تلقی میشد و مهمترین و مردمی ترین رکن آن بود.(۵)؛ زیرا صدور فرمان مشروطه و تغییر رژیم سیاسی ایران، شور و هیجان فوقالعاده در میان آزادیخواهان و ملیون و مشروطهطلبان بوجود آورد.(۶)؛ در ۱۳ مرداد ۱۲۸۵ ه.ش، فرمان شاهانه در موافقت با تشکیل مجلس صادر شد. اما ملیون آن را نپذیرفتند، زیرا عبارت ملت ایران در آن نیامده بود. روز بعد اعلامیه دیگری صادر شد که عبارت افراد ملت در آن گنجانده شده بود، اما مجمع جدید را مجلس شورای اسلامی نامیده بود که دوباره مورد اعتراض قرار گرفت و نام مجلس به مجلس شورای ملی تغییر یافت.(۷)؛ مهمترین وظیفه این مجلس تدوین و تصویب قانون اساسی مشروطه بود و مجلس، آن قانون را که از ابتدا نظامنامه اساسی خوانده میشد، در ۵۱ ماده تدوین نمود و در روز ۱۴ ذیالقعده ۱۳۲۴ به امضای مظفرالدین شاه و محمدعلی میرزا ولیعهد رسانید.(۸)
◀️ پس از آنکه قانون اساسی از طرف رهبران ملت تهیه شد، برای امضا تقدیم شاه نمودند. ولی درباریان مانعتراشی کرده و چند روز امضای قانون اساسی به تعویق افتاد. مجلس به واسطه تعویق تصویب قانون اساسی، دلتنگ بود، و از کسالت مزاج مظفرالدینشاه مضطرب شده بود؛ این بود که مردم و مجلس به دولت و دربار فشار آورده و امضای قانون اساسی را خواستار شدند(۹)؛ شاه در نتیجه پافشاری مشاوران نزدیک خود و وزرای میانهرو، قانون اساسی را در نهم دی ماه امضا کرد و پس از پنج روز درگذشت(۱۰)؛ مخبرالسلطنه در کتاب خود، "خاطرات و خطرات"، - در این مورد مینویسد که:
" من از روی علم شهادت میدهم که استقرار مجلس از اول تا آخر آرزوی مظفرالدین شاه بود ".(۱۱)
◀️ قانون اساسی
مشروطیت، از نظر حقوقی جایگاهی برای استبداد یا حاکمیتهای دیکتاتوری باقی نمیگذاشت. نمایندگان، تدوین قانون اساسی را نخست با استحکام موقعیت و تضمین نقش مجلس آغاز کردند.(۱۲)
🗂 مرتبط:
❇️ روزی که فرمان مشروطیت امضا شد
❇️ برای هُل دادن نفراتی که #ریتاردر هستند و #خائن، مزدور بی مزد و با مزد؛
❇️ جنبش زنان در ایران ،از دوره مشروطه تا کنون
❇️ علی حاتمی چگونه مشروطه را روایت کرد؟
❇️ رویشهای ادبی مشروطه؛ از بهار تا عشقی
❇️ تصنیف «از خون جوانان وطن» چگونه ساخته شد؟
⚜️ به کانال #سرزمین_جاوید حامی #مشاهیر_ایران، #میراث_ناملموس و #میراث_فرهنگی بپیوندید:
🔗 اینستاگرام | یوتیوب | آپارات | یوتیوب | گروه تلگرام |
کانال تلگرام
🌏 T.me/sarzaminjavid2 ™️