زن و جامعه (زن کارگر)

عطای تابعیت به فرزندان مادران ایرانی لغو می‌شود؟/ احسان حقی
چاپ خبر
تابعیت که یکی از رهاوردهای مدرنیته به شمار می‌رود، در نظم حقوقی کنونی جزو مهم‌ترین و اساسی‌ترین حقوق بشر شمره شده که خود، مبنا و منشاء برخورداری از بسیاری حقوق و امتیازات دیگر محسوب می‌گردد. شناسایی حق تابعیت به عنوان یکی از حقوق اساسی و سلب ناشدنی بشر در ماده‌ی ۱۵ اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر، گویای اهمیت و نقش پر رنگ این حق مبنایی در حیات کنونی بشر است. بر همین اساس دولت‌ها و نظام‌های حقوقی مختلف، در کنار نظام حقوقی بین‌المللی تلاش کرده‌اند تا ضمن در نظر داشتن مصالح و منافع ملی، از بروز حالات و مصادیقی که ممکن است شخصی بدون تابعیت بماند، جلوگیری کنند؛ چرا که محرومیت از حق تابعیت، بالتّبع موجب محرومیت اشخاص از امکان الحاق و استناد به نظام حقوقی مشخصی به منظور برخورداری از حقوق، امتیازات و حمایت‌های قانونی (و به تعبیر هانا آرنت «حقِ حق داشتن») می‌شود. بدین منظور و بر مبنای اصول، باورها و سیاست‌هایی که حکومت‌های مختلف دنبال می‌کنند، معیارهایی برای کسب و اکتساب حق تابعیت تعریف و وضع کرده‌اند که عمده‌ترین این معیارها، تبار اشخاص (سیستم خون)، زادگاه اشخاص (سیستم خاک) و یا ترکیبی از این دو معیار است. در نظام حقوقی ایران که عمده‌ی قواعد مربوط به تابعیت در کتاب دوم از جلد دوم قانون مدنی (مواد ۹۷۶ تا ۹۹۱ قانون مدنی) مورد حکم واقع شده است، اصل بر پذیرش معیار خون برای تعیین و تشخیص تابعیت اشخاص است و در مواردی محدود (به طور مثال بند ۴ ماده‌ی ۹۷۶)، ترکیبی از معیار خاک و خون به کار گرفته شده است. آن‌چه اما جای تأمل و حتی تأسف بسیار دارد و شاید بتوان گفت ریشه در نگاه مردسالارانه‌ی تدوین کنندگان قانون مدنی داشته و در واقع تابعی از تبعیض جنسیتی حاکم بر روح این قانون نسبتاً کهنسال است، هیج‌انگاری نقش مادر برای اعمال معیار خون است.

https://t.me/iv?url=https://www.hra-news.org/articles/a-1054/&rhash=22a41dd9689763

#حق_تابعیت
#مرد_سالاری
#نژاد_پرستی
@zan_j