کار خانگی، کاری که به حساب نمی آید
بر اساس گزارش سالنامه آماری سازمان تأمیناجتماعی در سال ١٣٩٤، ازمجموع ۱۳میلیون و ۷۱۱ هزار و ۷۲۴ نفر بیمهشده اصلی سازمان تأمیناجتماعی، بیش از ۱۱میلیون و ۲۲۹ هزار نفر مرد و بیش از ۲ میلیون و ۴۸۲ هزار نفر زن هستند.
نسبت نزدیک به ٥/٤ برابری مردان بیمهشده در مقایسه با زنان از طرفی گویای مشارکت اقتصادی پایین زنان در بازار کار و از سوی دیگر حاکی از حضور زنان در اشتغالهای غیررسمی است؛ نوعی از اشتغال که کارفرمایان در آنها کارگران خود را بیمه نمیکنند.
یکی از این مشاغل که به حساب آورده نمی شود کار خانگی است. کاری بی اجر و مزد و پاداش و شبانه روزی که زنان عهده دار آن هستند. خانه داری عبارت است از مجموعه کارهایی که زن در داخل منزل انجام می دهد. زن، سر کار نمی رود، بلکه بیدار می شود که کار کند. چشمش را به کار باز می کند. خانه همان کار است و کار همان خانه.
در کار خانگی چنانچه معلوم است نه مزدی در کار است، نه بیمه ای، نه اتحادیه یی و نه اعتصابی. مرزی وجود ندارد که به روشنی محدوده کار را از محدوده فراغت مشخص کند. در کار خانگی کسی برای ورود و خروج «ساعت نمی زند». دستگاهی یا ترتیباتی وجود ندارد که مدت حضور فرد در سر کار و حرکات و فعالیت های او را بررسی کند. دامنه کار منزل سراسر هستی زن خانه دار را در بر می گیرد. فضای آن، تمامی فضای عمر یک زن است.
در هر کشور هزاران میلیون ساعت توسط زنان صرف کارهایی می شود که در منزل انجام می دهند درحالی که کارهای انجام شده در صنایع هر کشور ممکن است از این میزان کمتر باشد.اما با این وجود کار خانگی جزء شمول محاسبات اقتصادی به حساب نمی آید. ارزش کار خانگی اگر قرار باشد با قیمت های بازار سنجیده شود بسیار با ارزش است و این درحالیست که زنان برای انجام این کار مزدی دریافت نمی کنند.
باید بگوئیم که جامعه سرمایه داری وظیفه ترمیم انرژی و توان کارگران برای دوباره حاضر شدن یر سر کار را که مستلزم صرف و انرژی است به کار مفت و مجانی زنان در خانه محول کرده است بدون اینکه خود هزینه چندانی در این مورد بپردازد.
برای تغییر این وضع طبعا باید اقدامات متعددی صورت گیرد ولی ایجاد موسسات خدماتی ویژه در سطح محلی و در مجتمع های مسکونی به منظور کاهش بار کار خانگی و تسهیل شرکت بیشتر همه مردم در فعالیت های اجتماعی، نظیر شیرخوارگاه، مهد کودک، غذاخوری ها و سلف سرویس های عمومی، رختشویخانه های مدرن و غیره یک اقدام مهم و عاجل به حساب می اید.
#حق_شهروندی