وقایع پلدختر

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 96


🔰برخی از واژه و اصطلاحات کُهَنی که به سبب دگرگونی های زندگی، می توان آن ها را فراموش شده دانست.


1- وِ سِوارَه تو = به امید تو، به پشت گرمی و سُن( گ) تو.


2- وِ تِرّنَه تو = و امید و انتظار تو، وِ تُر تییهَ تو، به وسیلَه تو.

3- هِزار بِری = هنگامی که گله ن چَرِه کِردِنِه، کسی که اومائه دِما سلام وِشو گُتِه ( هزار بری) یعنی برکت بیفتِه دِ رَمِه وُ گَلَه ت.

4- جومَم دِ سیه زاغ سی فِلونی= هنگام یادکِرد د مرده و درگذشته که زن یا پیا خویی وییه، گُتِنِه جومم د سیه زاغ سی فلونی« رَختِ عزا ».


✍ #شیران_محمدی،
چهارشنبه3دی1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 95


🔰#امشب_بخش_دیگری از هَقات و زبانزدهایمان را می آورم.



- مار هزاری هَلی هَلی بَکِنِه، میا راس روئه وا سیلاش.

- گرگی مُردی، کاووِه لَری وِ سر زَش.

- گرگ که نِواش، روا بوئه وِ کدخدا.

- شاه بَخشنِه، شِهالی نِوَخشنِه.

- شاه نوکِری داشت، نوکَر توکِری داشت.

- زورِم وِ گِردِه نِرو، وِ گِردیلِه که رو.

- دَس دِ گَردِه تَش دِ خَرمِه.

- تو پولا و مِه پولا جامو نِوئه زیر یه کولا.

- دِ گُلل وا رو دِرو کِنِه.

- پَشخِه وِ دَس چَرم نِشینِه.

- چی قورواقم، بَقِررنِم، پُر دَمِم دِ آوِه، نَقِررنِم کارِم خِراوِه.

- روآ دُم نَفتی.

- دیر وا عزیز وا.

- دیری و دوسی.


✍ #شیران_محمدی،
سه شنبه2دی1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 94


🔻 #آمدن_آخرین_زمستان این قرن بر شما فرخنده باد.


🌀در این بخش با هم کنکاش و نگاهی می کنیم به برخی واژه ها و اصطلاحات زبان لری مان.

1. دیک تاو:

فرآیند باد دِدِن بَن سی بافتِن تابیده و نَخِ ریسندگی و هم چنین رِشتِن بَن وِ قَ دیک .

2. پیتِنِه:

قِری بَلی که نیانشونِه د جا کِپِ رِپ و گَرمی تا هَپ بَکِنِه وَ کِررَه و گَرتَه کیویی گِرِتِه و آو کِردِنِه و بینِه و آو سی دُرِس کِردِنِه کَلک.


3.پَمِلِه پیفِه.

بخش بسیار نرم و هُشکِ پیتارَه دار سی دُرِس کِردِنِه تَش وا بَرد تَش. برد تَش و آهنی ن زَنِه د مین یَک، د پِریسکَش پَمِلِه و پیفِه در جا تش گِرِتِنِه.


✍ #شیران_محمدی،
دوشنبه1دی1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 93


🔰#جشن_و_آیین ( شو چِللِه یا شو قُار یا قِآر یا یلدا ).


🔻از نشانه های تمدن و پیش رفت و مهربانی، داشتن و بودن جشن ها و شادمانی های همگانی و فراگیر و فراوان در میان مردمان هر سرزمین می باشد، به گونه ای که میان شادمانی و پیش رفته بودن و بی نیازی و دارندگی و نوع دوستی از یک سو و تعداد جشن های هر مردم از دیگر سو، بستگی و رابطه ی سرراست و مستقیم وجود دارد.

در این بخش از سرزمین کهن ایران نیز برای شب چللِه، آیینِ نکوداشت و گرامی داشت و...داشته و دارند.

- مردمون ایه دیار هم سی شو چللِه آیین و منش و شیوه ی خوشون داشتِنِه، همه « دارا و ندار » کُشتی، کُشتِنِه و گرد اومانِ وا دور یَک و جمعِ جاغشو بیش تر د ِ هونه پاپایی باوه ی یا گَپ و ریش اسبیه ی وییه.
پیایا شال ِ سِتِرِه پوشینه، زنو هم سَروَن و ساووِه بَستِنِه وَ چیا نوشون کِردِنِه دِ وَر.

بهار و تاسوو که گَنِمیان درو کِردِنِه، گنَِم وا گُلل چَپیلِه کردِنِه و وِرداشتِنِه سی شو چِلله و نوروز.
و 20 روزی که داشتِنِه وِ شو چِللِه تا 3 روز کردنشونه د پاتیلی آو تا چِغِر کشینه سی سُزی سفره شو چللِه.
یا کُنجی وَنِنِه وِ ری گونی گُشی که کردِنِه دِ گُردَه پاتیچه سی سُفِرِهَ شو قُار.

ماشتَه رنگ رَنی و گُلِین داری وَنِنِه وَ پاتیل گَپی ریْ زیر نیانه و هیزِه ی روغِه ، هیزِه ی دُو و هیزه ی آو نیانِه وِ ریش. و زِنو وا کَمچِه چویی د روغن و دُو درآوردِنِه سی همه.

(گَنِم شیر) بِریشتِه، کُلین و شاهدونه دِرکِ دون وَر دَسشو وییه.

پنیر و شیراز و شیره هم نیاِنِه.

بازی کِردِنِه، بازیایی چی پُفْ اِزگِلی، لِنتیسکوو،و...
چِل سِرو زَنِه، بیت وَنِنِه، چینه چینه گُتِنِه و..
شهَنومِه و فِلَک ناز وَنِنِه .

و نزیک تر که یاییم بچو رَتِنِه در هونیا سی شاباش و شادی. صِحاو هونیا هم مُشتی گَنِمدونه یا هرچیه که داشتنه دَنِه وِشو.

- ایمشو اِوَل قِآره نیر دِ هونَه ت بِوارِه.

- نون وُ پنیر وُ شیرِه کیخا هونَه ت نَمیرِه.


🌺شادی هایتان بلند چون یلدا.


✍ #شیران_محمدی،
یک شنبه30آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 92


🔰امشب دو نمونه از داستان هایی که از گذشته ها در میان این مردمان بوده و امروزه هم هست، آورده می شود. و یکی بودن این داستان ها با داستان هایی این چنینی در ادبیات کشورمان نشان دهنده ی هم ریشگی فرهنگ و زبان و داد و ستد و آمیختگی زبان و فرهنگ لری و ایرانی می باشد.

🔸-- یَکی خِری داره، فِروشَش وِ یَکی و وِ خریدار گو: چِراغ خومِن خاموش کِردِم و چراغ تون روشِه کِردمِه.
( یعنی : ایسه وا دِما بنده وا چراغی دِ دُمِش نیسِم و خریدار میا هی وا چراغی دِ دُمِش وا ).


🔹-- کیخایی کِنِی قراره بیایه سی کیخایی و خواستگاری.
داآ وِ سه دختِرِش گو :
اَر ها شی بَکِنِی«بکنید» میا کِش نَکِنِی.
کیخاییکِه که یا پاتیلی شیرجوسِسِه ها گوشه هونِه.
پَشخِه نِشینِه وِ لولوئَه پاتیچِه.

دختر اولی گو : پَشخِه ی نیا وِ کِنارِش.

دومی : کِلِک بَکِه درآرِش.

سومی : خوم خو کِردِم کِش نَکِردِم وِرَز هَردِکتو شی کِردِم.


✍ #شیران_محمدی
شنبه29آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی: 91


🔰بخش دوم نام «# دَن_یا_دَنگ» و صداها در زبان مردمان این سامان.


- شِراق.
- دِلین«گ».
- چِریکِه.
- چِریکْ چَک.
- نیزِه.
- نیز نَز.
- قیژِه.
- قیژقَژ.
- کوفِه.
- کوف کَف.
- مُفِه.
- مُف مَف.
- هَرِه.
- هَراهَر.
- هَرِهَر.
- کوررِه.
- کورر کَر.
- چِلین چَن.« چِلینگ چَنگ »
- گِمِه.
- غِمِه.
- غِم غَم.
- غِمِ غول.
- راوراو.
- رِم رَم.
- قُلپ.
- قُلپِه.
- قاررِه.
- قارآقار.
- قار قَر.
- وِزِه.
- وِز وَز.
- غِززِه.
- خِرچِه.


✍ #شیران_محمدی
آدینه28آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 90


🔰 #پیل_خدایی و پیل ایزِه ( پیل هیزِه).


🌀در این سرزمین و در این بخش کشور، پل هایی بسیار کهن اما می توان گفت کوچک با نام « پیل خدایی » هست که در جای جای این دیار پخش می باشند.

🔸به نمونه دو تا از این گونه پل ها را نیم نگاهی می اندازیم.

🔻در کنار کشکان( پایین تر دِ پل دختر د رآس وِرون مَله نزیکیا چم چالگه باغ جایدر ) پلی هست به نام « پیل خدایی »که نام این پل به خوبی نشان می دهد این پل، پلی است به نام خدایگان و الهه ها و رب النوع مردمان آن روزگاران. که این نام در گذر تاریخ با دگرگونی به نام (پیل خدایی) به امروز رسیده است.

🔸هم چنین پس از روستای باغ جایدر و نرسیده به روستای چم مهر، در جایی که کشکان از «چُل» می گذرد، و رودخانه ی بزرگ کشکان از دره ی چند گزیی می گذرد، به گونه ای که در چند جا، رودخانه دیگر پیدا نیست و پیاده می توانی از روی کشکان بگذری، و برای بیننده هم بسیار دیدنی و هم کمی هولناک است، نشانه ها و جامانده هایی از سنگ و ساروجِ پلی بسیار کهن، دیده می شود به نام «پیل ایزِه یا پیل هیزِه»
پیل همان پل است و ایزه همان ایزد، پس پیل ایزه همان پل ایزدی یا پل خدایی یا خدایان می باشد.

♦️و با نگاهی به پل « دختر» که به گمان بنده پلی بوده برای ایزد آناهیتا یا ایزد میترا که هر دو ایزدان مادینه و دختر بوده اند .و پل «گامیشو» و شهر ویرانِ « وِرون ایرج کوه» و « چُل » و هم چنین رود سیمره و کِوَر کوه و تنگه های «چویینه» و...کِوَر کوه، می شود گفت ما در سرزمینی که در گذشته، آباد، پیش رفته و مهم که در آن مردمان توانمند و با دانش و کوشایی می زیسته اند. زندگی می کنیم.


✍ #شیران_محمدی
پنج شنبه27آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 89


🔰امشب باز در دنباله ی واژه های زبانمان، برخی از واژه های #لری که با « #کاف» آغاز می شوند را با هم می بینیم و می خوانیم.

- کابِرا.
- کارچو.
- کارد کوتِل.
- کاسِمسا.
- کاشی.
- کاشیلِه.
- کاغِنات.
- کاکیلِه.
- کال.
- کالسِمو.
- کِپ.
- کِپِ رِپ.
- کَپَر.
- کَپَرگَه.
- کَپِنَک.
- کَپو.
- کَت.
- کُتْکُت.
- کِتِکول.
- کَتِ گُلوَنی.
- کَچ.
- کُچ.
- کُچِرو.
- کُچونِه.
- کُچیل.
- کُر.
- کِرر.
- کَرت.
- کِرتِلِه.
- کِرِپی.
- کِرژِن«گ».
- کِرْف.
- کِروژِنَک.
- کِز.
- کِزِکور.
- کِزْکِه.
- کِژالِ سَر.
- کِش.
- کَشتُر.
- کِشکاووِر.
- کَغِه.
- کَک.
- کِلاش.
- کِلاشِه.
- کَلْک.
- کِلکِلِه.
- کِلول.
- کِلمِنی.
- کِلْمِه.
- کِمیل.
- کوپِه.
- کوپِلِه.
- کوهدو.
- کوهه.
- کَه.
- کیژ.
- کیژِه.


✍ #شیران_محمدی،
چهارشنبه26آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 88


🔰برخی از باورها و کارها برای دانستنِ پسر یا دختر بودنِ بچه ی در شکمِ زنِ باردار، یا بچه دار شدن یک زن، در میان مردمان این دیار.
هرچند بیش تر سرگرمی و شوخی به نظر می رسند و آن چنان جدی مهم نیستند.

🔸- کَلِه پاچِه ن که پاک کِنَن، وِ نیت زنی که بچه داره، چَکنَنِش، که آیا بچه ش کُریه یا دختری، اگر سِخون تهْ کاووِر«فَک» ریشه یا تیکه گوشتِ بُلینی داشتوئه، گوئن بچه، دختریه اگرم ریشه و دَشکَه گوشتی ناشتوئه، بچه کُریه.


🔸- جیجی و جونوریا ریز خاکیه، سیلا و چال کوچله اما نازار و مرتبی که دهنه ش پهن و ته ش کیف و باریک و قیلیش چَن یه بَن کِلِکه، دُرِس کِنِه که چُسگُرگونه نومشِه و بیش تر بچو و نیت زنی که بچه داره، تُفنَن دِش، اَر جیجی دِش وا، بچه کُر، اَر دِش نوا دختریه.

🔸- بی کِش، شونه زنونه، نییَن زیر سر زِنی که زاوِرونه، اما چِلَه ش نَرَتِه، وِ نیتی که آیا فِلون زَ بچه دار بوئه یا نه، ار زِنِ زاوِرو«زنی که زایمان کِردِه»، خواو خویی بئینِه، یعنی که زِنِ موردِ نَظَر بچه دار بوئه، اَر نَه که هیچ.


✍ #شیران_محمدی
سه شنبه25آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 87


🔰برخی از آیین ها و کارهایی که در گذشته، برای عروس خانم ها انجام می داده اند .

🌀عروسی و داووَت یکی از بزنگاه های زندگی کسانی است که پیوند زناشویی می بندند. در درازنای تاریخ، انسان برای این رخ دادِ پُرهنایش و تاثیرگذار آیین ها، کارها، رفتارها و هنرمندی ها و... گوناگون داشته و دارد.

🔸در این بخش نیز، مردمانش آیین و ارزش و ... ویژه ی خود را داشته اند.


🔻باووِنی ( جهاز ) بِئی یا عروس خانم باید دِ 7 هَمو( همیان ) وا که همه ن وَنِنِه دِ یه هورَسمو.
هَمو و هورَسمو نِ بئین وا بَن رنگ رنگی و قشنگ دُرِس کردنه.
چیایی که نیانِه:
آیینه، شونِه، گَنِم بِریشتِه، کشمش و...
نِمِد ِ خال خالی و نویی که دورِش وا هِنا رنگین کِردِنِه.
گاهی سی بِئی کالِه و آژیه بافتنه و 3 کِلِک خَنِه مالنینِه وِ ریش سی قشنگی.
«دارایی» که فوتِه و روانداز گَپی وییه، وَنِنِه مین سَر بئی، بیش تر ساده و یه رنگ و یه دَس وینِه.اما بَرخیاشو هم نشان شیرخورشید داشتِنِه یا رنگ رنگی وینه.


✍ #شیران_محمدی
دوشنبه24آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 86


🔰در آغاز تاختی می زنیم به «دریژنه ی شماره ی 85 » و آن این که پس از (آبادی چم چالگَه) باید (کِلَک بورِه) را بیافزاییم، و نیز پس از (سراو جِنیر) هم (آبادی میشگِلو) رو داریم.
و هم چنین روستاها و آبادی های چالکَل رو در بخشی که بخواهیم آبادی های خاوری و جنوب خاوری رو بیاوریم خواهند آمد.


🔻امشب اما یک زبانزد و هقات و گفته ای فراگیر و همه گیر و پر کاربرد در زبان و فرهنگ این دیار را با هم می بینیم.و آن این است:

غُصِه هَر بغداد.

و این را در باره ی کسانی می گویند که بیش از اندازه نگرانی دارد و غم و غصه ی بیهوده به خودش می دهد و غصه ی چیزها و رخ دادها و کسانی را می خورد که هیچ بستگی ای به وی ندارند و غصه ی ایشان بی خود و نابجا و بی ربط می باشد.

♦️می گویند در گذشته کسی بوده که غصه ی هرچیز و هرکسی را می خورده، روزی ایشان می شنود که در بغداد الاغ بی دُمی هست.
ایشان ناراحتی می کند و غمگین می شود و غصه می خورد .
از وی می پرسند: چِتِه ؟ تو چرا غصه دار شده ای؟
می گوید : از این غصه ام می گیرد و دلم می سوزد که اگر آن الاغ زمین بخورد یا در چاهی، چاله ای بیفتد، دُم که ندارد، کجانش را باید بگیرند تا بلند شود یا دَرِش بیاورند؟!!


✍ #شیران_محمدی،
یک شنبه23آذر1399خورشیدی

‌🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 85


🔰امشب نام آبادی های بخش باختری و باختری جنوبی تا پل گاومیشان و بخش جنوبی تا گردنه ی تنگ فنی را فهرست می کنیم .

🔹نام برخی از آبادی ها بسیار کهن و شگفت انگیز می باشد.
مانند : هِلوش.

الف : نام روستاهای #بخش_باختری و باختری #جنوبی_شهر.

- دردیا
- چَم کنیژَک.« چم گِردِلِه کوچک»
-تراو(تراب) آباد.
- چَم گِردِلِه.
- آبادی میشوَنیو«حوز تُرآو»
- چَم غُلومَعلی.
- چَم قِلا.
- دوکوهه رشنو.
- قَرصِدول.
- چَم چالگَه.
- مِیدون گَپ.
- مِیدونِ کوچِک.
- چَم مهر.
- باوهَ خوارِز.
- هِلوش.
- چاله و زاعفرو.

ب: #روستاهای_جنوب_شهر.

- تَتَرآباد.
- رحیم آباد.
- سِراو جِنیر.
- سِراوحَموم.( که د سه سراو تشکیل وییه، سراو گنجَعلی آباد، سراو داربلی آباد، سراو شیخ حسین آباد )
- باغ جایدر.

- میرآباد( ولی عصر)
- گُری بَلمَک.


💥 #شیران_محمدی
شنبه22آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 84


🔰دنباله ی مووه(مویه).
مویه همان زاری و شیونی است که در قالب واژه و اشعاری به گریه و ناله اما با آهنگ و ریتم خاصی خوانده می شود. و نالیدن و گریه کردن، سنگینی و جانسوزی درد و اندوه را می کاهد.

- رَتِمِه وُ مالگِه یاکی پارِ پیرار
خاکشو وا سر زِنِم خلوار وِ خلوار.

- بُررِه مالی وین، بُررِه مالی دیاری
یکی یکی رَتِنِه وِ جاشو مَنِه هالی.

- قورسونکِه دیر دِ مال لاشه سَنینِم
یه دَمی مهلت وِم بِ دوسکَم بِئینِم.

- مرگِ بورْ، مُهلَت بِدِه تا مال والا
دخترش بئی کِنَن، کُریاشِن دوما.

- اوسِنیا خو وی مال دِ مالِیا وی
دالِکَم کینو و باوَه م کدخدا وی.

- دختری خوئِه که نازِش هی وِ جا وا
دالِکَش کینو و باوَه ش کدخد وا.

- وِ فِلونی و فِلونی بوُ، وا دخترِونم
لو باریشو کُشتمه و مه دلگرونم.


✍ #شیران_محمدی
آدینه21آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 83


🔰برای نوزادان و هم چنین زنانی که تازه زایمان می کنند، و در راستای پاسداری کردن از تندرستی و پیش گیری از بیماری و چشم زخم و... آیین ها و رفتارهای جورواجور و فراوانی داریم.که در زیر به گوشه ای از آن ها در این دریژنه نگاهی می اندازیم.

🔻بچه ای که تازه از مادر، زاده شده را برای این که (مَنِه گیر) نشود، بر روی اَلَک یا همان «آردیز» یا «کَم» می گذارده اند.

یا

چِلِه یا نواری پهن به رنگ سیاه و سپید «سیه پیِسِه» برای چشم زخم دور تا دور زن زائو و فرزند و نوزاد او می گذاشته اند.

یا

هفت نخ پیهِسِه(سیاه و سپید) برای همزاد«هُمزا» و این که زن «چِلِّه گیر نِوا» به مچ دست مادر می بسته اند.

یا

هفت قرصه نان پپله ای و کُریلِه بر روی دیک و پیاز به نخی پیهسِه(سیاه و سپید)، انداخته و نخ کرده اند و هر ایواره یکی از کُریلَه ها را پیش سگ می انداخته اند.

و...


✍ #شیران_محمدی
پنج شنبه20آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 82


🔰در نوشتار امشب نگاهی می کنیم به برخی از واژه های #لری که با پسوند (س) معنای آن ها فراگیرتر و گسترده تر گردیده یا به مصدر دگرگون می شوند.

پوقِس.
توقِس.
شیقِس.
پِشکِس.
پِدمِس.
توکِس.
کِنِس.
خِنِس.
خَنِس.
کِپِس.
خِپِس.
مِلقِس.
پیتِرکِس.
پِژِلمِس.
تاسِس.
ماسِس.
تِلِس.
لالکِس.
زایِس.
ژایِس.
قِروپِس.
پاشِس.
کووِس.
چوکِس.
هِرِس.
سایِس.
زِنِس.

گَنِس.
پِلِس.
لِررِس.
چُکِس.
سِرِس.
فِریوِس.
گُشِس.


✍#شیران_محمدی
چهارشنبه19آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 81


🔰امشب در باره ی نام مرغ و ماکیان در فرهنگ و زبان مردمان این سرزمین نوشته و با هم به آن ها نگاهی می اندازیم.

🔻 #مرغ :

جیجِه، وار.

مرغْ خواو= مرغی که توانایی و امادگیِ مرغخواوی داشتوئه

مرغْ کُرک : مرغخواوی که خواونینشِه وِ ِری خایا تا خایا جیک بزنن و بوئن وِ جیجِه.

🔸مرغ کِرّ : مرغ کُرک.

کِرّ حالتیه که مرغ هنگام رسسن زمان و فصل مرغخواوی پیدا کِنِه .

مرغْ سَر= مرغ یک یا دو سالونی که دیه پیره و دِ خایه رَتِه.

🔻#کِلِشیر :

جیجه ، کِلِشیر.

بورقِلَمی ( بوق ).

بورقِلَمی نِر و ما.

قاز، بَط و اُردک.


✍ #شیران_محمدی
سه شنبه18آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 80


🔰زنان این دیار دارای پوشش ویژه و خاص خوده بوده اند.
یکی از پوشش های زنان، سربند یا همان سَروَن و ساووِه بوده است که امروزه روز در میان برخی زنان و پیرزنانِ آبادی و روستاها و به ندرت برخی خانواده های شهرنشین، هنوز این پوشش مورد استفاده بوده و دیده می شود.

📌#نام_سرَوَن ها:

- چارغَد.

- مالْ یَزد.

- دارایی.

- طَرِه.

- گُلوَنی.

- هِراتی.

چار دَسمال.

🔻چهار دسمال، فوتِه یا همان چادری بوده که از به هم دوختن چهار دسمال مالْ یزد، درست می کرده اند. و بیش تر، زنانِ بزرگسال تر یا پیرزنان و داداها این فوتِه ی چاردسمال را مانند چوغا و چادر سر می کرده اند.

🔹فوتِه = چارشو یا چادر یا بهتر بگویم هر گونه پوشش و ردا و چوغا و رخت و چادر .


✍ #شیران_محمدی
دوشنبه17آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 79


✅ #امشب را باز با هم نگاهی داریم به برخی دیگر از هَقات و زبانزد( ضرب المثل )های این دیار.


- بختِ یتیم یا بادِ یا بارو.

- هَرکِه نَمیرِه همه چی دینِه.

- دُنیا بیش تِرِش مَنه.

- بَگِرِم و نِوار.

- دَس، دَسِن اِشناسِه.

- عیسی وِ دینِش، موسی وِ دینِش.

- شَهری دِ شولی، دادای دِ هولِی.

- دِلِ ی خِراوِه، شهری که ویرو نیه.

- حرفِی دل یارِه، حرفِی دل بِرِه.

- شالِه وُ بالِه.(کالِه و بالِه )

- اَر دُز وایی تاریکی بسیارِه.

- سی نونِ ماسی رَتِه وِ کاشو.

- شُتِر بارِن بِرِه، سَربارِن نِوِرِه؟


✍ #شیران_محمدی
یک شنبه16آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 78


🔰امشب می خواهیم از نام هایی که بر اساسِ گونه، ریخت و رنگ های آنان، بز و گوسپندان را نام گذاری کرده اند بگویبم.
این کار نشان گستردگی زبانی و باریک بینی و دقت نظر این مردمان، و هم چنین دوست داشتن و پاسداشتن حقوق و حرمت جانوران در این سرزمین است.


الف : بز

- اِلوس
(( الوس نام دودمان و مردمانی از ترکان بدخشان می باشد، آیا این واژه برگرفته از نام ترکان بدخشان است یا نه را بنده نمی دانم.))

- لَکِر.
- بَل کِلْوْل.
- بَل کال.
- بَل رَش.
- بَل سیه.
- رَش.
- شاخ چوکَل.
- کال.
- خِلَجی.


ب : میش« گوسپند ».

- خال ی.
- زرد.
- کَژَل.
- کُرّی.
- کال.
- کیوو.
- هیل.
- هیل مَروُ.
- کُلیچه دُر.
کُلیچه کُل.ّ
سیهِلِه چَقِسه.
- خِلّجی.


✍ #شیران_محمدی
شنبه15آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1

✴️ #دریژنه


👈 #شماره ی : 77


دنباله ی نُفِری نِزا .


- یه ساتی زنات( بَزِنَت ).

- یَمان.

- زونت بَئنیه.

- وِ زون ایه سال وایی.

- بِرقی د مین سِرِت ایفتا.

- زو گُلِپ بئیری.

- نو چِلَه ت ایفتا.

- وِ تیه نئینی.

- پوپت تاشیا.

- تیهَ ت بَجوریه.

- بَن دِلِ پُفِت وِ خی وا.

عزیز خیارَه ت دِ غِر( لِر) بیایه.

- باو دِ هونَه باوه ت بَپیچیه.

- ژَهرِ مار دِ توک دِلِت .

شوگارت شیم با.

- آساره ت جورّیا.

- دِ غِر بیایی.

- تَشِ باروت دِ کِلِت.

- زیق دِ دِلِت.

- زِمی وِ خوت نَخَرَت.

- وِ زِمین سیه زنیایی.

- کوچیل دییه ت.

- تَش بِرِق بَزِنَت.


✍ #شیران_محمدی،
آدینه14آذر1399خورشیدی

🏠 #در_خانه_بمانیم

👁‍🗨اخبار فوری|معتبر|جذاب👇

📡@vaghayepoldokhtar1