☝️👇👇
سعودی و چالشهای #موسمالریاض:
دیشب جشنواره مد و سرگرمی-تفریحی ریاض باز جنجالآفرین شد، به ویژه فشنشوی الیصعب که برند معروف لبنانی است با زرق و برقی که حضور خوانندگان آمریکایی و کانادایی و اروپایی مانند جنیفر لوپز و سلین دیون به آن بخشیدند، دوباره حملات گستردهی تندروها و سلفیها را در پی داشت.
این نوع جشنوارهها معمولاً در سایر کشورهای عربی هم مانند حوزهی خلیج حتا در مصر و تونس نیز نظائری دارد اما از آنجا که عربستان پرچمدار بیرق اسلامی در منطقه است، انتظار اسلامگرایان همواره این بوده که از برگزاری چنین جشنوارههایی که خطوط قرمز شریعت را رد میکنند، پرهیز کند.
اما به نظر میرسد مشکل سعودی در دوگانگی گفتمانی است که دولت آن به کار میبرد،دولتی که خاستگاه قوانیناش را منابع اسلامی کتاب و سنت معرفی میکند اما در عین حال مجوز فعالیتهای سرگرمی- هنری و رقصیدن نیمه برهنه جنیفر لوپز و گردشگری در استخرهای شنا و جنبههایی از مد که مختص کشورهای سکولار است را نیز صادر میکند.
اما اقتصاد سعودی که قصد دارد کشور خود را در نقشه جهانی اقتصاد و گردشگری قرار دهد و جدای از نفت منابع درآمد خود را متنوع و چندساحتی کند،با اصلاحات ولیعهد بن سلمان چندین سال است به صرافت افتاده تا ساختار و سرمایه گذاری و زمینههای مختلف بانکهای ربوی، دیسکوها، بارها و مشروب فروشیها، سینماها و تمام جنبه های زندگی مدرن را هم در کشورش فراهم کند که با روح قوانین شرعی او متعارض است.
ظاهراً راه حل دولت سعودی برای رفع و رجوع چنین تعارضاتی، وضع قوانین خاص برای شهرهای مقدس مکه و مدینه است که موقعیت استثنایی و مشابه واتیکان را برای این اماکن در نظر گیرد، و سیاستگذاریهای توسعهی مدرن و سکولار را در سایر نقاط کشورش تجلی بخشد.
استدلالی که پشت این تصمیم بوده به ظاهر از این قرار است که ایالت وسیع و گستردهای که مساحت آن دستکم برابر با ده کشور بزرگ اروپایی است و مساحت آن دو شهر مقدس در آن صرفا یکدرصد کل این سرزمین است، پذیرفته نیست که سیستم یک کشور غول پیکر با مساحت بیش از دو و نیم میلیون کیلومتر مربع را با قوانین منحصر به فرد آن دو شهر اداره کند.
استدلالی دیگر که از سوی مدیرانی چون شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان، وزیر فرهنگ فعلی سعودی، و استاد حامد بن محمد فايز معاون وزیر فرهنگ در رسانههایی چون الشرق الاوسط به گوش میرسد این است که حرمت شهرهای مقدس واجب است اما شهرهایی چون ریاض و جده و النماص و غیره در این کشور وسیع، تاریخا و شرعاً از هیچ نوع قداستی برخوردار نبوده و نیستند که با منع برنامههای جاهطلبانه اقتصادی و گردشگری و مقررات و قوانین خاصی روبرو باشند.
مدیران دولت سعودی از این استدلال تحت عنوان «چشم انداز روشن توسعه بدون مغایرت با ارزش های اسلامی» دفاع میکنند که جهت دستیابی به تعادل بین اصالت و مدرنیته باید بین دین و اهداف بلندپروازانه دولت مدرن تعادل برقرار شود.
بنابراین، طبیعی است که فعالیتهای اقتصادی و گردشگری سازماندهی شده با هدف ارتقای کیفیت زندگی و پیشبرد توسعه و در عین حال تنظیم کنترلهایی که به فرهنگ و سنتهای جامعه احترام میگذارد، اجرایشان در تقابل و تعارض با منافع و مصالح سنتگرایان نیز قرار نمیگیرند. چرا که تمامت آنها به بخشی از یک چشم انداز گسترده تر که هدف آن تقویت اقتصاد ملی، ایجاد فرصت های شغلی و کاهش وابستگی به نفت است تفسیرپذیرند، چنانکه هیچ دولتی در سراسر جهان، ریختارِ تمام شهرها و استانهای خود را به قالب و فرم شهرهای مذهبی طراحی نمیکند، اولویت شهرسازی در چشمانداز سعودی نیز به توسعه و نوسازی مناطق شهری در راستای منافع ملی قرار گرفته است.
این مجمل دیدگاههایی است که دولتمردان متمایل به ارزشهای عصر سکولارسعودی در پاسخ منتقدان سنتی خود و انتقاداتی که آنها به جشنوارههایی چون #موسمالریاض دارند، ابراز کرده و ارائه میکنند.