☝️ 👇👇 11 نوفمبر ‎#يوم_العزاب_العالمي روز جهانی مجردی است؛ نگاهی به #پدیده_مجردی در جهان عرب: یکی از پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی که در جهان عرب دستخوش تغییر و ارزشگذاری شده قطعا مفهوم «تجرد» است؛ عرب‌های قدیم فوبیای شدیدی به موضوع تجرد داشتند، و باور راسخی که نه تنها ازدواجِ زودهنگام را فضیلت و مزیتی برای دختران می‌شمردند بلکه اشعار بسیاری داشتند و دارند که به مردانی که از ازدواج تن می‌زدند((اخوالکلب)) می‌گفتند مانند این دو بیت ألم ترَ أن العزب يمضي حياته وحيداً، ككلبٍ عافَهُ الناس أجربا.” وقال آخر: “إذا أنت قاربتَ الثلاثينَ أعزبا فأنتَ وكلبٌ في الفِناءِ سَواءُ یعنی اگر سن جوانی از سی می‌گذشت به او لقب ابوالکلب یا اخوالکلب می‌دادند به همین معنایی که ما از زندگیِ سگانه اراده می‌کنیم حتا گفته: کلب اجرب، یعنی سگی که مبتلا به گری است. اما در دوران اخیر، نگاه جامعه‌ی عرب هم که پای‌اش به أشکالی از التزامات عصر مدرن باز شده نسبت به«تجرد» دستخوش تغییر جدی شده‌است. جدای از موضوع تجرد، چارتِ بالای این فرسته نشان می‌دهد پدیده‌ی «طلاق» در کشورهای عربی به یک چالش جدی در حوزه ازدواج اشاره دارد. تا جایی که مثلاً نسبت طلاق در کویت ۴۸٪ است و طبق مرکز آمار سعودی فقط در۲۰۱۶م، زنان کارمند نرخ طلاق کشور را به ۷۳هزارطلاق ارتقاء داده‌ بودند و طلاق زنان خانه‌دار در همان سال، رقمی بیش از ۱۴هزار طلاق را ثبت کرده‌ است. محققان محافظه‌کاری چون دکتر احمدالزهرانی نویسنده روزنامه عکاظ، صعود نرخ طلاق را در این کشور به کسب امتیاز‌هایی که زنان عرب اخیرا به دست آورده‌اند نسبت می‌دهند. این جنس از گزارش‌ها در تمام کشورهای عربی از پدیده‌ی تجرد، به دنبال پنهان کردن واقعیتی است که باید آنها را تابع پارامترهای جهانی دانست. به نرخ آمارهای رسمی تجرد در کشورهای عربی که توجه می‌کنیم می‌بینیم: لبنان با ۸۵٪ افراد مجرد حتا در صدر برخی از کشورهای اروپایی است، عراقِ به ظاهر مذهبی با سوریه ۷۰٪ تونس،۶۲٪ و‌ الجزایر ۵۱٪ و سعودی و اردن۴۵٪، مصر و مراکش۴۰٪، کویت،قطر و لیبی۳۵٪، یمن۳۰٪ و بحرین ۲۵٪ نرخ رسمی تجرد آنهاست. گرچه‌ «دکترطلال عطریسی»جامعه‌شناس ومدیرمؤسسه علوم اجتماعی دانشگاه لبنان، وخامت این دست از آمارها را ناشی از شرایط سخت و بحرانی اقتصادی معرفی می‌کند. اما با پذیرش این تک‌عامل جزیی، طیف محافظه‌کار جهان عرب باید اذعان کنند و بپذیرند که تجرد در جهان عرب هم مانند تمامی دنیا به یک سبک بدیل زندگی با مزیت‌های ویژه خودش تبدیل شده است. مولفه‌هایی مانند امکان تحصیلات عالی برای دختران و کسب درآمد و امتیازات شغلی آنها اشاره‌ی صریحی به فروپاشی نظام کهن و سنتی و قبیله‌ای گذشته است که تعیین‌کننده معادلات تازه‌ای در صحنه‌ی اجتماعی کشورهای عربی در دوران ماست. برای اینکه همه‌ی عوامل را به شرایط سخت اقتصادی فرونکاهیم باید به تجرد سلبریتی‌های مشهور عرب که با وجود برخورداری مالی و زیبایی ظاهری، «تجرد» را به هر نوع روابط همپایِ آن ترجیح داده‌اند اشاره کنیم: ستارگانی چون«شجون الهاجری»از موفق‌ترین ستاره‌های خلیج، یا «یارا»مشهورترین سلبریتی مسارح لبنان یا «نسرین طافش» چهره‌ی مشهور دراماهای سوری، یا «می‌عزالدین» در مصر که با وجود شهرت و تمکن مالی تا کنون بر مجرد ماندن خود اصرار داشته و بر این سبک زیستی خود پای فشرده‌اند، طبعا الگوی بسیاری از هواداران خود هستند که طبعاً حامل این پیام برای جامعه‌ی هدف خود بوده‌اند که خوشبختی را لزوما با ازدواج سنتی گره نزده‌اند. ••بسیاری از ابیات و اشعار در زمینه تجرد و عزوبیت در آثار پیشینیان عرب و نیز شخصیت‌های تاریخی و فرهیختگان فرهنگی جهان عرب در ذهنم بود و هست که آنان نیز به انگیزه‌ و انگیخته‌های عصر خویش، تن به ازدواج نداده‌ بودند، اما و لیک به تعمد از آنان یاد نکردم چرا که پدیده‌ی «تجرد» به مفهومی که در بالا یاد شد، از موضوعات نوپدید در کشورهای عرب است که همبسته‌ی موج‌های مدرنیته و سکولاریزاسیونی است که این کشورها را چون سایر کشورهای در حال توسعه، زیر نفوذ و تأثیرپذیری خود قرار داده است. چندان که زبانزد بسیاری از نسل جدید و جوانان عرب این‌روزها چیزهایی از این قبیل است که می‌شنویم: «الحیاة حلوة، بس انت متزوج» و‌ نیز سبک‌هایی چون «المساکنة من دون إنجاب» حاکی از واقعیت‌های جدید جوامع معاصر عربی است، که ما هنوز آنها را فروغلتیده در سنن گذشتگان‌شان تصور می‌کنیم.