چهار سوگیری شناختی نفس بسیاری از ایرانیان را بریده. بسیاری از ما دست کم درگیر یکی از اینها هستیم و شگفتانگیز و گاه تناقضآمیز اینکه برخی از ما همزمان درگیر دو یا سه مورد از سوگیریهای فهرست زیریم:
۱. هرچه قدیمی (مثلا، اسلامی یا باستانی) است، عالی و بینقص است و باید بیتغییر حفظ شود.
۲. هرچه قدیمی است، پست و منسوخ و خرافه است و باید دور ریخته شود.
۳. هرچه مدرن است، عالی و بینقص است و باید بینقادی پذیرفته شود.
۴. هرچه مدرن است، شر و شیطانی است و باید از آن پرهیز کرد.
هر چهار مورد ناشی از علاقه مغز ما به راهحلها و دستورالعملهای ساده و بیقیدوبند است و ناشی از درک نکردن پویایی اندیشه، معرفت و فناوری. حال آنکه داستانهایی که قیدوبند و مدالیته ندارند، نوعا نادرستاند؛ همیشه "ولی"، "اما"، "اگر"، "به جز"، "در فلان و بهمان حالت"، "به این شرط که" و غیره و ذلک وجود دارد.
تو خود حدیث مفصل بخوان.