☸️"جامعه شناس شدن" مستلزم داشتن «دستگاه فکری جامعه شناسانه» است ✍️محمدباقر تاج الدین ✅در هر دانشی ممکن است کسان بسیاری به تحصیل در آن دانش بپردازند و مدرک و گواهی نامه ای هم مبنی بر دانش آموختگی را نیز دریافت کنند، اما نیک می دانیم که چنین اقداماتی اگرچه در جای خودش ارزشمند است اما لزوماً کسی را "دانشمند" آن رشته نمی کند. و می دانیم که بین "دانش آموختگی" با "دانشمندی" تفاوت هایی در میان است. برای مثال ممکن است خیلی ها فیزیک بخوانند اما دانشمند فیزیک به معنای واقعی کلمه نشوند، یا فلسفه بخوانند اما فیلسوف و فلسفه ورز نشوند. فیلسوف شدن یا بودن مستلزم داشتن دستگاه فکری فلسفی و به کارگیری آن است و نه طی کردن چندین پایه و مقطع تحصیلی در آن رشته. در علم جامعه شناسی نیز وضع به همین روال است که بسیاری از افراد ممکن است در این رشته درس بخوانند و دانش آموخته شوند اما جامعه شناس نشوند یعنی از دستگاه فکری جامعه شناسانه برخوردار نشوند. این موضوع شوربختانه در کشور ما به ویژه در سال های گذشته با تأسیس و راه اندازی انواع دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی گوناگون و رنگارنگ به معضلی اساسی بدل شده است که دانش آموختگان زیادی در این رشته داریم اما از دستگاه فکری جامعه شناسانه برخوردار نیستند اگرچه ممکن است ادعای آن را داشته باشند!! ✳️منظور از داشتن «دستگاه فکری جامعه شناسانه» داشتن ویژگی های زیر است: 1. اصول و قواعد حاکم بر علم جامعه شناسی را به خوبی یاد بگیرد و بداند. اصول و قواعد علم جامعه شناسی خود از سه بخش زیر تشکیل می شوند: 1.1. مفاهیم پایه ای در این علم؛ علم جامعه شناسی مانند تمام سایر علوم از مجموعه ای مفاهیم پایه ای برخوردار است که ضرورت دارد هر جامعه شناسی آن ها را به خوبی فراگرفته و بداند. مفاهیمی چون: جامعه(society)، اجتماع(community)، کنش(action)، کنش متقابل(interaction)، طبقۀ اجتماعی(social class)، ساختار اجتماعی(social structure)، فرهنگ(culture)، واقعیت اجتماعی(social fact)، منزلت اجتماعی(social status) و ده ها و بلکه صدها مفهوم مرتبط دیگر. 2.1. دانستن دقیق نظریه های گوناگون جامعه شناسی از نظریه های کلاسیک تا معاصر. همچنین توان نقد و تحلیل نظریه ها و در نهایت نظریه پردزای مطابق با اصول و قواعد نظریه پردازی در این علم. 3.1.تسلط کامل بر روش شناسی در جامعه شناسی و یادگیری انواع روش های پژوهش در این علم. 2.اصول و قواعد حاکم بر علم جامعه شناسی را بپذیرد چرا که اگر یاد بگیرد اما آن ها را نپذیرد امکان جامعه شناس شدن تا حدودی از او سلب خواهد شد. پذیرش و نهادینه کردن هر علمی یکی از پایه های اصلی و مهم موفقیت در آن علم است. 3.به کارگیری اصول و قواعد حاکم بر علم جامعه شناسی در عمل. اگر کسی می خواهد جامعه شناس موفقی باشد علاوه بر دو موردی که بیان شد در مرحلۀ سوم ضرورت دارد که اصول و قواعد این علم را در عمل به کار بزند تا درک و تحلیل درستی از امور و پدیده های اجتماعی به دست آورد. 4.دست یابی به «دستگاه فکری جامعه شناسانه» صرفاً با طی کردن چند مقطع تحصیلی در دانشگاه و یا خواندن چند کتاب و مقالۀ جامعه شناسی امکان پذیر نبوده و کوشش های مداوم و بلکه طولانی را می طلبد. 5.در جامعۀ ما شوربختانه این که برخی افراد به نام جامعه شناس اقدام به نوشتن کتاب و مقاله می کنند یا در برخی تریبون هایی که به دست می آورند اقدام به تحلیل و تبیین واقعیت های اجتماعی می کنند اما نیک می دانیم که نه تنها اصول و قواعد جامعه شناسانه را به خوبی درک نکرده اند بلکه بدتر این که علم جامعه شناسی را با چاشنی ادبیات و شعر و عرفان و الاهیات مخلوط کرده و به اصطلاح "آش شله قلم کار" تحویل می دهند و من این اقدام نادرست و غیر علمی را "سخیف سازی علم جامعه شناسی» تعبیر می کنم. 6.پایان سخن این که بر دانشجویان، دانش آموختگان، معلمان، استادان و پژوهشگران علم جامعه شناسی فرض است که کوشش اساسی به خرج دهند که در گام نخست دارای «دستگاه فکری جامعه شناسانه» شوند و دوم این که این دستگاه فکری را حفط کنند و سوم این که به خوبی به کار گیرند تا مرز بین علم جامعه شناسی با علوم انسانی دیگر هر چه بهتر و دقیق تر روشن شود و نهایت این که هر گاه اقدام به تحلیل امور و وقایع اجتماعی می کنند با نگاهی جامعه شناختی و مبتنی بر دستگاه فکری جامعه شناسانه باشد. #جامعه_شناسی #علم #دستگاه_فکری_جامعه_شناسانه #روش_جامعه_شناسانه #مفاهیم_جامعه_شناسانه #نظریه_های_جامعه_شناسانه @tajeddin_mohammadbagher