از سوریه تا سلاح گروه های مقاومت؛ نخست وزیر عراق در سفر به ایران به دنبال چیست؟
سیدرضا قزوینی غرابی
15 دی 1403
محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق قرار است این هفته به ایران سفر کند. سفر سودانی به ایران در شرایطی انجام می شود که منطقه درگیر تحولات مهم، حساس و تعیین کننده ای در حوزه های سیاسی، نظامی و امنیتی است. به همین سبب میتوان انتظار داشت که این سفر، دستور کارهای مهم و قابل توجهی که مرتبط با این تحولات هستند را در برخواهد داشت. از این رو پیش بینی می شود که سه موضوع محوری در رأس گفتگوهای سودانی در تهران خواهند بود. شرایط سوریه، وضعیت گروه های مقاومت عراقی و موضوع قطع صادرات گاز ایران به عراق. جدا از موضوع اخیر یعنی قطع صادرات گاز ایران به عراق که منجر به توقف تولید برق در این کشور و مشکلات عدیده و همیشگی برای آن می شود، مسائل مربوط به سوریه و گروه های مقاومت (فصائل المقاومة)، دارای ابعاد حساس و مهم برای منطقه و کشورهایی مانند ایران و عراق هستند.
در حقیقت این سفر از سویی بازتاب نگرانی های بغداد و از سویی منعکس کننده تلاش های آن برای تقریب نگاه بازیگران منطقه ای و ارائه چهره ای بی طرف اما فعال از خود است.
این روزها زمزمه هایی مبنی برای افزایش مجدد احتمال حملات ایالات متحده آمریکا علیه مواضع گروه های مقاومت در عراق شنیده می شود. این گروه ها با اینکه چند هفته است که حملات موشکی و پهپادی خود علیه اراضی اشغالی را در سایه فشارهای سنگین و مستمر نخست وزیر و برخی ارکان چارچوب هماهنگی شیعیان (الإطار التنسیقی) متوقف کرده اند اما به نظر می رسد که صرف توقف این حملات، مطلوب اسرائیلی ها و آمریکایی نیست و نگرانی های جدی از بابت زرادخانه نظامی و توان آنها وجود دارد. آمریکا و اسرائیل به این گروه ها به عنوان بازوهای ایران در عراق می نگرند که در صورت بروز هرگونه شرایط تنش آمیز، می توانند به تهدید آفرینی خود علیه اراضی اشغالی ادامه دهند. بنابراین نابودسازی توان این گروه ها می تواند به عنوان یک اولویت جدی کوتاه مدت برای واشنگتن و تل آویو باشد. هرچند که اینگونه نگریسته می شود که واشنگتن در هفته های گذشته مانع حملات و بمباران مستقیم اسرائیل علیه عراق شده است و به این ترتیب بر سودانی و اطار فشارهایی وارد شده است تا با بهره گیری از اقدام آمریکا مبنی بر ممانعت از حملات اسرائیل، دست به خلع سلاح مقاومت بزنند.
آنچه که این روزها به صورت جدی و به عنوان خلع سلاح گروه های مقاومت و تحویل سلاح آنها به دولت مطرح می شود (حصر السلاح بید الدوله) و از سمت طرف های متعدد شیعی مانند مرجعیت نجف اشرف و اخیرا رهبر جریان حکمت بیان گردیده است انعکاس نگرانی های عراق از ورود ناخواسته آن به تحولات مشابه در غزه، لبنان، سوریه و یمن است. بغداد به ویژه پس از افسارگسیختگی رژیم صهیونیستی و ضربات بی سابقه به مقاومت در غزه و لبنان و ورود مستقیم به عرصه رویارویی با ایران، معتقد است که این گروه ها تلاش دارند تا به طور عبث، کشور را وارد تنشی کنند که عراق بی نیاز از ورود به آن است و هیچ سودی برای آن نخواهد داشت.
بنابراین می توان انتظار داشت که یکی از محورهای مهم گفتگوی سودانی با مقامات ارشد ایرانی برای اقناع گروه های
#مقاومت برای خلع سلاح باشد و این یکی از خواسته های جدی بغداد از تهران است. به ویژه آنکه این نگاه اختصاص به دولت سودانی ندارد و توسط اجماع حاکم در چارچوب هماهنگی شیعیان، پشتیبانی می شود.
از سوی دیگر، در نقشه کنونی منطقه و تغییرات حاصله، سودانی و چارچوب هماهنگی تلاش می کنند تا ایران را نسبت به شرایط جدید به وجود آمده در
#سوریه، مجاب و نگاه تهران را به تحولات این کشور و مدیریت جدید آن، به نگاه کشورهای منطقه نزدیک کند.
السودانی پس از تهران به قطر خواهد رفت و به نظر می رسد به دلیل مناسبات خوب دوحه با تهران و تحریر الشام، از مقامات قطری بخواهد تا در چارچوب این تلاش ها، نسبت به ایجاد زمینه های تقریب نسبی میان تهران و دمشق و یا حداقل، کاهش تنش میان آنها اقداماتی را انجام دهد.
#سودانی می کوشد تا در آستانه آغاز به کار ترامپ، تلاش های جدی برای کاهش سطح تنش ها در منطقه که می توانند به طور مستقیم بر عراق اثرگذار باشند انجام دهد. هرگونه ناامنی در منطقه، بدون تردید بر
#عراق نیز سایه خواهد افکند و حتی می تواند منجر به بازگشت مجدد تروریسم به این کشور شود. تلاش برای انعقاد موفق نشست پیش روی سران عرب که قرار است در بغداد برگزار شود و در واقع نخستین نشست سران، در نبود اسد خواهد بود برای بغداد اهمیت به سزایی دارد و مسائل مربوط به سوریه و جنگ در غزه از موضوعات محوری آن خواهد بود. بنابراین سودانی می کوشد تا با دیپلماسی فعال، حداکثر دست آوردها را برای کشورش رقم بزند.
@tahrearcom2
