طالب آملی، شاعر بزرگ سبک هندی

✳️ همایش بین‌المللی طالب آملی
▫️۱۵ و ۱۶ آبان ۱۴۰۳
▫️آمل:
- سالن دانشگاه شمال
- سالن اریکه آریایی،

                      ┄─┅ ‌‎✶❃ ⃟░⃟‎‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#طالب_آملی
#همایش_بین‌المللی
#دانشگاه_شمال

سخن سر کن که طعم شکر از نوش تو برخیزد
بغـــل بگــشا که بوی گل ز آغــوش تو برخیــزد

شود صد کاسهٔ زهـرم گـوارا، چون بیاشامم
گر از پی نوش‌بادی از لب نوش تو برخـیزد

فتد کبک از خرامیدن چو طاوس تو بخرامد
نشـیند شعـله چون سرو قباپوش تو برخیزد

هزاران دل به خون غلطان شود، اول دل «طالب»
چو مهــر دلــبری از لعـــل خامـــوش تو برخــــیزد

                      ┄─┅ ‌‎✶❃ ⃟░⃟‎‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۷۸۳ از دیوان طالب آملی. ص ۵۲۷
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#شکر
#برخیزد
#آغوش
#کبک
#طاوس
#طالب_آملی

فال عشرت می‌زنم، بازم هوای گلشن است
روی پروازم به صحـن دلگشای گلشن است

هرکه دارد روی گرمی در چمن بیگانه نیست
گر سُمُــوم از در در آید، آشــنای گلشن است

غنــچه را مشـکل به آسانی گشـاید روزگار
تا نسیم صبحـدم مشکل‌گشای گلشن است

من که از راحت ملُــولم چــون دل «طالب» مـرا
کنج محنت خوش‌تر از عشرت‌سرای گلشن است

           ┄─┅ ‌‎✶❃ ⃟░⃟‎‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۴۳۲ از دیوان طالب آملی. ص ۳۹۱
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#فال
#گلشن
#عشرت
#سموم
#غنچه
#طالب_آملی

هر سبـو آب رخ باده‌پرست دگرست
هر قدح صیقل آئینه مست دگرست

دلنشین است طرب، لیک نه چندان که ملال
این نگـین را به نگـین‌خانه، نشست دگرست

لالهٔ دشت و غـــزال خُــتن و نرگــس باغ
همه مستند ولی چشم تو مست دگرست

ناوک شــست قـــــضا را نَبـُــود چـنــدین زور
«طالب» این برق شتابنده ز شست دگرست

           ┄─┅ ‌‎✶❃ ⃟░⃟‎‌‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۲۴۵ از دیوان طالب آملی. ص ۳۲۱
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#مست
#سبو
#نگین
#نرگس
#طالب_آملی

✅ خوانش طالبا
▫️خواننده: فاطمه عطایی
▫️نوازندگان نی و کمانچه: ؟
▫️ضبط: استودیو نوژا
▫️فیلم: فضای مجازی

┄─┅ ‌‎✶❃ ⃟░⃟‎‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#ستی‌النساء
#طالب_آملی
#طالبا
#موسیقی_مازندران

✅ برای حمایت از کانال طالب آملی که از بنیانگذاران سبک هندی در شعر فارسی و نیز تاثیرگذارترین شاعر مازندرانی در فرهنگ ما می‌باشد، این کانال را عضو شوید و به دیگران معرفی کنید.

دل باز مُـــژده غـــم یاری شنیده است
وین مرده از نسیم بهاری شنیده است

در مژده وصال تو بویی ز صدق نیست
باز این خبـر ز راهـــگذاری شنیده است

خـوش در تپـــیدن آمـده شاهین غم مــگر
زین دشتِ سینه، بوی شکاری شنیده است

گردون ز ناله‌ام به هراس است چون کسی
کآواز مُـــــرده‌ای ز مــــــزاری شنیده است

«طالب» فرو نِشـسته ز آهِ فـغان مگر
زین موج‌خیز بوی کناری شنیده است

┄─┅ ‌‎✶❃ ⃟░⃟‎‌‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۳۹۶ از دیوان طالب آملی. ص ۳۷۷
▫️عکس: عین‌اله آزموده

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#سبک_هندی
#طالب_آملی
#مژده
#شنیده
#غم
#بهار

🎵 گل‌های رنگارنگ، شماره ۴۸۰
▫️ آواز: آرام تو رفتار به سرو چمن آموخت
▫️شعر: طالب آملی
▫️ دستگاه/ مایه: همایون
▫️ خواننده: ایرج
▫️نوازندگان:
- ویولن: زنده‌یاد پرویز یاحقی
- تار: زنده‌یاد جلیل شهناز
▫️منبع: کانال موسیقی گل‌ها

آرام تو رفـتار به سـرو چـمن آموخت
تمكین تو شوخی به غزال ختن آموخت

افروخـتن و سوخـتن و جـامه دریدن
پروانه ز من شمع ز من گل ز من آموخت

رنگین چو گل از می به شبستان شدی و شمع
از شعـلۀ رخسـار تو افروخـتن آموخت

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#موسیقی
#آواز
#طالب_آملی
#ایرج #آواز
#پروز_یاحقی #ویولن
#جلیل_شهناز #تار

آمد بهار و یافت جهان اعتدال نو
مـرغ دل از نشــاط برآوَرد بال نو

عالم شکفته شد ز بهار از چه نشکفد
هجران کشیده ای که ببیند وصال نو

نوروز تازه روی تر از فصلِ گل رسید
وز روی تازه دارد جهـان را جمـال نو

می نوش کز دریچه اقبال رخ نمود
روز نوی که مـژده رسـاند ز سال نو

آن قبـله که گـوشه ابروی دولتـــش
قدر هلال کهنه شکست از هلال نو

بر باغ صفــحه، گر اثر فیـض او رسد
بالد به خویش هر الفی چون نهال نو

ای ابر ریزشی که بدان مایه فیــض بحر
هر دم خورد ز دست تو صد گوشمال نو

آن صبح دولتی تو، که هر روز روزگار
بیـــند به روی بخـت بلـــند تو فـال نو

آن بحــر همــــتی تو که سرمایه نثــار
ابراز کف تو کسب کند چون سفال نو

تا باد نام جاه و جـلال از فلک ترا
هر دم رساد مژده جاه و جلال نو

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#نوروز
#سال_نو
#طالب_آملی

📙 کلیات اشعار ملک الشعرا طالب آملی
▫️فایل PDF
▫️نسخه چاپ شده در سال ۱۳۴۶ خورشیدی توسط زنده یاد طاهری شهاب و کتابخانه سنایی

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#طالب_آملی
#دیوان
#دیوان_طالب
#طاهری_شهاب
#کتابخانه_سنایی

جمعی همه یک‌زبان به رد سخنم
وز سنگ غبار جمـله گوهر شکنم

هر لحظه هزار نیش و نوشم زین قوم
از شـومی اینــکه صاحب یک دو فــنم

▫️رباعی ۵۰۰ از دیوان طالب آملی ص. ۹۵۵
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#سخن
#نیش
#سنگ
#طالب_آملی

📽 گفت و گوی طالب و زهره
◽️اجرایی متفاوت از طالب خوانی
◽️گروه ری‌را

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#گفتگوی_طالب_و_زهره
#گروه_ری_را
#طالب_خوانی
#موسیقی_مازندران
#طالب_آملی

قدر ِ دل از آنست که دلدارپسند است
مانـند متـاعی که خریدارپســند است

کارم ز تو دشــوار از آنست که در عشق
من بوالعجب و خوی تو دشوارپسند است

عاشق نَبوَد بوالهوس ِ آن دل بی‌ذوق
کز باغ محبت گل ِ بی‌خارپسند است

مسجد رَوی و سبـحه‌شماری دلش افـسرد
«طالب» پس ازین خانه‌ء خمارپسند است

┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۲۹۰ از دیوان طالب آملی. ص ۳۳۸
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#پسند
#دلدار
#خریدار
#مسجد
#محبت
#طالب_آملی

با گلستان رُخت روی دگر نتوان دید
قبله در مدّ نظر سوی دگر نتوان دید

دیدنی در چمن حُسن ز گل‌ها رخ توست
گل به رنگ دگر و بوی دگر نتوان دید

با وجود سر زانوی ملامت «طالب»
سرِ خود را سرِ زانوی دگر نتوان دید

┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۷۵۲ از دیوان طالب آملی. ص ۵۱۶
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#گلستان
#چمن
#زانو
#طالب_آملی

✅ خلاصه زندگینامه طالب آملی
▫️زاده: حدود ۹۸۷ هـ. ق آمل
▫️درگذشت: ۱۰۳۶ هـ. ق هند

محمد طالب آملی با تخلّص «طالب» (۱) یکی از بزرگترین و تواناترین شاعران آغازینِ سبک اصفهانی معروف به هندی است که در سده یازدهم هـ. ق در یکی از روستاهای (۲) آمل مازندران چشم به جهان گشود.

دوران زندگی طالب را به طورِ کلّی به چهار بخش می‌توان تقسیم کرد:

۱. دوره اقامت در مازندران از تولّد تا سال ۱۰۱۰ ﻫ. ق.
۲. دوره اقامت در سایر شهرهای ایران (اصفهان، کاشان، خراسان و مرو) تا ۱۰۱۶ ﻫ. ق.
۳. رفتن به هندوستان و اقامت در شهرهای مختلف هند (آگره، بندر سورات، گجرات، لاهور، مُلتان، اجمیر، کشمیر، فتح‌پور و ... .) تا ۱۰۲۸ هـ. ق.
۴. دورة ملک‌الشّعرایی در بارگاه جهانگیرشاه تا ۱۰۳۶ ﻫ. ق. که سال درگذشت او است.(۳)

طالب در زادگاه خود آمل به تحصیل دانش و ادب و هنر پرداخت و از دشواری‌های آن گوید:

ای بس شبِ دراز که در فکر تا به روز
در خاک و خون تپیده ریاضت کشیده‌ام
بس خورده‌ام بـه مدرسه دود چـراغ دل
تـا وسمه‌ای بر ابروی شهرت کشیده‌ام.
(همان: ۱۳۳)

و در آستانة جوانی، زبان به شاعری گشود و در سن نزدیک به بیست سالگی در اشعاری حاکم آمل و دیگر امیران مازندران را مدح نمود. او در همین قصیده مدحی، از خود چنین شاعرانه می‌گوید:

آنم که ضمیرم به صفا صبح‌نژاد است
چون باد مسیحم نفسی پاک‌نهاد است
فخرالشّعرا «طالب» شـاداب ضمیرم
کآوازه نطقم، گهرِ گوشِ بلاد است ...
پـا بر دومین پـایـه اوج عشراتم
وینک عدد فنّم از آلاف زیاد است.
(همان: ۹ و ۱۰)

طالب به دلایلی و شاید اصلی‌ترین آن که شکست عشقی او بوده، ابتدا به کاشان و پس از آن به دیگر شهرهای ایران و سرانجام به هندوستان سفر و مهاجرت کرده است:

طالب گل این چمن به بستان بگذار
بگذار که می‌شوی پشیمان بگذار
هندو نبَرَد به تحفه کس جانب هند
بختِ سیهِ خویش بـه ایـران بگذار.
(همان: ۹۴۵)

طالب را به دو دلیل یکی از اشعار غم‌آلود و پُرسوز و گدازِ دیوانش و دیگری از منظومه طالبا (که خواهرش ستی‌النّسا بیگم در فراق و دوری او به زبان تبری/ مازندرانی سروده است) می‌توان «دردمندترین شاعر ایرانی» دانست.

منظومه «طالبا» در نزد مازندرانی‌ها به همان اندازه ارزشمند و مشهور است که منظومه «حیدربابا»ی شهریار در میان آذربایجانی‌ها بر سرِ زبان‌هاست.

طالب در هند ازدواج کرد و دارای فرزند شد و در همان سرزمین جان به جان‌آفرین داده است.

آرامگاهش نامعلوم است و در ترجمه تاریخ ادبیات اِتِه» محل دفن طالب را فتح‌پور ذکر کرده است.(۴)

دکتر ذبیح‌الله صفا در باره طالب آملی می‌گوید:
«وی را همه معاصرانش به تیزی‌هوش و هوش سرشار و استعداد کم‌نظیر در سخنوری و وسعت اطلاع ستوده‌اند و به حقیقت چنین بود. ... او در شمار کسانی است که شیوه شاعری را از آن چه دنباله سبک آغاز سده دهم محسوب می‌شده، به جانب یک تحول سریع و تغییرِ قاطع بردند که در همان سده یازدهم به ظهور شاعرانی چون میرزا جلال اسیر، کلیم کاشانی و صائب تبریزی انجامید. هوش سرشار و فطرت عالی و استعداد خدادادی طالب همان‌قدر که او را شاعری بسیار زودرس ساخت، به همان اندازه هم به وی فرصتِ نوآوری داد و او خود به این نوآوری در لفظ و معنی واقف بود و «اختراع سخن‌های خوش‌قماش» خویش را مرهون «خیال‌بافی» خود می‌دانست و به «روش تازه» اش که آن را از همه روش‌ها تازه‌تر می‌شمرد، مغرور بود:

خیال‌بافی از آن پیشه ساختم، طالب
که اختراع سخن‌های خوش‌قماش کنم.
(همان: ۶۶۳)
طالب، از هر روشی شیوه ما تازه‌تر است
روش ماست کز آن تازه‌تری نیست پدید.
(همان: ۴۵۷)

توجه به تشبیه‌ها و استعاره‌ها و به کار بردن کنایه‌های دقیق و ارسال مثل‌ها و نظایر این‌ها از اختصاص‌های اصلی شعر طالب است».(۵)

کلّیات اشعار ملک‌الشّعرا طالب آملی، نزدیک به ۲۳۰۰۰ بیت به اهتمام و تصحیح و تحشیه محمد طاهری شهاب (ادیب و شاعر ساروی) در سال ۱۳۴۶ ش. (چاپ دوم: ۱۳۹۱ ش.) به چاپ رسید.

◽️ پی‌نوشت‌ها:
۱. تخلص دیگر طالب، «آشوب» است که در چند جای دیوانش نیز آمده است.
۲. نام روستای زادگاه طالب هم به طور دقیق شناخته نیست.
۳. گودرزی، فرامرز، شاعر هنرمندی که شایسته این فراموشی نیست، ص ۱۴.
۴. همان: ص ۱۸۳.
۵. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات ایران (تلخیصِ ...)، ج. ۴، ص ۴۳۴ و ۴۳۵.

📝 علی کفشگر (امیر)

┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#سبک_هندی
#طالب_آملی
#ملک_الشعرا
#ذبیح_الله_صفا
#طاهری_شهاب
#فرامرز_گودرزی
#علی_کفشگر

✅ شعر شما خوانندگان گرامی
پیش‌کش به همه‌ دوست‌داران طالب آملی

○ سه‌گانی
در میان شاعران سبکِ هند و اصفهان
آن‌که ‌چَهچَه ‌می‌زند‌ مانند ‌بلبل، طالب است
بلبل مازندران و شهر آمل، طالب است.

📝 علی کفشگر (امیر)

┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#سبک_هندی
#سبک
#اصفهانی
#مازندران
#آمل
#طالب_آملی
#علی_کفشگر

ز ما ایمن نشین، کز آتش ما گل نمی‌سوزد
وگر دوزخ شویم، از ما پر بلبل نمی‌سوزد

ز آه ما زیانی زلف او را نیست یا در گل
شرار هیچ آتش، خرمن بلـبل نمی‌سوزد

به دارالمرز شهری در امان از آه «طالب» نی
به ساری هم سری دارد همین آمل نمی‌سوزد


┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۶۰۸ از دیوان طالب آملی. ص ۴۶۲
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#گل
#بلبل
#ساری
#آمل
#طالب_آملی

مو پریشانی که ما را پنجه بر دل می‌زند
هر سر مویش به دل تیغ حمایل می‌زند

از کمین چرخ آگه باش کین زورین کمان
شست ناگه می‌گشاید تیر غافل می‌زند

جز کنار دوست نشناسد غریق بحر عشق
کشتی آسودگان پهلو به ساحل می‌زند

بس‌که «طالب» را قدم سست است در راه امید
در نخستین گام فال قرب منزل می‌زند


┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۷۵۲ از دیوان طالب آملی. ص ۵۲۰
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#مو
#تیغ
#دوست
#کشتی
#منزل
#طالب_آملی

دل از جور فلک، مِن‌بعد تنگی برنمی‌تابد
به تنگ آمد دلم، این شیشه سنگی برنمی‌تابد

دلم چون یوز خشم‌آلود با خود غرشی دارد
کزین آهووشان، خوی پلنگی برنمی‌تابد

اگر مِهر است اگر کین، یک روش پیش آر ای «طالب»
که این یک رنگ، آیین دو رنگی برنمی‌تابد

┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۸۰۰ از دیوان طالب آملی. ص ۵۳۴
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#دلتنگی
#یوز
#آهو
#پلنگ
#شیشه
#طالب_آملی

گاهی که لبت چاشنی راز فروشد
آب نمک ِ سِـحر به اعـجاز فروشد

من کشته‌ی چشمی که دو عالم، دل و دین را
هر دَم به ادایی خَرد و باز فروشد

هر نغمه‌ی عیشی که زند از دل ما جوش
شیـون به لب زمـزمه‌پرداز فروشد

«طالب» ره ما با دو جهان ذوق خموشی
آواز به مرغان خوش آواز فروشد

┄─┅ ‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌✶❃ ⃟░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌ ❃✶ ‌┅─┄

▫️غزل ۴۶۹ از دیوان طالب آملی. ص ۴۰۶
▫️نخستین کانال تخصصی شعرهای طالب آملی @TaalebAmoli

#فروشد
#لب
#مرغان
#طالب_آملی