آپاسیا
در کلام و عرفان مسیحی (کاتولیکی) خداوند از درد دیگران درد نمی کشد که به آن در یونانی آپاسیا (apatheia) گویند. pathos به معنای درد و عواطف و (a) پیشوند نفی است.
در انگلیسی apathy به معنای خونسردی و بی عاطفگی است. رواقیون آن را وضع ایدهآل میدانستند زیرا عواطف، غیرمنطقی و در نتیجه متضاد طبیعت و فطرت است.
این خدا برخلاف خدای مهربان مسیحی، خدایان قهار و جبار کهن را به یاد می آورد. یهوه از درد ایوب درد نمی کشید. در عرفان ما هم اشاره شده است که فرشتگان درد را نمی فهمند:
قدسیان را عشق هست و درد نیست (۱)
درد را جز آدمی درخورد نیست
منطق الطیر ص ۶۷
در روایات ما آمده است که وقتی یتیمی بگرید، عرش خداوند به لرزه می افتد اما در تورات، یهوه از دردهای ایوب درد نمی کشد. در کلام غربی بحث هایی شده است که آیا مثلا خداوند از تصلیب مسیح درد کشیده است؟
در عرفان ما، عارف کامل نه از امری غمگین می شود و نه شاد. مراد از درد در این بحث درد و رنج روحی است اما برخی آن را حتی تا درد جسمی توسعه دادند. عطار در مورد حلاج که اناالحق میگفت، مینویسد: پس دستش جدا کردند خنده بزد... پس پاهایش ببریدند تبسمی کرد. تذکره الاولیا، بخش دوم، صص ۱۲۱ و ۱۲۲
(۱) پ ن: برخی معتقد بودند که فرشته عشق را نمی فهمد: (فرشته عشق نداند که چیست قصه مخوان) حافظ
منبع: اساطیر و اساطیرواره ها
ص ۱۶۶
استاد سیروس شمیسا
#عرفان #اسطوره_شناسی #ادبیات_فارسی #متن_ادبی #نقد_ادبی #سیروس_شمیسا @Siroosshamisa