#تاریخ_هندوستان#ایرانیان_تاثیرگذار در
#هند#اَبوالْفَتح_گيلاني
پزشك و ادیب ایرانی ست كه پس از سفر به هند، به دربار جلال الدین اكبر، پادشاه گوركانی هند راه یافت و به مقام صدارت و امینی چند صوبه هند رسید.
🔺پدر ابوالفتح، مولانا عبدالرزاق گیلانی،از#دانشمندان بنام
#گیلان بود ومدتها صدارت خان احمد كاركیا، حاكم بخش بزرگی از گیلان (بیه پیش) را به عهده داشت.
🔸پس ازفتح گیلان به دست شاه طهماسب صفوی، دستگیر وبه بند كشیده شد وپس ازچندی درزندان درگذشت.
📝چنانكه ازنامههای ابوالفتح برمیآید، وی در#لاهیجان زاده شد به گفته نهاوندی ، اوبه همراه دوبرادر كهتر خود،
#حكیم_نجیب_الدین_همام و
#نورالدین_محمد_قراری،پس ازفتح گیلان و«بی شفقتی پادشاه ایران» ازگیلان به اردبیل رفتند ودرمدرسهای درجوار مزار
#شیخ_صفی_الدین_اردبیلی به كسب علوم دینی همت گماشتند،اما پس از چندی درهیأت
#بازرگانان،درحالی كه برجان خود بیم داشتند، روانه
#هندوستان شدند.
🔹 سه برادر به خدمت
#اكبرشاه رسیدند و به دربار وي راه یافتند و#اكبرشاه به گرمی ازآنان استقبال كرد.
دراین میان
#ابوالفتح، برادر مهتر، به سبب شایستگی علمی وآشنایی بیشتر با آداب دربار، نسبت به دیگر برادران منزلت بیشتر یافت.
⚔ابوالفتح در ٩٩٧ق در ركاب اكبر به جنگ با افغانان رفت. وی در این سفر به همراه دو تن دیگر مسئول انتظام اردو بوداما چندی بعد در پی یك بیماری درگذرشت .
⚰به دستور اكبر، پیكر ابوالفتح به حسن ابدال در 35 كیلومتری راولپندی انتقال یافت و در مقبره ای كه
#خواجه_شمس_الدین_خوافی برای خود ساخته بود، به خاك سپرده شد.
گنبد وصحن این مقبره هنوز برجاست.
📜اكبر حتی دربستر مرگ نیز از ابوالفتح به نیكی یادكرد وازفقدان وی تأسف خورد.
اگرچه ابوالفتح خود سخنور چیرهدستی بود، اما بیشتربه جهت حمایت بیدریغ ازشعرا، ادبا ودانشمندان زمان خود شهرت یافته است.
♦️یكی ازمهمترین انگیزههای مهاجرت شعرای ایرانی به هند، حمایت ابوالفتح ازآنان بوده است.
سخنوران بنامی مانند :
عرفی شیرازی،
خواجه حسین ثنائی،
حیاتی گیلانی،
قاضی نورالله شوشتری
وبسیاری دیگر ازبزرگان ودانشمندان آن دوره، پس ازرسیدن به هند، به كمك ابوالفتح به خدمت اكبرشاه درآمدند، یا به مناصب دولتی دستیافتند.
🖋ابوالفتح ازنظر علمی نیزدرهند شهرت فراوانی یافت.
🚬درزمان اكبرشاه، تنباكو نخستین بار به هند رسید وبه دربار وی راه یافت. ابوالفتح كه این ماده را نمیشناخت، نخست شاه را به شدت ازكشیدن آن منع كرد.
اكبرشاه نیز اگر چه به اطرافیان خویش اجازه كشیدن تنباكو راداد، ولی خود به احترام ابوالفتح از كشیدن آن اجتناب كرد، اما ازاوخواست تا درباره این ماده تحقیق كند.
⚠️ابوالفتح پس ازآزمایش آن را زیانآور ومسموم كننده تشخیص داد،اما پس ازچندی دودتنباكو را جهت خنك كردن وكاهش زیان آن ازظرف آبی گذراند وبدین گونه
#قلیان را اختراع كرد.
#شَرقِ_شَرق
#روزمرگی_هایی_از_کشور_هزار_آیین#هندوستان @smijn @shargheshargh