♨️ - آشنایی با #بحارالأنوار ( ۱ ):- قصد دارم کمی درباره بحارالانوار بنویسم!
@mojtaba68i- حکومت صفویه در سال ۹۰۷ قمری تاسیس شد، ۱۳۰ سال بعد، محمد باقر مجلسی در سال ۱۰۳۷ قمری به دنیا آمد
او در سال ۱۰۹۸ در سال بیستم پادشاهی شاه سلیمان صفوی به مقام شیخ الاسلامی می رسد و تا هشت سال بعدش، شاه سلیمان فوت می کند و پسرش شاه سلطان حسین پادشاه می شود و در سال ۱۱۱۰ قمری یعنی پنجمین سال پادشاهی شاه سلطان حسین فوت می کند
- مجلسی در ۱۹۱ مین سال صفوی، ۱۲ سال شیخ الاسلام حکومت بود و ۲۵ سال بعد از فوتش، صفوی سقوط می کند.
- بعد از تشکیل حکومت صفوی و رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، زمینه و بستر خوبی برای ترویج و چاپ آثار حدیثی شیعه فراهم شد و در مدارس علمیه در شهرهایی مثل شیراز، تبریز، اصفهان، قزوین، مشهد و قم؛ کتب اربعه شیعه جز دروس اصلی مدارس علمیه قرار گرفت و چاپ و ترویج شد.
به استناد کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، حدود ۳۲۰ نسخه کتب اربعه در دوره صفویه چاپ شده و در این کتابخانه موجود است.
علاوه بر چاپ و نشر کتب اربعه، بزرگانی بر این کتب شرح نوشتند، مانند:
-ملاصدرا: شرح اصول کافی
-فیض کاشانی:تدوین کتب اربعه در الوافی
-میرداماد: الرواشح السماویه بر اصول کافی
-ملاصالح مازندرانی:شرح بر کافی
-ملاخلیل قزوینی: شرح بر کافی
-اسماعیل خاتون آبادی: شرح بر کافی
-ابن الوندی: شرح بر کافی و استبصار
-پدر مجلسی: دو شرح عربی و فارسی بر من لایحضره الفقیه
-قاضی نورالله حسینی: شرح بر تهذیب
-مولی شوشتری: شرح بر تهذیب
-محمدتقی اصفهانی: شرح بر تهذیب
-شیخ حر عاملی: تدوین کتب اربعه با باب جدید در الوسایل الشیعه
این توجه بالا نسبت به چهارکتاب حدیثی در جامعه صفویه، باعث نگرانی مجلسی شد که مبادا ۴۰۰ کتاب حدیثی دیگر به دستمان رسیده فراموش شود و نابود شود.
🔹 - مجلسی در مقدمه بحارالانوار می نویسد (تصویر ضمیمه) که در زمان نهایت فاسدی قرار داریم و پیش بینی می کند که این دوران عوض خواهد شد(پیش بینی سقوط صفویه) و در این فضا، این ۴۰۰ کتب حدیثی شیعه از بین خواهد رفت.
- مجلسی با تشکیل تیم و گروه بزرگ، نسخه های مختلف و اصلی این ۴۰۰ کتاب حدیثی را شناسایی و جمع آوری می کند و بهترین نسخه از نظر اعتبار و اعتماد از میان نسخه ها انتخاب می کند و احادیث را در ۲۳۰۰ باب چینش می کند.
- مجلسی، مخاطب این کتاب را طلبه علوم حدیثی معرفی می کند- در فصل اول، اسامی ۴۰۰ کتب حدیثی شیعه به همراه نام مولف را می آورد.
- در فصل دوم، درباره وثاقت، اعتبار و نسخه های این ۴۰۰ کتب، می نویسد.
مثلا درباره مولف الاختصاص، بین علمای حدیثی اختلاف است که از شیخ مفید یا ابوعلی احمد است که مجلسی بعد از تحقیق نسخه ها، آن را از شیخ مفید می داند.
یا مصباح الشریعه که به امام صادق منسوب است، مجلسی تردید می کند.
و روایتهایی از این کتاب را قابل اعتماد میداند که با اصول و کتب اربعه شیعه موافق باشد.
- درباره کتاب مشارق حافظ برسی هم مجلسی تردید می کند و بخاطر محتوای صوفیانه قابل اعتماد نمیداند و روایتهایی را قابل اعتماد می داند که موافق با کتب اربعه باشد.
و توضیح می دهد که چه نسخه هایی دارد و کدام نسخه مورد اعتماد است.
نکته: علاوه بر این، مجلسی برای تایید حدیث شیعه یا رد حدیث اهل سنت، از کتب حدیثی اهل سنت استفاده می کند و برای بیان و توضیح از منابع لغت و تفسیر اهل سنت هم استفاده کرده و اسامی این کتب را هم آورده.
- فصل سوم، مجلسی برای اینکه اسامی این کتب حدیثی را در متن کتاب بیاورد، عنوان کامل کتب را به صورت رمز می نویسد.
مثلا:
ن: عیون/ ع: علل الشرایع/ثو: ثواب الاعمال/ ک: کمال الدین/ج: الاحتجاج/فس: تفسیر علی ابن ابراهیم
- مجلسی ۲۵ عنوان کتاب دسته بندی می کند که حدود ۲۲۰۰ باب می باشد.
- اولین باب را به سبک الکافی می نویسد: کتاب العقل و العلم و الجهل تا ایقاعات و احکام. و باب ۲۵ هم درباره اجازه های حدیثی بزرگانی مانند سید بن طاووس، شهید اول و دوم و... می باشد.
- نکته: باب ۸ درباره فتنه های بعد از رحلت پیامبر و خلفای (غیر)راشدین است، که در زمان مرجعیت آیت الله العظمی بروجردی، به خاطر رسمیت شناخته شدن مذهب جعفری در الازهر مصر و تقریب مذاهب، این باب در بحار به دستور ایشان چاپ نشد ولی بعدها توسط گروهی به صورت مستقل در بیروت چاپ شد.
- مجلسی در اینجا، بخاطر طولانی نشدن کتاب، بجای ذکر کامل اسامی در سند رجالی، ، تنها یک لقب می آورد و اینجا قبل از شروع، اسامی لقب همراه با اسامی کامل می آورد تا مخاطب آشنا باشد./
https://t.me/shafieikia/9616?single( ادامه در قسمت دوم ):
https://t.me/shafieikia/9626@shafieikia