تالکین متشکریم
من از آثار «تالکین» هم بسیار لذت بردهام هم بسیار آموختهام. هر دو بدیهیست؛ چراکه تالکین خیالپردازی قهار است و وای از وقتی که خیال، حماسی باشد.
یکی از مهمترین هدیههای تالکین به من چگونگی معرفی تازهها و ناشناختهها در یک جهان خیالیست. یا چه بسا واقعی، فرقی نمیکند.
در داستان ارباب حلقهها، تالکین «سم گمجی» را عاشق گونهی «الف» معرفی میکند. گمان نمیکنم هدف تالکین از این کار تنها شرح علایق سم باشد. بلکه شخصیت سم را علاقهمند به الفها وصفکرده است تا ویژگیهای این گونهی خاص را از طریق داستان و در بطن آن به مخاطب بشناساند. یعنی به جای این که راوی مدام بگوید الفها چنیناند و چنان، سم گمجی را بهعنوان شخصیتی کنجکاو در این باره معرفی میکند. حال آنکه وقتی پای الف درمیان باشد همهی مخاطبان سم هستند.
در داستان، سم در موقعیتهای بهجا درمورد الفها اساسیترین سؤالات را مطرح میکند و پاسخ را از زبان خود الفها یا دیگران دریافت میکند. با این کار از شرح و وصفهای درازدامن در گفتار راوی جلوگیری میشود. اطلاعات لازم نیز در قالبی شیوا و به یادماندنی به مخاطب ارائه میشود تا بتواند تصور رضایتبخشی از موضوع داشته باشد.
به نظرم این شیوه میتواند راهحل مناسبی برای معرفی هر چیز جدیدی باشد.
بابت این آموزه و لذت عمیق و وصفناپذیر خواندن یک حماسهی باشکوه، قدردان تالکین هستم.
#یادداشت