“این تلفات همه از ناخوشی وبا نبوده! بلکه مردم ایران ناخوش و آماده مرگ بودند که اینچنین زیاده از اندازه مُردند”
این متن بخشی از توصیفات امین‌الضرب در مورد علت کشتار وسیع وبا در ایران در سال ۱۲۵۰ بود...
به نوشته امین الضرب روزی ۲۰۰ تا ۴۰۰ نفر در تهران بر اثر ابتلا به وبا میمردند. امین‌الضرب دریافته بود که قربانیان این بلا بیشتر تنگ‌دستان هستند که تاب مقاومت جسمانی ندارند. او درباره شهرهای دیگر نوشته بود :
حال ولایات دیگر هم بهتر از پایتخت نبود. در قم توانگران به دهات رفتند و فقرا که نتوانستند بروند ماندند و تلف شدند...
📚خاطرات حسین قلی خان نظام السلطنه
☑️جمعیت ایران در آن دوره حدود ۱۰ میلیون تَن
🔺همین وبا که در ایران آنچنان کشتار کرد، به روسیه راه یافت، و از روسیه به سایر کشورهای اروپایی سرایت کرد. در انگلیس به سبب پیشگیری، میزان تلفات به نسبت چندان نبود. اولیای دولت انگلیس به این نکته مهم توجه کردند که وبا با فقر و تغذیه بد رابطه مستقیم دارد.
