این آیه در شأن اصحابی که در غزوه تبوک شرکت کرده بودند، نازل شد. این غزوه در میان غزوات پیامبر، سخت ترین بود. تابستان بود. هوا به شدت گرم، صحرا سوزان بود و مسافت طولانی، این لشکر، جيش العسره نام گرفت، زیرا برای تجهیز لشکر مالی نداشتند، با این وجود، خداوند تمامی این سختی ها و مشکلات را، ساعة العسرة، يعني: لحظه سختی نامید!
زمان به سرعت می گذرد.
روزها همچون باد در گردشند.
از عبادات تنها پاداش و از معصیت، تنها گناهش می ماند.
بزرگان در هنگامه مشکلات اینگونه ما را نصیحت می کنند:
الطاف خداوند سرازیر است اما ما درک نمی کنیم، در هر شری که به آن مبتلا می شویم، خبری نهفته است که بعدا درک می کنیم.
در سوره کهف، اگر کشتی سوراخ نمی شد، پادشاه آن را غصب می کرد و فقرا منبع روزی شان را از دست می دادند! اگر کودک کشته نمی شد، نگون بخت میگشت و پدر و مادرش را نیز بدبخت می کرد! حتی اگر دیوار بر پا نمی شد.، حق دو یتیم ضایع می گشت! به خداوند اعتماد کنید، پروردگار خیر، جز خیر نمی دهد!
اما با دقت در این آیه بیاندیش؛ خداوند فرموده است؛ زینت نه قیمت !
ارزش انسان به چیزی است که با آن شناخته می شود نه به دارایی اش، به چیزی است که در قلبش است نه در جیبش، به محبتش است نه قدرتش، به نرم دلی اش است نه سنگدلی.
مانند افرادی نباش که به ثروت قارون حسادت نمودند، و آنگاه که زمین، او و دارایی اش را بلعید حقیقت را فهمیدند.
خداوند بخاطر ضعفش نیست که به گناهکار ثروت می دهد و از روی فقر نیست که بنده فرمانبردارش را از ثروت محروم می سازد.
این دنیا محل آزمایش است!
عطا ومنع خداوند متعال، نتیجه حکمت اوست، پس آنچه نصیب تو باشد به تو می رسد. هر چند تمام جهانیان دست به دست هم دهند. تا تو را از آن محروم سازند! و آنچه نصیبت نباشد به آن نخواهی رسید، اگر چه تمام جهان یکپارچه شوند تا تو به آن برسی!
اینگونه، به تنهایی، نه ثروتی که جمع کرده ای با تو خواهد بود، نه منصب و مقام والایت و نه خانواده بزرگت که پشت گرمی تو بودند؛
تو هستی و اعمالت و خداوند یکتا!
وقتی سلطان سلیمان قانونی بر بستر مرگ بود، به اطرافیانش گفت: پس از مرگم دستانم را از تابوت خارج کنید تا مردم بدانند سلطان هم که باشی دست خالی از دنیا می روی.
اینکه انسان برای دنیای خود تلاش کند، ایرادی ندارد، مشروط بر اینکه آخرت خویش را از یاد نبرد!
اینکه خانه ای زیبا بسازد ایرادی ندارد، مشروط بر اینکه خانه قبر را از یاد نبرد!
این آیه در رابطه با جا باز کردن در مجالس نازل شده است، اما چیزی فراتر از این معنی را می رساند و عطا و بخشش بزرگی را در پی دارد!
هر کس بر فرد گرفتار، آسان بگیرد الله بر او آسان خواهد گرفت! هر کس دلی را شاد کند. خداوند دلش را شاد می کند! هر کس قلبی را خوشبخت کند، خداوند قلبش را خوشبخت می گرداند! هر کس دردی را آرام نماید، الله دردش را آرام می کند! و هر کس اشکی را پاک کند، خداوند اشکش را پاک می نماید! هیچ کس بخشنده تر و وفادارتر از خداوند متعال نیست. اعمال نیک بدی ها را دور می کند!
