▪️چهار محور اصلی در فیلمنامه
➖بخش اول
تاکید اساسی در تئوری گام به گام بر عناصر روایی و فیلمنامه از منظر چگونگی تقسیم اطلاعات است. این عناصر شامل شش بخش اصلی یعنی پیرنگ، پیش داستان، شخصیتها، افکتهای درام، ژانر و ساختار است. این شش بخش نیز دارای زیر مجموعههای گسترده هستند.
هر فیلم مبتنی بر سه سطح درونمتنی و یک محورِ فرامتنی است. در سطوح درونمتنی، سطح اول پیرنگ بیرونی و سطح دوم پیرنگ درونی و سطح سوم رابطهی پیرنگ بیرونی و درونی است، که به معنای تحلیل روابط شخصیتها در مناسبات قدرت است. چهارمین سطح محورِ فرامتنی یعنی ویژگیهای ژانر است. گامهای دراماتیک در سطح اول، ساختار نحوی فیلم را میسازند و منحنی تغییر شخصیت در ارتباط با سایر شخصیتها، یعنی سطح دوم و سومِ پیرنگ، ساختار صرفی فیلم را تشکیل میدهند. سطح چهارم مبتنی بر اطلاعات مشترک فرامتنی نویسنده و تماشاگر یعنی ژانر است.
براساس تئوری گام به گام هر فیلم از سه پرده تشکیل شده و هر پرده نیز دارای سه سطح اصلی است: پیرنگ بیرونی، پیرنگ درونی و رابطهی پیرنگ بیرونی و درونی. ماجراهای پردۀ یک، در سطح پیرنگ بیرونی در بطن دراماتیکی موسوم به تصمیم قهرمان در کنار هم قرار میگیرند. در این پرده قهرمان فیلم باید از ایستگاههای دراماتیک مشخصی عبور کند که عبارتند از: گام زیرسازی کاتالیزور، پیشرَوی، بحران و نقطۀ عطف اول که بعدا با جزئیات به طرح آن خواهیم پرداخت.
در سطح پیرنگ درونی، منحنی نیاز درونی شخصیت، در بطن دراماتیکی موسوم به آگاهی بر ضرورت تغییر کنار هم قرار میگیرند. قهرمان فیلم در این سطح نیز از ایستگاههای دراماتیک درونی خاصی عبور خواهد کرد که گام اول آن بیخبری است. در این گام کمبود و نیاز درونی شخصیت هنوز در واپسین سطح ضمیر ناخودآگاه قرار دارد و شخصیت وجود آن را نمیفهمد، گرچه آن را حس میکند.
در گام دوم در سطح «پیرنگ بیرونی»، یعنی کاتالیزور در سطح پیرنگ درونی، گام فرسایش به وقوع میپیوندد که فرسایش به معنای فروریزی مکانیسمهای دفاعی و انطباق شخصیت است. در این گام قهرمان ندای ضمیر ناخودآگاه خویش را میشنود، گرچه باور نمیکند. در گام سوم در سطح پیرنگ بیرونی، یعنی پیشرَوی در سطح پیرنگ درونی، گام گریز به وقوع میپیوندد. در این گام قهرمان تلاش میکند از رویارویی با ترسهایش فرار کند. در گام چهارم در سطح پیرنگ بیرونی، یعنی بحران در سطح پیرنگ درونی، گام پذیرش واقع میشود.
در این گام واکنش قهرمان به معنای پذیرفتن انشقاق میان بود و نمود شخصیتش است. نقطۀ عطف اول در سطح پیرنگ بیرونی گام مبارزه در سطح پیرنگ درونی است. در این گام قهرمان اولین قدم را برای مقاومت مستقیم با ترسهایش برمیدارد. تا قبل از نقطۀ عطف اولی در سطح پیرنگ درونی، قهرمان غالباً ضعیفتر از آن است که با تحمل رنج و طبق ارادهاش از خود دفاع کند، حتی اگر در مسیر راه خطرناک قدم بردارد.
🎬 فیلم « چه زندگی شگفتانگیزی ۱۹۴۶ »
📚 « تئوریهای فیلمنامه در سینمای داستانی »
✍️ نوشته: شاهپور شهبازی
📇¦ #ScreenWriting
🌀¦
@Perspective_7