شاه فرتوت ابریقستان

🖊 فساد، نارضایتی و عقب ماندگی

🔹از زمان شکل گیری دولت در طول تاریخ تاکنون، همواره فساد مالی دولتمردان، یکی از مسائل اساسی بوده است.
کائوتيلا يکي از کارگزاران ايالت‌هاي شمالي هند در بيش از دو هزار سال پيش مي‌نويسد: «همانگونه که نمي‌توان از چشيدن مزۀ عسل يا زهري که بر نوک زبان نشسته است چشم پوشيد؛ براي کسي که با پول‌هاي دولت سر و کار دارد نیز ممکن نيست که حداقل مزمزه‌اي از اين ثروت نکند.» بنابراین چگونگی مهار و یا کاهش فساد مالی نیز همواره مورد توجه بوده است.

🔹 فساد مالی معمولا از طریق #اختلاس، #رانت، #رشوه، #قاچاق و به طور کلی هر جایی که پای پول وسط بیاید رخ می‌دهد. از اینرو در نظام های بانکی، شرکتهای دولتی و خصولتی، بورس، گمرک و قوانین مافیایی می‌تواند رخ دهد. این تصور که #فساد تنها وجهۀ غیرقانونی دارد اشتباه است؛ زیرا باندهای مافیایی چنانچه در تجارب کشورهای مختلف نیز منعکس است، با نفوذ در نهادهای قانونی به ریل‌گذاریهایی می‌پردازند که منافع آن به جیب گروههای خاص می‌رود.

خوشبختانه تحلیل ابعاد فساد مالی در دوران جدید را می‌توان در مطالعات علمی تجربی دنبال کرد. یکی از جنبه‌های آن، تاثیر فساد حکومتی بر نارضایتی عمومی است.
#فساد_مالی به دلیل آثاری که در جامعه می‌گذارد، از چشم مردم دور نمی‌ماند. زیرا که نتیجۀ آن نابرابری ناموجه و فقر گروههای زیادی از مردم خواهد بود. این امر موجب گسترۀ نارضایتی عمومی و شکاف دولت-ملت می‌گردد و هر گاه تنگناهای معیشتی و نارضایتی از سطحی بگذرد، بستر شورش و #انقلاب فراهم شده است. "کرین برینتون" در کتاب کالبدشکافی چهار انقلاب، فساد مالی در حکومت را یکی از چهار عامـل مـؤثر در بـروز چهار انقلاب تأثیرگذار جهان یعنی روسیه، انگلستان، آمریکا و فرانسه دانسته است.
نارضایتیها و شورشهای اجتماعی و انقلابات و یا فروپاشی به تداوم توسعه نیافتگی می‌انجامد.
این موضوع در سال ۱۹۹۷ در اجلاس سازمان ملل مطرح شد. در این اجلاس که بسیاری از مقامات عالیرتبه دولتی و بازرگانان بین‌المللی شرکت داشتند، مهمترين مانع توسعۀ کشورهاي گدر حال توسعه را فساد اقتصادی برشمرده است. و به همين دليل مواجهۀ با فساد به عنوان يک مسئله اساسي در آنجا طرح شد. #آرتور_لوئيس برنده جايزه #نوبل نیز معتقد است که تا وقتي کشورهاي در حال توسعه يک يا دو برنامه را به اصلاح ساختارهاي دولت، سالم سازي و کارا کردن آن اقدام نکنند، آنها رنگ توسعه را نخواهند ديد.

🔹اکنون که در محرم به سر می‌بریم، خوب است که به این پرسش اساسی توجه کنیم که چرا مردم کوفه از امام حسین برای قیام علیه حکومت #یزید دعوت کردند؟
در نگاه نخست ممکن است به نظر رسد که چون حکومت #معاویه بر علیه فرائض دینی اقدام کرده است و مانع نماز و روزه و دیگر مناسک می شد، مردم آزرده خاطر شده‌اند. اما ایراد آنان به معاویه این نبود که نماز نمی‌خواند و ظواهر دینی را رعایت نمی‌کرد!
مسعودی نقل می‌کند که معاویه در ابتدای روز، بخشی از قرآن را تلاوت می‌کرد سپس چهار رکعت نماز می‌خواند. به مسجد می‌رفت و امام جماعت و جمعه نیز بود. در ایام حکومتش نیز حداقل دو بار حج رفت. ( مروج الذهب، ۲۹) نامه بزرگان کوفه به سیدالشهداء نشان می‌دهد که علل نارضایتی مردم و تقاضای شورش علیه حکومت، چپاول اموال عمومی، رانت‌خواری، کنار گذاردن صالحان و شایستگان و پست گرفتن ناشایستگان بوده است.
ابن ابی‌الحدید نیز در روایتی از رسول خدا دو نکته مهم کلیدی در مورد حکومت بنی‌امیه بیان می‌کند:
« این شجرهٔ ملعونه، به هنگام قدرت دو ویژگی دارند. اول اینکه مردم را به بردگی می‌گیرند و ارادۀ خود را بر آنان تحمیل می‌کنند و دوم اینکه فساد مالی گسترده دارند و به اموال عمومی چنگ می‌اندزند.»
( شرح ابن ابی‌الحدید، ۱۴۵/۹)

اینها همه به دلیل فقدان شایسته سالاری، شفافیت، نظارت و کنترل است.

✍️ #محمدرضا_یوسفی

https://t.center/oldkingofebrighestan
#شاه_فرتوت_ابریقستان
@Oldkingofebrighestan