📕معرفی کتاب - میراث مصدق: شهروندی ملی و موازنه منفی
🖊نیکلا گرجستانی
📌این یادداشت برآمده است از کتاب اخیر نگارنده در مورد میراث زندهیاد دکتر محمد مصدق. هدف این یادداشت شناسایی اندیشه دکتر مصدق در راستای مفهوم حقوندی است. بهطور مشخص، چارچوب تفکر مصدق در حکومتداری بر چه اصولی بنا شده بود و چگونه این اصول در سیاستگذاری و ابتکارات حکومتداری او جامعه عمل پوشیدند
📌در خوانش نگارنده از میراث مصدق، مرکز ثقل اندیشه او انسان آزاد، و معادل آن در جمع، همان ملت آزاد بود. انسان و ملتی که هم حق دارند، یعنی حق آزادی و حاکمیت. و هم مسئولیت دارند، یعنی مسئولیت دفاع از این حقوق، چه در درون و چه در بیرون کشور. این اندیشه بنیادین مصدق منشا اکثر آرمانها، ارزشها و اصول حکومتداری او بود. دو نقل قول از گفتار مصدق فلسفه حکومتداری او را خلاصه میکند: حاکمیت ملی و آزادی دو روی یک سکه اند. یعنی آزادی بدون حاکمیت ملی ممکن نیست؛ و ایران جز از طریق دموکراسی و غیر از عدالت اجتماعی با رویه دیگری اصلاح و اداره نمیشود. میتوان نتیجه گرفت که فلسفه حکومتداری مصدق کاملا مردم-محور بود، و نه ایدئولوژیک.
📌شهروندی ملی وحاکمیت ملی دو اصل کلیدی حکومتداری مصدق بودند. این دو مفهوم را میتوان به عنوان دو وجهه اندیشه مصدق شناخت -به اصطلاح وجهه درونی و وجهه بیرونی-. منشا همگانی شهروندی ملی و حاکمیت ملی همان مفهوم حقوندیست که استوار است بر محور انسان یا ملت آزاد، که هر دو دارای حقوق ومسئولیت میباشند
📌یک سخن از مصدق چراغ راه عملی کردن مفهوم شهروندی ملی را ترسیم میکند. مصدق میگفت: ”اگر میخواهید کشور را اصلاح کنید، باید جامعه وارد جریان اصلاحات شود. به جای اینکه بگوییم اصلاحات را انجام میدهم واگر دوست نداشتی دستگیرت میکنم.” در مقابل، پهلوی دوم میگفت ”من به حرف مردم اهمیت نمیدهم، هر کاری را که خودم به صلاح مملکت بدانم انجام میدهم.” فرق بارز بین رویکرد یک دموکرات ویک خودکامه به مفهوم شهروندی ملی در این اصل بسیار ساده نهفته است.
📌مفهوم اساسی دکترین موازنه منفی، نفی هر نوع امتیاز به قدرتهای جهانی بود. در تفکر مصدق این دکترین رویکرد مهمی بود برای رسیدن به هدف کلان، یعنی حاکمیت ملی و پاسداشت استقلال کشور. ولی این سیاست بدین معنی نبود که در را بر دنیا ببندیم و یا غربستیز باشیم.
🌐اینک متن کامل
#محمد_مصدق #دکتر_مصدق #آزادی #حاکمیت_ملی #اصلاحات #موازنه_منفی #نیکلا_گرجستانی🌐nedayeazadi.net🌍ندای آزادی در شبکه های اجتماعی:
🌐🌐🌐🌐Y
🌐 - Aparat: nedayeazadinet
🆔@nedayeazadinet | ندای آزادی