🌿۲۷ خرداد (june, 17th) روز جهانی بیابانزدایی گرامی باد
🌿پدیده بیابانزایی به دنبال وقوع خشکسالی و قحطیهای شدید، اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل ۱۹۷۰ میلادی در آفریقا به عنوان یک معضل جهانی به خصوص در کشورهای توسعهنیافته در سطح بینالمللی مطرح شد و مجمع عمومی سازمان ملل را بر آن داشت تا درسال ۱۹۷۴ نخستین قطعنامه رسمی را برای جلب نظر ملتها برای مقابله با بیابانزایی تصویب کند و به دنبال این برنامه و طی نشستهای متعدد، متن کنوانسیونی را در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۴ تدوین نهایی کرد و آن را به جامعه جهانی عرضه داشت و بر این اساس، ۱۷ ژوئن ( ۲۷خرداد) به عنوان روز جهانی مبارزه با بیابانزایی نام گرفت.
متعاقب آن، برنامه محیط زیست ملل متحد (
#UNEP) بلافاصله اقدامات وسیعی در چهار قاره آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا آغاز کرد که شامل تهیه طرح و اجرای برنامههای مهار بیابانزایی و طرحهای حفاظت
#آب و
#خاک به کمک کشورهای پیشرفته بود؛ اما با وجود پیگیریهای انجام شده از طرف
#سازمان_ملل و برگزاری کارگاههای آموزش نحوه مقابله با بیابانزایی و سمینارها و نشست منطقهای و بینالمللی از طرف برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، این اقدامات متناسب با نیازهای جامعه جهانی نبوده و در نتیجه بیابانزایی با گسترش روزافزون، که تحت تأثیر عوامل طبیعی و انسانی است، به یکی از مسائل و چالشهای اصلی قرن بیست و یکم تبدیل شده و نگرانیهای عمدهای را برای جامعه بشری ایجاد کرده است.
#بیابان به مناطق رو به اضمحلالی اطلاق میشود که استعداد رویشی خود را کاملاً از دست داده و یا دامنه آسیبپذیری حیات گیاهی و جانوری در آن بالا باشد. به عبارت دیگر، آنچه که در همه اقسام بیابانها در هر زیست اقلیم سرد یا گرم و با هر فاصله و ارتفاعی از دریا به عنوان صفت بارز و مشترک دیده شود، دشواری رویش گیاهی و نقصان کمی
#تنوع_زیستی است.
اصطلاح «بیابانزایی» نخستین بار در سال ۱۹۲۷ میلادی توسط «توسی لوئیس لاوودن » دانشمند و کاشف فرانسوی ابداع و مورد استفاده قرار گرفت و ۲۲ سال بعد، یعنی در سال ۱۹۴۹ توسط فرانسوی دیگر به نام «آبرویل» به طور جدی وارد ادبیات علمی شد.
#بیابانزایی را برنامه محیط زیست ملل متحد این گونه تعریف کرده است: «تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمهخشک و خشک نیمهمرطوب (به استثنای مناطق فراخشک که بیابانهای واقعی را تشکیل میدهند) تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله تغییرات آب و هوایی و فعالیتهای انسانی».
همچنین، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور بیابانزدایی (مقابله با بیابانزایی) را مجموع فعالیتهایی میداند که هدف آن، جلوگیری یا کاهش تخریب سرزمین، احیاء زمینهای تخریب شده و احیاء اراضی بیابانی است.
ایران نیز با مساحتی حدود یک میلیون و ۶۵۰ هزار کیلومتر مربع به دلیل قرار گرفتن در نوار کمتر از ۴۰ درجه عرض جغرافیایی، متأثر از آب و هوایی گرم و خشک است؛ به طوری که ۸۹ درصد
خاک ایران در رده سرزمینهای خشک جای میگیرد که ۶۱ درصد آن مربوط به اقلیمهای خشک و فراخشک است و مابقی، سرزمینهای نیمهخشک و خشک نیمهمرطوب را دربرمیگیرد. حال اگر سطح مقایسه را به مناطق فراخشک محدود کنیم، نتیجه میگیریم،در حالی که فقط ۷/۵ درصد از خشکیهای جهان را مناطق فراخشک تشکیل داده است، درصد اشغال سرزمین فراخشک ایران به اندکی کمتر از ۵ برابر میانگین جهانی و نزدیک به ۶ برابر آسیا میرسد. در آسیا این نسبت از ۶/۵ درصد تجاوز نکرده است.
تخریب زیستگاههای طبیعی و تغییر کاربری آنها توسط بشر از عوامل مهم در بیابانزایی ست.
#روزشمار_طبیعت #بیابانزدایی@neda_ghasedakkermanshah