M.R. Nikfar

در جهان دست‌های دراز و وسایل آدم‌کشی بلندبُرد، کارکرد بازدارنده‌ی مرز به تدریج معطوف به ممانعت از عبور انسان‌ها شد، به ویژه مهاجران و پناه‌جویان. دولت‌ها در معنای دیگری نگهبان شدند: کارشان اینک مرزبانی است برای جلوگیری از آمد و شدِ آوارگان...
همه‌ی ما بالقوه آواره هستیم. هر آن ممکن است قوه به فعل تبدیل شود. در طول تاریخ این گونه بوده و اینک آوارگی فعلیت تازه‌ای یافته است. جنگ کشورها، جنگ داخلی، فقر و فلاکت و استبداد، و خطر فزاینده‌‌ی از دست رفتن محیط مناسب زیست: همه‌ی اینها ما را در معرض خطر آوارگی قرار می‌دهند. بنابر آمار "کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان" در پایان سال ۲۰۲۳، در سرتاسر جهان ۱۱۷,۳ میلیون تن آواره بوده‌اند. هر سال بر تعداد آوارگان افزوده می‌شود...
این روزها عوام‌فریبان می‌گویند انتخاب کنید که طرف چه کسانی ایستاده‌اید: طرف خامنه‌ای، حماس و حزب الله، یا طرف نتانیاهو و پشتیبانانش؟ جهان را ساده می‌کنند، به عقب‌ماندگی و جهالت و احساس‌های کور تکیه می‌کنند و چنین می‌نمایند که هیچ راه سومی وجود ندارد. راه سوم وجود دارد اما معذوراتی دارد که دو راه دیگر ندارند: تعهد به حقوق جهان‌شمول بشر، مرزبندیِ همزمان با بنیادگرایی اسلامی و بنیادگرایی سیستم جهانی سرمایه و سلطه...
اگر در این وانفسا نخواهیم حس انسانی خود را از دست دهیم، باید همین راه سوم را ادامه دهیم. سیاست‌ورزی از زاویه‌ی مسئله‌ی آوارگی این می‌شود که مبارزه با دولت نگبهان اسلامی را چنان پیش بریم که به نفع نگهبانان سلطه‌گر جهانی نباشد، به آوارگی مردم نینجامد و دربرابر سیاست‌هایی بایستد که به اسم رهایی، کشتار و آوارگی بیشتر به بار می‌آورند.
https://www.radiozamaneh.com/836129

سخنرانی در کنفرانس اتحاد جمهوری‌خواهان در کلن، ۴ اکتبر ۲۰۲۴
جمهوری‌خواهی و ضرورت بازیابی تاریخ
ویدئو
https://www.youtube.com/watch?v=o0pwGk58Ke0&t=76s

جنگ و صلح – در دفاع از یک بیانیه‌ی جمعی
محمدرضا نیکفر – حکمت پایه‌ای جنبش صلح می‌گوید: جنگ خود به خود اتفاق می‌افتد، اما برای صلح است که باید کاری کرد. پاسخ به برخی واکنش‌ها به یک بیانیه‌ی جمعی در مورد خطر جنگ.
https://www.radiozamaneh.com/835474/
این جنگ هیچ پیروزی جز خود جنگ ندارد. هم ادعای بنیادگرایان اسرائیلی که می‌گویند بر آن‌اند نظم نوینی در خاورمیانه برقرار کنند جنگ‌طلبی محض است و هم ادعای بنیادگرایان حاکم بر ایران و گروه‌های پشتیبان‌ِشان در این باره که می‌خواهند اسرائیل را نابود کنند و فلسطینیان را آزاد، دعوت به ستیز و کشتار دایم در منطقه است.
هر دو طرف مُنادی بدبختی و فلاکت‌اند. بر انبوه مشکلات مردم ایران، حتا اگر کشور عرصه‌ی شکل محدودی از جنگ شود، افزوده خواهد شد. عده‌ای کشته خواهند شد، ویرانی به بار خواهد آمد، گرانی و فقر و فلاکت تشدید خواهد شد. افزون بر همه‌ی اینها دامنه‌ی سرکوب و اختناق گسترش خواهد یافت. نظامیان و نیروهای امنیتی قدرت‌مندتر خواهند شد. بسیاری از دستاوردهای مبارزات آزادی‌خواهانه جامعه از دست خواهد رفت..

اکنون با تأخیری طولانی باید واقعیت آشتی‌ناپذیری سه جریان سلطنت‌خواه، مشروعه‌خواه، و تحول‌خواه را مبنای سمت‌گیری سیاسی قرار داد. تأکید بر نقش پارادیگماتیک این ستیز، درس‌گیری از نزدیک به یک قرن و نیم درگیری در کشور بر سر قدرت و سمت‌گیری است. این جنگی است بر سر تعریف وجاهت و حقانیت سیاسی. از نظر سلطنت‌طلبان تخت و تاج اساس مشروعیت است. از نظر مشروعه‌طلبان مشروعیت انطباق خط غالب سیاسی بر شرع است. تحول‌طلبان با نوسان‌هایی به این درک نزدیک شده‌اند که منشأ وجاهت مشارکت فراگیر و بی‌تبعیض مردم در تعیین ساختارها، شیوه‌ها، و سیاست‌های دولت است. این تعریف وجاهت سیاسی از دیدی جمهوری‌خواهانه است.
تحول‌طلبی دموکراتیک یعنی جمهوری‌خواهی.
**
منابع جنبشی را در ایران می‌توانیم به دو دسته منفی و مثبت تقسیم کنیم. منابع منفی اصلی سرخوردگی و نارضایتی هستند. نیروهای مخالف طبعا می‌کوشند شکاف میان مردم و حکومت را برجسته کنند و نارضایتی‌ها را در مسیر اقدام و خیزش بییندازند. امروزه این روال اصلی کار مخالفان است. جمهوری‌خواهان هم عمدتا در این مسیر عمل می‌کنند. اما به تجربه‌های تاریخی که برمی‌گردیم، می‌بینیم جنبش‌های اجتماعی موفق در ایران آنهایی هستند که فقط به نارضایتی و شکاف تکیه نداشته‌اند و از منابعی مثبت بهره گرفته‌اند.
https://radiozamaneh.com/835318/

بیانیه جمعی: برای صلح، آزادی و دموکراسی، جنگ در خاورمیانه را متوقف کنید!
به جنونِ سوداگرانِ مرگ پایان دهید!
دفاع از صلح، دفاع از آزادی و کرامتِ انسانی است.
https://www.tribunezamaneh.com/archives/388394

از زمره‌ی "ملاحظات نابهنگام"
https://www.radiozamaneh.com/756444/

سیاست «دلمان خنک شد»
از زمانی که جنگ غزه شروع شده است، بخش راست‌گرای "اپوزیسیون" ایرانی مدام برای کشتار کف می‌زند. برای آنان مهم نیست که هر روز ده‌ها غیر نظامی کشته می‌شوند. فکر می‌کنند کشتار بزرگ انتقام از رژیم اسلامی است. اصلاً نمی‌توانند منطق مشترک میان محاکمات چند دقیقه‌ای در روزهای پس از ۲۲ بهمن، کشتار دگراندیشان در دهه‌ی ۱۳۶۰، قتل‌های زنجیره‌ای و آدم‌کشی‌های سیاسی بعدی و آنچه را که در غزه و لبنان می‌گذرد، دریابند؛ نمی‌توانند دریابند چون هنوز به آن درجه از درک سیاسی اخلاقی نرسیده‌اند که به شأن انسان، انسان با هر نام و هر هویتی، احترام بگذارند. مفهوم حقوق بشر را درک نکرده‌اند، هر چند گاهی از چنین چیزی دَم می‌زنند.
در شبکه‌های مجازی، کشته‌شدگان و آسیب‌دیدگان را مسخره می‌کنند. به آدم‌کشان ناز شست می‌گویند. حس می‌کنند چون متحد اسرائیل هستند، قدرت‌نمایی نسل‌کشان، قدرت‌نمایی آنان نیز هست. بخشی از آنان همزمان علیه شهروندان افغانستانی تبلیغ می‌کنند و اخراج آنان را "مطالبه‌ی ملی" می‌خوانند. از این که کسانی وجود دارند که آنان را می‌توانند خوار بشمارند، و از طرف دیگر خودشان را در جناح قدرت‌مندان جهان می‌دانند، احساس برتری و غرور می‌کنند. چنین خو و خلصتی را در میان نازی‌ها دیده‌ایم. با اینکه سیاهی‌لشکر آنان از فرودستان بودند، از آزار یهودیان به عنوان گروه فرودست شاد می‌شدند و خود را ذوب در قدرت "پیشوا" می‌دانستند و به این خاطر قوی می‌دیدند. بخشی از خوارشدگان در نظام ولایی هم اکنون احساس برتری و توانایی خوار کردن دیگران را دارند. آنان اخلاق ولایت‌پذیری و رعیت‌مآبی مجیزگو را درونی کرده‌اند.
نهایت سقوط اخلاقی است که از نسل‌کشی دفاع شود و سخره‌گرانه گفته شود: دلمان خنک شد!
https://www.radiozamaneh.com/833838/

گلیم خود را از آب کشیدن یک منش عمومی است. اما واقعیت عینی و قرار داشتن در یک موضع همسان در زیر فشار تبعیض و استثمار، منش و کنش انسان‌ها را همسان می‌کند. زن به عنوان زن می‌داند که نمی‌تواند رها شود، مگر رهایی همه‌ی زنان و درهم شکستن نظام تبعیض جنسیتی را بخواهد. و نظام تبعیض جنسیتی درهم نمی‌کشد، مگر کل نظام تبعیض در هم بشکند. از همین نکته، جایگاه ویژه‌ی جنبش زنان و اهمیت خیزش «زن، زندگی، آزادی» آشکار می‌شود. در مورد کارگران و زحمتکشان و همه‌ی مردم به حاشیه رانده شده و مورد تبعیض نیز چنین است. بر این قرار امکان‌های همراهی و همیاری وسیع است. مهم آن است که این توان در منشورهایی که حس همبستگی را به آگاهی و هدف‌گذاری تبدیل کنند و تشکل‌هایی که خط آن منشورها را پی گیرند، فعلیت یابد.
https://www.radiozamaneh.com/833364

گفت‌وگو درباره وضعیت: عباس عبدی – محمدرضا نیکفر. پلاتفرم "آزاد"
https://www.youtube.com/watch?v=35V4FhK24kU

ویدئوی سخنرانی و گفت‌وگو در هانوفر، ۷ سپتامبر ۲۰۲۴
https://www.youtube.com/watch?v=oy0DxQtqNDY&t=7632s

تصویر راویان در آینه روایت‌ها از تابستان ۶۷
جلسه یادبود اعدام شدگان. سخنران: محمدرضا نیکفر. شنبه ۷ سپتامبر، هانوفر. پخش مستقیم از طریق زوم
https://www.tribunezamaneh.com/archives/386017

فایل PDF نوشته بالا

لازم است که خود را به سطح اندیشه‌ی سیاسی انتقادی دوره‌ی جدید برسانیم. اما مهمتر از خواندن کتاب‌های تازه، اندیشه بر تجربه‌های خودمان است. اگر بر این تجربه‌ها بیندیشیم، آماده می‌شویم از اندیشه‌ها و تجربه‌های دیگران به شکلی مؤثر بهره‌‌مند شویم و در ضمن به گفت‌وگوی ثمربخشی با آنان رو آوریم.
https://www.radiozamaneh.com/832148

به نظر می‌رسد جماعت‌گرایی دینی بی‌زمینه و پژمرده شده باشد. اما هنوز نمی‌توان گفت که در آینده نتواند به شکل‌های دیگری درآید. دین، بحران‌های بسیاری را از سرگذرانده و قدرت استحاله و انطباق‌یابی آن با وضعیت و محیط جدید فوق‌العاده است. و دین، دین نیست اگر با خاطره‌ای از جماعت همراه نباشد. اما دیگر بعید است که دین بتواند یک اسطوره‌ی اجتماعی بسازد و مردم را افسون کند.
https://www.radiozamaneh.com/831770

مشکل یا بهتر بگوییم فاجعه این است: تصور کنیم آزاد هستیم هر چه خواستیم بنویسیم، اما درست در لحظه‌ی نوشتن درمی‌یابیم حرف خاصی برای گفتن نداریم؛ یا حرفی که می‌زنیم با منطق جهانی همخوان است که فکر می‌کردیم تغییرش می‌دهیم اگر آزادی بیان برقرار باشد؛ یا آنکه حرف همان کسانی را تکرار می‌کنیم که دشمن‌شان می‌خوانیم البته با الفاظی دیگر. پس گویا در یک aporia قرار داریم، در یک بن‌بست منطقی که به این صورت می‌توانیم آن را ترسیم کنیم: آیا معمای رسانش را با رسانش می‌توان حل کرد؟ باید واقعیت و ساختار تغییر کند؛ برای تغییر آن به رسانش نیز داریم، رسانش اما دارد این وضعیت را تثبیت می‌کند.
https://www.radiozamaneh.com/831618/

در ایران چه می‌گذرد – ۲۱ (بخش آخر)
https://www.radiozamaneh.com/829900/

نارضایتی وسیع هنوز به معنای عاملیت نیست. شرط عاملیت ارتقای کیفیت آگاهی و تشکل است. توجه کنیم که تکثر و تنوعی که در جنبش «زن، زندگی، آزادی» جلوه‌گر شد و با خشنودی از آن یاد می‌کنیم، کار توافق و سازمان‌یابی را مشکل‌تر کرده است. فرهنگ سیاسی ما به دوره‌ی دسته‌بندی‌های بزرگ، مرکزگرایی و پیروی از یک خط و رهبر تعلق دارد و هنوز متناسب با تنوع و تکثر نشده است.
https://www.radiozamaneh.com/829190/