#مشترکات_عرفانی🔴تحریف "زهد" در صوفیه➖یکی از مقاماتی که در رشد و تعالی ایمان بسیار مؤثر است
#زهد میباشد. احادیث فراوانی در مدح این مهم وارد شده که نشان از اهمیت آن دارد. در هر مکتبی "
زهد" تفسیری خاص دارد. حتی بودائیان و راهبان نیز
زهد را مهم میانگارند. اما در میان فرقهها، هیچ فرقهای مانند صوفیه آن را شعار خود قرار نداده و ترویج ننموده است. اصلا شروع جریان باطنی تصوف با
"زهد افراطی" بود. برخی افراد، روزها گرسنگی و تشنگی را متحمل میشدند، برخی از زنان خود و ارتباط حلال ماهها فاصله میگرفتند، برخی به عمد لباس خود را پاره و مندرس میکردند، برخی غل و زنجیر بخود میبستند و در مساجد معتکف میشدند و دست از زندگی طبیعی میکشیدند، بخیال اینکه زاهد شوند.
🔶 آنان از زهدی که رسول خاتم صلی الله علیه و آله تعریف نمودند فاصله گرفتند و دچار افراط شدند.
کمکم با کنار رفتن امیرالمومنین علیه السلام و روی کار آمدن جریان سقیفه، اصحاب و مردم از سنت فاصله گرفتند و آموزههای وحیانی به فراموشی سپرده شد. افراط در دنیادوستی و زراندوزی حاکمان اوایل اسلام، باعث شد تا سادهزیستی و اعتدال کنار رود و جاهطلبی و حرص و طمع در اولویت قرار گیرد. از طرفی عدهای برای اعتراض به این وضعیت و تعظیمِ
زهد، خود را گوشهنشین و تارک دنیا کرده و پنداشتند که روش
زهد اسلامی را برگزیدهاند. مشغول ریاضتهای غیرشرعی شدند و ارتباط اجتماعی خود را قطع نموده و گوشه گیری را ترجیح دادند. اما در واقع عامل این افراط و تفریط فقط کنار زدن وصی پیامبر اکرم علیهماالسلام بود، زیرا تعالیم اسلامی بعد از رسول اکرم به جانشین ایشان واگذار شد و جز ایشان کسی به مکتب وحی آگاه نبود. امثال "عبد الله بن عمر و
#حسن_بصری" به بهانه اینکه هنوز حق واضح نگشته و پیغمبراکرم سفارش فرموده که در فتنهها خانهنشینی بهترین راه نجات است، از نصرت و یاری اهل بیت علیهم السلام شانه خالی نموده و گوشهگیری را برای خود سپر و پناهگاه قرار دادند. لذا این مسئله تبدیل به جریانی جدی شد، و با توجه به مظلومیت و مهجوریت اهل بیت علیهم السلام که در اثر تبلیغات و فشارهای بنی امیه بیش از پیش شده بود (و ابنعباسها در حضور امام حسین علیه السلام "علامه و عالِم" خطاب میشدند و از حسنین صلوات الله علیهما حتی سؤالات ساده فقهی پرسیده نمیشد) حسن بصریها با حمایت حکومت وقت الگوی جامعه شدند و بعد از او دیگران همین راه را ادامه دادند.
در دورههای بعدی افرادی چون #سفيان_ثوری و #عباد_بن_کثیر و امثالهم، اهل بیت علیهم السلام را بدلیل پوشیدن لباسهای زیبا و خوردن طعام لذید و مرکبهای خوب، مورد مذمت و اعتراض قرار میدادند که روایاتش گذشت. اگر مجال مییافتم، باید بررسی مینمودم که چه بر سر امت اسلام آمده بود که اوصیای رسول اکرم صلی الله علیه و آله چنان به حاشیه رفته بودند که عدهای عثمانی_اموی مذهب و مسلک، به آن انوار الهی طعن و کنایه میزدند
‼️ بارها بین اهل بیت علیهم السلام و آنان بحث و گفتگو شکل گرفت و امام با استناد به کتاب و سنت، عدم ایمان و جهل آنان را اثبات مینمود و مفتضحشان میکرد. گاهی هرآنچه را که در کتاب و سنت حرام شده بود، حلال، و هرآنچه را که حلال شده بود را حرام میدانستند و نامش را
زهد مینهادند.
مثلا خوردن غذای لذید و پوشیدن لباسهای زیبا و داشتن مرکبهای خوب و استفاده از زینت را حرام میدانستند. ( در حالیکه رسول خدا صلی الله علیه و آله به تمام این موارد اهمیت میدادند و آنها را سفارش میفرمودند) ولی رهبانیت و گوشهگیری و عزلت را زهد میپنداشتند. ( در حالی که رسول خدا صلی الله علیه و آله از آن نهی فرموده بودند.)
➖مرحوم مجلسی اول مینویسد:
"در روايات زیادی وارد شده است که امام صادق علیه السلام، بدن مباركش ضعيف شده بود و برای رفع سرما جامه خز میپوشيدند چون گرم است. دلیلش آن بود كه بَيانِ جواز كنند،
چون در آن زمان صوفيه سُني مذهب در مذمت زينت کردن میكوشيدند. حضرات ائمه معصومين زينتها مىكردند تا ظاهر سازند كه زينت جايز است و حرام نيست."
📚 لوامع صاحبقرانی، ج ٢ ص ٩٦
🔍 اما تعریفی که اهل بیت علیهم السلام از
زهد دارند، تعریفی متفاوت از فهم صوفیه دراینباره است. در روایتی از امیرالمؤمنین علیه السلام میخوانیم:
ادامه در مطلب بعد
→
@moaveniyan_ir