(ادامه☝️🏻) البته، اثر هنری مطلقاً نیازمند محتوا نیست. برای ارجمندی هنری، زیبایی کافی است. و بسیاری از آثار هنری هم محتوا ندارند؛ محتوا در معنای خاص «پیامی» یا ایده یا ایدئولوژی که مستقیم یا غیرمستقیم در مقام القای آن باشند. بسیاری از نقاشی‌ها، مجسمه‌ها، موسیقی‌ها در پی تبلیغ ایده‌ای نیستند. لبخند ژوکوند و مجسمۀ داوود هیچ محتوایی ندارد، حتی اگر بعضی مفسران اندازۀ یک سخنرانی حرف از توی آنها درآورند. نوبت به هنرهای دارای رتوریک که می‌رسد، ماجرا کمی فرق می‌کند. شعر، داستان، تئاتر، و سینما. هرچند اینها هم، چه فاخر و چه عامه‌پسند، می‌تواند پیام خاصی نداشته باشد؛ باری، فراوان پیش می‌آید که دارد. اینجاست که ما، با قدرت و بدون خجالت، اجازه نمی‌دهیم داستان‌نویس و سینماگر با استناد به اینکه کارش تخصصی است، با خیال راحت و بی‌مزاحم، شرنگ به کام مردم ریزد. بسیاری از اهالی هنر، گاه حتی برندگان جشنواره‌های بزرگ، اندازۀ آدم‌های عادی یا کمتر از آنها، درک سیاسی و فرهنگی و فلسفی دارند، ولی بزرگترین حرف‌ها را می‌زنند. اغلب این سخنان را هم از روشنفکرانی تقلید می‌کنند که چپ هستند. به‌ویژه از این حیث که چنان سخنانی با انتقاد از بالادست بازار دارد. البته گاهی ندرتاً هم ممکن است، مثلاً کارگردانی درک عمیق و قابل‌اعتنایی از مسائل محتوایی داشته باشد، ولی استثناست و در هر صورت متخصص آن نیست. هنرمند مثل کسی است که بلندگو دارد. نباید گمان برد که سخنرانی هم بلد است یا آوازش هم خوش است. که سینماگر قابلی چون کوبریک باشد یا نقاش پرآوازه‌ای چون پیکاسو یا داستان‌نویس مشهوری چون جک لندن یا داستایفسکی، یقه‌اش را می‌گیریم و نمی‌گذاریم با قایم شدن پشت تخصص هنری، هر چیزی را بی‌دردسر به مخچه‌های مردم سرازیر کند. پس برادر گرامی «شما» دارید خارج از تخصصتان حرف می‌زنید. این از قالب و محتوا. ولی من یک چیز دیگری را هم گفتم: زیبایی‌شناسی عمومی. اثر هنری قبل از هر چیز باید زیبا باشد. در معنای قیدی کلمه. نه اینکه لزوماً چیزهای زیبا را نشان دهد، بلکه زشتی‌ها را هم، با معیار درک عمومی ولو فرهیخته، به نحو جذابی نشان دهد. در غیر این صورت، هنر نیست. این هم چیزی تخصصی نیست. هر چند میان عامی و نخبه فرق هست. بسیاری از روشنفکران و متولیان هنر سعی دارند برخی از ابهام‌نامه‌ها و برخی بیانیه‌های ایدئولوژیک و برخی آثار گسسته‌اجزا را با استناد به اینکه ذائقۀ خاصی برای درک زیبایی آن لازم است با تردستی رواج دهند و خود را هم بالادست عموم بنشانند، و متأسفانه بسیار هم موفق بوده‌اند. ما، در حد توانِ خود، نمی‌گذاریم. @mardihamorteza